Kira kontratlarında dijitalleşme dönemi başlıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, yıl sonuna doğru kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden yapılabileceğini duyurdu. Ancak, bu yeni sistemin zorunlu olup olmayacağı ve iş yerlerini kapsayıp kapsamayacağı gibi sorular hala gündemde.
e-Devlet'ten kira kontratı zorunlu olacak mı?
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı'nın açıklamalarına göre, kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden yapılması henüz kanunen zorunlu değil. 2024 yılı sonunda başlayacak olan bu uygulamanın, ilerleyen yıllarda zorunlu hale gelebileceği öngörülüyor. Mevcut kontratların sisteme aktarılmasıyla ilgili henüz bir planlama yapılmadı, ancak yeni yapılacak sözleşmeler e-Devlet'e entegre edilebilir.
Sistem ne zaman devreye girecek ve hangi alanları kapsayacak?
Yeni düzenlemenin hem iş yerleri hem de konutlar için geçerli olması planlanıyor. Özellikle kısa dönem kiralamalar gibi bazı alanlarda süreç tam olarak net olmasa da, kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden yapılması yaygınlaştırılacak. Vekalet, kefil gibi unsurların entegrasyonu konusunda bazı zorluklar öngörülse de, Web Tapu gibi sistemlerle bu sorunların aşılması hedefleniyor.
Ev sahipleri yasal sınırın üzerinde artış yapabilir mi?
Milliyet'te yer alan habere göre, kira kontratlarının e-Devlet'e entegre edilmesi, ev sahiplerinin yasal sınırın üzerinde kira artışı talep etmelerini tamamen engellemeyecek. Taraflar, mevcut kontratı feshedip yeni bir sözleşme yaparak farklı tutarlar belirleyebilirler. Ancak, bu sözleşmelerin dijital olarak onaylanması ve mahkemelerde delil olarak kullanılabilmesi, tarafların haklarını koruyacak.
Düzenleme fahiş kira artışlarına çözüm olur mu?
Özelmacıklı'ya göre, düzenlemenin fahiş kira artışlarına doğrudan bir çözüm getirmesi beklenmiyor. Kira sınırlandırmasının kaldırılmasıyla birlikte, taraflar arasındaki anlaşmazlıklar mahkemeye taşınabilecek. Ancak, düzenlemenin kayıt dışı kira ödemelerini azaltacağı ve devletin gelir kayıplarını önleyeceği düşünülüyor.
e-Devlet'ten yapılmayan sözleşmelere ceza var mı?
e-Devlet üzerinden kira sözleşmesi yapmanın şu an için zorunlu olmaması nedeniyle, bu aşamada cezai bir yaptırım beklenmiyor. Ancak, ileride kanuni düzenlemelerin yapılması halinde, bu durumun zorunlu hale gelmesi ve yaptırımların uygulanması söz konusu olabilir.
e-Devlet'e aktarılan kontratların faydaları neler?
Kira kontratlarının e-Devlet'e aktarılması, kira değer haritalarının oluşması, vergi takibinin kolaylaşması ve sahte belge düzenlemelerinin önlenmesi gibi birçok fayda sağlayacak. Ayrıca, kiralama süreçlerindeki mağduriyetlerin azaltılması ve fiyat takibinin daha etkin bir şekilde yapılabilmesi açısından önemli bir adım olacak.
Yanlış bilgi girişi hukuki sorunlara yol açabilir
Tarafların e-Devlet'e yanlış bilgi girmesi, ileride hukuki sorunlara ve hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle, doğru ve eksiksiz bilgi girilmesi büyük önem taşıyor. Taraflar, e-Devlet üzerinden yapılan sözleşmeleri dijital olarak imzalayarak onaylayacak ve bu belgeler hukuki geçerlilik taşıyacak.