Son dönemde küresel gelişmelerin de etkisiyle rekor üstüne rekor kıran altın fiyatları, iç piyasada merdiven altı altın üretim yapan sahtecileri hareketlendirdi.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Abdullah Yasir Şahin, yaptığı açıklamada merdiven altı üretimin arttığına dikkat çekerek, sahtecilerin Cumhuriyet altınlarının ayarını düşürerek daha düşük ayarda ürettiğini belirtti. Cumhuriyet altınlarının 22 ayar olması gerekirken, sahteciler düşük ayarlı altınları daha düşük fiyattan kuyumculara satıyor. Kuyumcular da bu sahte ürünleri müşterilerine satarak haksız kazanç elde ediyor.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Şahin, Hürriyet'e yaptığı açıklamada piyasada merdiven altı üretimin arttığı yönünde bilgiler aldıklarına işaret ederek, “Cumhuriyet altınları 916.66 milyem yani 22 ayardır. Sahteciler ürünün içerisindeki saf altın miktarını düşürerek ayarıyla oynuyor; 22 ayar olması gereken ürünü aslında daha düşük ayarda üretiyorlar” dedi. Bu altınların küçük atölye tarzı yerlerde, amatör bir şekilde ve küçük makineler ile üretilebildiği bilgisini veren Şahin, “Üretici ayarını düşük yaptığı için kuyumculara da daha düşük fiyattan satabiliyor. Bu küçük marjları kâr olarak gören bazı kuyumcular da bu ürünleri sahte olduğunu bile bile alıyor ve vatandaşlarımıza satıyor” diye konuştu.
Bozdurulurken 150 bin TL'lik zarar ediliyor
Şahin, ayarıyla oynanan bu ürünleri ‘sahte altın’ olarak niteledi ve şöyle dedi:
“Darphane üretimi olmayan cumhuriyet altınlarının tamamı sahte altındır. Bunu net ifadeyle belirtebiliriz. Ayarının düşürülmesine rağmen yüksek ayardan satılan ürünlerde vatandaşımız daha fazla para vermiş oluyor. Birinci zarar ettiği yer burası.”
Şahin’in verdiği bilgiye göre, sahte bir çeyrek altın satıldığında, piyasadaki satış fiyatının 150 TL altında satılabiliyor. “Bu meblağ daha büyük ürünlerde katlanarak artıyor” diyen Şahin, “Özetle, vatandaş hem alırken hem de satarken zarar etmiş oluyor. Bu yüzden ısrarla vatandaşlarımızın cumhuriyet altını alırken Darphane üretimi istediğini belirtmesi gerektiğini vurguluyoruz” ifadelerine yer verdi.
'Hiçbir kuyumcumuzda 22, 24 ayarlı bir ürün, daha düşük ayarda satılamaz'
Hürriyet’e konuşan İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık ise, “Düşük ayarlı ürünler kayıt dışı, merdiven altı olarak tabir edilen, mesleğimizle hiçbir ilgisi olmayan kalpazanlar tarafından yapılarak piyasaya sürülmeye çalışılıyor. Bu tür kişiler de zaten emniyet teşkilatımızın başarılı operasyonlarıyla kısa sürede yakayı ele veriyor. Bu nedenle, hiçbir kuyumcumuzda 22, 24 ayarlı bir ürün, daha düşük ayarda satılamaz” dedi.
“Oda’mıza gelen şikayetlerin yüzde 80-90’ı internet üzerinden yapılan alışverişlerden oluşuyor” diyen Atayık, “Biz bunun için geçtiğimiz yıllarda İKO Güvence Etiketi’ni çıkardık. Bu etiketi kullanan tüm işletmeleri etkin bir şekilde denetliyoruz” diye konuştu.
Sahte altın nasıl anlaşılır?
Bu durum sahte altın alarmına neden oldu. Peki, sahte altını gerçeğinden nasıl ayırt edebiliriz? Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş, sahteciliğin en çok hangi türde yapıldığını ve altın alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini açıkladı.
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş’in açıklamaları şu şekilde;
İnternette bu şekilde şıkır şıkır altınları görünce gerçek sanıyorlar. Ucuz altın bulduk diyenler de dolandırılıyor. Dolayısıyla altın fiyatlarında sert dalgalanmalar yaşanınca piyasada kalpazanlar türüyor. Bugünkü piyasaya baktığımızda çok modern yöntemler kullanılıp bire bir taklit yapıyorlar. Bire bir taklit yapılınca vatandaşlar da maalesef bunun gerçek mi yoksa sahte mi olduğunu bilemiyor. Sol elinizde olan gerçek, sağ elinizde olan taklit ama bire bir olunca da aslında bunun üretilmesi kalpazanlık suçu. Saarafiye ürünler Darphane Genel Müdürlüğü tarafından üretilir piyasaya sürülür.
Bunun bire bir üretimini yaparsan suç işlemiş olursun ve bunu kötü niyetli insanlar işte düğüne gidiyor, nişana gidiyor. Özel günlerde ben çeyrek almaya gidiyorum diyenler işte bunu çarşı pazarda 5 liraya, 10 liraya alıyorlar. Düğün salonlarında gelin veya damadın yakasına takıyorlar. Bunu bilerek yapan kötü niyetli insanlar da var, internette böyle taklit edilmiş çıkanlar da var. Dolayısıyla insanlar bunu böyle bozdurmaya geldiğinde dolandırıldığını anlayanlar da var. Evet bunlar taklit ama tabi baktığınız zaman internette gerçek fotoğrafını paylaşıp size gönderirken sahtesini gönderiyorlar.
