Ukrayna krizinin ardından Rusya ile Batı ülkeleri arasındaki gerilim sürerken NATO, Avrupa’da “tarihinin en büyük hava tatbikatı"nı gerçekleştiriyor. Alman Hava Kuvvetlerinin ev sahipliğinde düzenlenen Air Defender 2023’e 25 ülkeden 10 bin personel ve 250 savaş uçağı katılıyor.
NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye ise bu tatbikata 5. Jet Ana Üs Komutanlığı 151. Filo Komutanlığına ait 3 adet F-16 ile Hava Kuvvetleri Komutanlığının değişik birimlerinden 56 personel gönderdi. Türk askeri Almanya’nın Schleswig-Holstein eyaletinde Hohn bölgesine konuşlandı. Türk F-16’ları Kuzey ve Doğu sahasında kendilerine verilen görevleri icra edecek.
Alman Hava Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Ingo Gerhartz, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, tatbikatın ana fikrinin göreve geldiği 2018'deki ABD seyahatinde oluştuğunu söyledi. Gerhatz 'o dönem Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin' bu tatbikat için kendilerine fikir verdiğini kaydetti.
Alman Hava Kuvvetlerine ait tüm üslerin kullanılacağı tatbikatın ana senaryosunu NATO’nun 5. maddesi oluşturuyor. Bu madde ittifaka üye ülkelerin silahlı bir saldırıya uğrayan herhangi bir üye ülkeye yardım etmelerini öngörüyor. 5. madde, NATO tarihinde ilk ve tek kez 2001'deki 11 Eylül saldırılarından sonra uygulandı. ABD’nin Rusya tehdidi algısı yaratarak Avrupa’yı yeniden hegemonyası altına aldığı ve milyarlarca dolarlık silah sattığı bu dönemde, 5. madde üzerinden tatbikat gerçekleştirilmesi dikkat çekiyor.
F-35, Tornado, Eurofighter, F-18, F-16, A-10, Gripen gibi 23 farklı tipteki askeri hava aracının katıldığı tatbikat için Almanya’nın yanı sıra Çekya ve Hollanda’nın da askeri üsleri kullanılıyor. Tatbikatta ABD’ye ait B-1 bombardıman uçağı ve sık sık Karadeniz’de istihbarat görevi yürüten MQ-9 insansız hava araçları da yer alıyor.
Tatbikatın Doğu Avrupa'daki bölümünde bu bölgedeki müttefik ülkelerin uçaklarının görev uçuşlarının yanı sıra NATO'ya ait AWACS havadan erken uyarı ve ihbar uçakları görev icra edecek. AWACS uçakları da ittifakın doğu kanadı üzerinde her gün uçuşlar yapacak.
İsveç de katılıyor
Tatbikata katılan ülkeler; Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İtalya, Japonya, Litvanya, Letonya, Hollanda, Norveç, Polonya, Romanya, Slovenya, İspanya, İsveç, Türkiye, Birleşik Krallık ve ABD olarak sıralanıyor.
Bu noktada dikkat çeken bir diğer detay ise NATO üyeliği Türkiye ve Macaristan’ın onayına takılan İsveç’in de bu tatbikatta yer alıyor olması. 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius'ta düzenlenecek NATO zirvesi öncesinde düzenlenen bu tatbikat, İsveç’in ittifakla ortaklığı açısından mesaj niteliği taşıyor. NATO üyesi olmayan ancak ABD’nin Asya-Pasifik’te Çin’e karşı yakın müttefiki olan Japonya’nın da tatbikatta yer alıyor olması da dikkat çekiyor.