CHP'nin tüzük değişikliği gündemiyle toplanan 20. Olağanüstü Kurultayı tamamlandı. Kurultayda parti tüzüğünde yapılacak bazı değişiklikler ele alındı.
Tüzükteki değişiklikler neler?
Parti tüzüğündeki değişiklikle, genel başkanın görevde olmadığı durumlarda, genel başkana sırasıyla genel sekreter ve protokol yönetmeliğinde belirlenen sırayla genel başkan yardımcıları vekalet edecek. Genel başkan yerinde olmadığında, bu kişiler onun yetkilerini devralacak ve parti işlerini yürütmeye devam edecek.
TBMM grup başkanı ve başkanvekilleri, partinin en üst yönetim organı olan Merkez Yönetim Kuruluna (MYK) alındı.
Genel sekreterin MYK'daki sırası ise genel başkan yardımcılarının önüne getirildi.
Tüzükte, 41. maddeye, "Kongrelerde başkan adayı olabilmek için kongre üye tamsayısının en az yüzde 10'unun, en çok yüzde 15'inin yazılı önerisi gerekir. Adaylar yüzde 15'ten çok imza toplayamaz, kongre başkanlığına sunamaz" ibaresi eklendi.
Genel başkan adayı olmak için kurultay üye tamsayısının en az yüzde 5'inin ve en çok yüzde 10'unun yazılı önerisi gerekecek. Yüzde 10'dan çok imza bulunması durumunda divan başkanlığına sunulamayacak.
Mevcut genel başkan, isteği üzerine aday olabilecek, kendisi imza toplayamayacak, adına da imza toplanamayacak.
TBMM üyeliği için aday belirleme yöntemleri, ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması ve merkez yoklaması olarak belirlendi. Hangi seçim çevresinde hangi yöntemin kullanılacağına ise il örgütlerinin görüşlerine dayanarak Parti Meclisi (PM) tarafından karar verilecek.
Örgüt denetiminde ön seçim ve örgüt denetiminde aday yoklamasında seçim sonuçları, PM'nin kararıyla tespit edilerek, Yüksek Seçim Kuruluna merkez yoklaması usulüne göre bildirilecek.
PM kararı tespit niteliğinde olurken, kesinleşen seçim sonuçlarını değiştirir nitelikte olamayacak. Bu yöntemlerde kullanılacak oy pusulasında adayların bölge, cinsiyet, yaş, meslek gibi dağılımlarının dengeli olmasını sağlayacak önlemler alınacak. Bunu niçin her seçim çevresinin özelliklerine göre oy kullanma esasları yönetmelikle belirlenecek.
Bazı seçim bölgelerinde ön seçim veya aday yoklaması yapıldığında, Parti Meclisi (PM) TBMM üye sayısının yüzde 15’i kadar sıralı genel merkez kontenjanı belirleyebilecek. Bu kontenjan, her seçim bölgesindeki toplam milletvekili sayısının yüzde 15’i kadar olabilecek.
PM, genel merkez kontenjanındaki sıraları bir kısmını il örgütüne, bir kısmını gençlik ve kadın kollarına, bir kısmını ise mevcut TBMM milletvekillerine ayırmak üzere üçe bölecek. Gençlik ve kadın kollarına ayrılan sıraların dörtte biri, önceki seçimde milletvekili seçilmiş adaylara verilecek.
Merkez yoklaması yöntemiyle adaylar doğrudan PM tarafından seçilecek.
Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması ve örgüt denetiminde aday yoklaması yapan adaylar, merkez yoklaması, merkez adaylığı veya genel merkez kontenjanı için başvuramayacak.
Her seçim bölgesinin aday listesinde en az bir engelli adaya yer verilecek.
Üç dönem kuralı uygulanacak: Bir kişi en fazla üç dönem üst üste seçilebilecek
Tüzükte gidilen değişikliğe göre, bir kişi en fazla üç dönem üst üste milletvekili seçilebilecek.
Yarısı tamamlanmadan seçimlerin yenilendiği yasama dönemleri hesaba katılmayacak.
Önseçim, örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak.
Partinin milletvekili bulunmayan seçim bölgelerinde milletvekili çıkarmak veya bu seçim bölgelerinde partinin oyunu yükseltmek amacıyla Merkez Yönetim Kurulunun önerisi PM kararıyla dönem kuralı uygulanmayabilecek.
Eklenen ek maddeye göre, dönem kuralı uygulaması 24 Haziran 2018 seçimleriyle oluşmuş TBMM 27. yasama dönemi itibarıyla başlayacak.
Yerel seçimlerde aday belirleme süreci nasıl olacak?
Yerel seçimlerde aday belirleme sürecinde de üç dönem kuralı uygulanacak. Buna göre bir kişi en fazla üç dönem üst üste belediye başkanı, belediye veya il genel meclis üyesi seçilebilecek.
Ön seçim, örgüt denetiminde ön seçim, aday yoklaması, örgüt denetiminde aday yoklaması yöntemlerinde dönem koşulu aranmayacak.
Seçim bölgesi değişikliğinde dönem istisnası, Merkez Yönetim Kurulu önerisi PM kararıyla uygulanabilecek.
Cinsiyet ve gençlik kotaları getirildi
Örgüt denetiminde ön seçim veya aday yoklaması yapılan seçimlerde, milletvekili, il genel meclisi ve belediye meclisi adayları ile parti meclisi, yüksek disiplin kurulu, il ve ilçe yönetim kurulları, il kongre delegeleri ve kurultay delegeleri seçimlerinde yüzde 50 cinsiyet kotası ve yüzde 30 gençlik kotası uygulanacak. Cinsiyet ve gençlik kotaları, kurultaylarda kademeli olarak artırılacak.
Bu kota 18-25 yaş aralığı için yüzde 10 gençlik kotası, 26-40 yaş aralığı için yüzde 20 çalışma çağı kotası olarak uygulanacak.
Adaylık başvurusu olması halinde en az bir engelli, ilçe ve il yönetim kurulları ile PM'de yer alacak.
Disipline sevk işlemleri ve cezaların bağışlanması
Disipline sevk işlemlerinde, sevk organı ve yetkili disiplin kurulunun belirlenmesinde, ilgilinin parti suçu işlediği tarihteki görevi dikkate alınacak.
Kesinleşen cezaları bağışlama yetkisi, Yüksek Disiplin Kurulu'nun ve parti üyeliğinin devam etmesi durumunda cezanın kesinleştiği tarihteki başkan veya sekreterinin görüşü alınarak Parti Meclisi'nde (PM) kullanılacak.
Ayrıca, partinin kurultay yönetmeliğinde bazı maddelerde düzenlemeler yapıldı.