Renginden çok belli olmaz. Ama internetten gerçek fotoğrafını paylaşıp sizin elinize bunları göndermek aslında dolandırıcılık hadisesi oluyor. O yüzden normalde hukuken bunların çarşı, pazarda satışı yasaklanmalı. Bunun böyle olması lazım. Veya illa çeyrek üzerinden gitmeyelim. Bugün şöyle bir takı grubundan bahsedelim bunu parçaladık işte ayarına bakmak için vesaire. Şimdi şunun kilit kısmında işte patenti dediğimiz ayarına dair bilgilerin verildiği, her şeyi var. Şimdi normal bir vatandaş herhangi bir hediye, kolye olabilir, yüzük, küpe olabilir. Baktığınız zaman evet burada bir atölyenin adı yazıyor, burada ayarı yazıyor diye ikna olabilir. Ama bunun dışında baktığınızda gayet güzel değil mi?
Bunun altın olup olmadığını anlamak imkansız. Ama sadece sizin için geçerli değil, normal bir kuyumcu esnafının bile anlaması imkansız çünkü bunun dışı altın kaplama. Sahte olan için. Yani bunu sizin mihenk taşına sürtmeden anlamak mümkün değil. Bunu göz ile ayırt etmenin imkanı yok. Ancak bunu mihenk taşına sürttüğünüz zaman dışını, asitle suyla bunun üzerine dokunduracağız. Dikkat ederseniz silmedi. Normalde silmesi lazım. Aynı ürünün iç kısmını yine mihenk taşına sürtüyoruz. Yine asitli suyu damlatacağız. Bu sefer silerse bu diyor ki ‘benim dışım gerçek ama içim sahte’ diyor. Bu sefer dolandırılmış oluyorsunuz. İşte burada da ne kadar taklit, sahte ürünlerin yapıldığını görmüş oluyoruz.
Eğer sipariş verirken internetten sipariş verme zorunluluğunuz varsa Türkiye’nin kurumsal firmalarını tercih etmek zorundasınız. Ve mümkünse altın alışverişlerinizi kuyumcunuzdan fiziki olarak yapmak zorundasınız. Başka bir alternatif yok. Çünkü dolandırılan, kandırılan sadece tüketici değil. Esnaflar da bu durumdan muzdarip ve burada yasayla korunan bir durum yok ortada. Bugün kalpazan bunu bir kuyumcuya getirdiğinde ve o kuyumcu bunu aldığında, daha sonra bu kalpazan yakalandığı zaman karakoldan sizden önce çıkıyor.
Bunun bire bir üretimini yaparsan suç işlemiş olursun ve bunu kötü niyetli insanlar işte düğüne gidiyor, nişana gidiyor. Özel günlerde ben çeyrek almaya gidiyorum diyenler işte bunu çarşı pazarda 5 liraya, 10 liraya alıyorlar. Düğün salonlarında gelin veya damadın yakasına takıyorlar. Bunu bilerek yapan kötü niyetli insanlar da var, internette böyle taklit edilmiş çıkanlar da var. Dolayısıyla insanlar bunu böyle bozdurmaya geldiğinde dolandırıldığını anlayanlar da var. Evet bunlar taklit ama tabi baktığınız zaman internette gerçek fotoğrafını paylaşıp size gönderirken sahtesini gönderiyorlar.
Renginden çok belli olmaz. Ama internetten gerçek fotoğrafını paylaşıp sizin elinize bunları göndermek aslında dolandırıcılık hadisesi oluyor. O yüzden normalde hukuken bunların çarşı, pazarda satışı yasaklanmalı. Bunun böyle olması lazım. Veya illa çeyrek üzerinden gitmeyelim. Bugün şöyle bir takı grubundan bahsedelim bunu parçaladık işte ayarına bakmak için vesaire. Şimdi şunun kilit kısmında işte patenti dediğimiz ayarına dair bilgilerin verildiği, her şeyi var. Şimdi normal bir vatandaş herhangi bir hediye, kolye olabilir, yüzük, küpe olabilir. Baktığınız zaman evet burada bir atölyenin adı yazıyor, burada ayarı yazıyor diye ikna olabilir. Ama bunun dışında baktığınızda gayet güzel değil mi?
Bunun altın olup olmadığını anlamak imkansız. Ama sadece sizin için geçerli değil, normal bir kuyumcu esnafının bile anlaması imkansız çünkü bunun dışı altın kaplama. Sahte olan için. Yani bunu sizin mihenk taşına sürtmeden anlamak mümkün değil. Bunu göz ile ayırt etmenin imkanı yok. Ancak bunu mihenk taşına sürttüğünüz zaman dışını, asitle suyla bunun üzerine dokunduracağız. Dikkat ederseniz silmedi. Normalde silmesi lazım. Aynı ürünün iç kısmını yine mihenk taşına sürtüyoruz. Yine asitli suyu damlatacağız. Bu sefer silerse bu diyor ki ‘benim dışım gerçek ama içim sahte’ diyor. Bu sefer dolandırılmış oluyorsunuz. İşte burada da ne kadar taklit, sahte ürünlerin yapıldığını görmüş oluyoruz.
Eğer sipariş verirken internetten sipariş verme zorunluluğunuz varsa Türkiye’nin kurumsal firmalarını tercih etmek zorundasınız. Ve mümkünse altın alışverişlerinizi kuyumcunuzdan fiziki olarak yapmak zorundasınız. Başka bir alternatif yok. Çünkü dolandırılan, kandırılan sadece tüketici değil. Esnaflar da bu durumdan muzdarip ve burada yasayla korunan bir durum yok ortada. Bugün kalpazan bunu bir kuyumcuya getirdiğinde ve o kuyumcu bunu aldığında, daha sonra bu kalpazan yakalandığı zaman karakoldan sizden önce çıkıyor.