Ukrayna Maliye Bakanlığı’nın kamuoyu ile paylaştığı açıklamasında, Rusya’nın askeri operasyonunun başladığı Şubat 2022’den bu yana, resmi olarak, bütçenin aldığı dış finansman desteğinin 89.6 milyar dolar civarında olduğu vurgulandı.
Ukrayna devlet bütçesinin 2024 yılında şimdiden 16 milyar dolar uluslararası destek aldığına da değinen ülkenin Maliye Bakanlığı, açıklamasında, “Müttefiklerimiz, gerekli dış yardım hacminin tamamının, yani 2024 yılında toplam 38 milyar ABD dolarının sağlanması yönünde güvence vermiştir” ifadesine de yer verdi.
Bu yılın mart ayında konuşan Ukrayna Parlamentosu (Verkhovna Rada) bütçe komitesi başkanı Roksolana Pidlasa, Ukrayna'nın yıllık 87 milyar dolarlık bütçesinin neredeyse yarısını savunma harcamalarına ayırdığını, ancak yurtiçi gelirlerinin sadece 46 milyar dolar olduğunu bildirmişti.
Emekli ve memur maaşları başta olmak üzere diğer kamusal harcamaların yerine getirilmesi, askerlerin eğitilmesi ve donatılması için milyarlarca dolara ihtiyaç duyulan ülkede, Zelenskiy tarafından imzalanıp yürürlüğe giren güçlü seferberlik dalgası nedeniyle bütçe açığının daha da büyümesi bekleniyor.
Bununla birlikte giderek derinleşen yolsuzluğun sıradan halk ile Kiev’deki elitler arasında zaten daha önce de var olan uçurumun daha da büyümesine yol açtığı gözden kaçmıyor.
Ülkede yayın yapan TV kanalı TSN’ye konuşan Ukrayna Parlamentosu (Verkhovna Rada) Ekonomik Kalkınma Komitesi Başkanı Dmitriy Natalukha, seferberlik kapsamında askere alınarak cepheye gitmek istemeyen Ukraynalıların toplamda 2 milyar dolara varan rüşvet ödediğini itiraf etmişti.
“Asker kaçakları, cepheye gitmemek için çılgın meblağlar ödüyor” diyen Ukraynalı milletvekili, cepheye gönderilmeme garantisi sağlayan rüşvetin gölge ekonomi yarattığını belirtirken, bu ekonominin 700 milyon dolarla 2 milyar dolar arasında hacme sahip olduğununu altını çizmişti.
Yolsuzluk diz boyu
Batı yardımlarının nereye gittiği belli olmayan ülkede en büyük sorunun yolsuzluk olduğunu hem ABD’li yetkililer hem de Avrupalı siyasetçiler itiraf ediyor.
Daha önce konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dünyanın hiçbir ülkesinde Ukrayna'daki gibi bir yolsuzluk olmadığını, orada her şeyin bir fiyatı olduğunu söylemişti.
Yüksek Mahkeme ve Anayasa Mahkemesi'ndeki bir oylamanın bile Ukrayna'da bir bedeli olduğunu söyleyen Putin, Ukraynalı meslektaşlarıyla bazı konuları tartıştığında, kendisine doğrudan sorunu şu fiyata çözecekleri yanıtını verdiklerini hatırlatmıştı.
Fransız Le Point dergisine verdiği demecinde Ukrayna'da yolsuzluğun inanılması zor derecede yüksek olduğunu vurgulayan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, bu gerçeklik karşısında AB'nin Kiev'i üyeliğe kabul edemeyeceğinin altını çizmişti.
Bu açıklamaların ardından Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov’un, ‘bakanlığın yaptığı iç denetim sonucunda Ukrayna ordusunda milyonlarca dolarlık yolsuzluk tespit edildiği’ açıklamaları da ülkedeki yolsuzluğun ne seviyede olduğunu gözler önüne seriyor.
Ukrayna Batı yardımları olmadan varlığını sürdüremiyor
Batı yardımlarının giderek azalması ve ABD’nin mali yardımlarda kendisiyle birlikte Ortadoğu’daki krizin başrol oyuncularından olan İsrail’e öncelik vermesi nedeniyle büyük bütçe kriziyle karşı karşıya kalan Ukrayna’nın, Batı’dan yardım gelmemesi durumunda mali açıdan varlığını sürdürmeyi sonlandıracağı biliniyor.
Askeri yardımlarla birlikte memur maaşlarını da ABD’den gelen yardımlarla sağlayan Ukrayna’nın üzerinde çalıştığı 2024 bütçe taslağında 42.9 milyar dolarlık bütçe açığı yer alıyor.
Ukrayna Başbakanı Denis Şmigal, 10 Kasım'da yaptığı açıklamada, ülkenin devlet bütçesindeki açığı karşılamak için IMF, Avrupa Birliği ve ABD'nin yanı sıra diğer müttefik devletlerden mali yardım almayı beklediğini bildirmişti.