32 yaşındaki Mesut Can, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ziraat fakültesinde toprak bilimi ve bitki besleme bölümü okudu. Yüksek lisansını da Harran Üniversitesi’nde yapan Can, evli ve iki çocuk babası. Mesut Can bu işe girmeden önce özel sektörde çalışıyordu. Ancak çalışma şartları zordu ve bu kendisini rahatsız ediyordu.
Topraksız tarımla ilgili yabancı kaynaklardan sürekli araştırmalar okuyor, incelemeler yapıyordu. Türkiye’de bu işi yapan az yer vardı ve olanlar da bilgilerini paylaşmıyorlardı. O da mesleği gereği bu işe çok uzak olmadığı için yanlışı, doğruyu öğrene öğrene ilerlerim düşüncesiyle başlamaya karar verdi. Aldığı tazminatını sermaye yaptı ve Şanlıurfa’da kendisine 200 metrekarelik bir sera kurarak burada üretim yapmaya başladı.
Şimdilerde de hem sosyal medya hesaplarından hem de firmalara eğitimler vererek bu işi herkese öğretmeye çalışıyor. "Herkes 'Toprak olmadan bitki nasıl yetişiyor?' diye soruyor' diyen Can, “Toprak yerine kullanabildiğimiz şet var. Örneğin cocopeat, torf, vermikülit, perlit, su gibi. Bitkinin ihtiyacı olan besin maddelerini bitkinin kök bölgesine kendi ayağıyla gidecek şekilde bitkilerini besliyoruz. Biz bu tarımın şekline 'topraksız tarım sistemleri' diyoruz” ifadelerini kullandı.
Yüzde 500 kar: Sıfırdan başlamak isteyenler için ortalama maliyet fiyatları ne kadar?
Sıfırdan başlamak isteyenler için ortalama maliyet fiyatları veren Mesut Can, “Her ürünün başlangıç maliyeti elbette çok farklı. Şu an 1 dönüm hidroponik marul serası kurmak isterseniz ortalama 1 milyon 250 bin lira, domates serası isterseniz 1.5 milyon lira gibi bir maliyeti var. Değişkenlik gösteriyor çünkü içerisinde kullanılan ürünün kalitesi fiyatlandırmayı değiştiriyor. Burada kişinin hangi ürünü yetiştirdiği, onu pazara satıp satamadığı önemli. Öncelikle bu belirlenmeli. Ancak ortalama olarak genel anlamda bu işi en az 1000 metrekarede yapmak isteyen birinin cebinde 1 milyon lirası olması gerekiyor” diyerek ekledi:
"Bu arada yaptığımız işin getirisi de değişkenlik gösteriyor. Yani sonuçta bu bir ticaret. Örnek veriyorum; bir marulun tanesini 10 liraya sattığımız zamanlar da oluyor, 25 liraya sattığımız zamanlar da. Ancak kesinlikle kazançlı bir iş. Yani sonuçta bir şeyin üretim maliyeti belli, satış fiyatı belli. Bizim sistemimizde 1 marulu üretim maliyetimiz her şey dahil 4-5 lira. Satış fiyatımız 10 lira olursa yüzde 100 karlı satış demek. Hatta 25 liraya sattığımız zamanlarda ise yüzde 500 katına satıyoruz. İşte buradaki mesele arz-talep dengesi, kesinlikle karlı bir iş. Yeter ki insanın bu işi yaptığı zaman satabileceği pazarı olsun."
'Bu işi yapamayacak kimse yok'
Çevresinde tarımla alakası olmayan insanların dahi bu işe başladığını ve herkesin bu işi yapabileceğini söyleyen Mesut Can, başarısız olmamak adına yapılması gerekenlere dikkat çekti. "Bu işe başlayan, eğitim seviyesi olarak ilkokul mezunu olan arkadaşlarımız da var, doktora yapan hocalarımız da" diyen Can, Milliyet'te yer alan habere göre şu tavsiyede bulundu:
“Bu işin mantığını, işin sistematiğini anlayan ve belli bir süre tecrübe kazanan herkes yapabilir, yapamayacak kimse yok. Olumsuz örnekler de elbette var. Çevremizde yapmaya niyetlenip, gidip kocaman sera kurup başarısız olan insanlar da var. Bunun da birinci sebebi, pazar yönetimi. Çok güzel marul üretip, bakmaya kıyamayacağınız güzellikte ürünler yetiştirip nereye satacağına karar vermediği ve pazar sorununu çözemediği için yaklaşık 20 bin tane marulu çöpe atan insan tanıyorum. Ne üretirsen üret pazarını ayarlayarak yapman gerekiyor."