Özbekistan, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, ve Türkmenistan'ın da aralarında bulunduğu Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi ülkelerinin başkonsolosları İstanbul’da düzenlenen iftar yemeğinde bir araya geldi. Türk sanat ve Türk Tasavvuf Müziği eşliğinde başlan etkinlik, bir grup iş insanı ve gazetecilerin de katılımı ile gerçekleştirildi.
‘Anayasa’nın yüzde 65’i değişecek’
Bosfor Global Media’nın düzenlediği etkinlikte konuşma yapan Özbekistan İstanbul Başkonsolosu Amirsaid Agzamhodcaev, Özbekistan'da yaklaşan büyük referandum hakkında kısaca bilgi vermek istediğini belirtti, “Özellikle 30 Nisan 2023'te Özbekistan'da yeni Anayasa kanunu için ülke çapında bir referandum yapılacak. Güncellenen Temel Kanun, ülkenin dış politikası üzerinde de olumlu bir etkisi olan toplumu ve devleti daha fazla reforme etmeye yönelik stratejik rotasını pekiştirmek için tasarlananan bir referandum olacaktır. Bu bakımdan referandumun bu yıl Özbekistan vatandaşlarının hayatındaki en önemli siyasi olay olacağı kanaatindeyiz. Bu, her şeyden önce, yeni Anayasa taslağının hazırlanma sürecine halkında en aktif katılımıyla gerçekleşmiştir. Özbekistan Parlamentosu, başlangıçta Anayasa’nın yüzde 30'unun değiştirilmesinin planlanmıştı. Ancak 220.000'den fazla teklif alınınca bu değişiklikler yüzde 65'i buldu. Özbek uzmanların ve halk çevrelerinin güncellenen Anayasa için ‘Halkın Anayasası’ demesi tesadüf değil” dedi ve ekledi:
‘Mirziyoyev'in göreve geldiği yılından bu yana Özbekistan hiç şüphesiz köklü bir değişim sürecinden geçti’
“Aslında, yeni Anayasa taslağı, 2016 sonunda Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev tarafından açıklanan geniş çaplı reformların başlamasından bu yana Özbekistan'da meydana gelen büyük değişiklikleri açıkça yansıtıyor. Ardından yabancı uzmanlar için Özbekistan'ın siyasi ve ekonomik açılımı da sürpriz oldu. Çoğu gözlemci, birkaç sembolik yenilik haricinde eski düzenin devam edeceğini bekliyordu. Ancak Cumhurbaşkanı Shavkat Mirziyoyev'in göreve geldiği 2016 yılından bu yana Özbekistan hiç şüphesiz köklü bir değişim sürecinden geçti ve geçmektedir. İnsan hak ve özgürlükleri, vatandaşların kişisel hakları ve ceza yargılamasında özel hayatları, tutukluluk ve tutukluluk koşullarına ilişkin Anayasa değişiklik tasarılarında ciddi değişiklikler ve iyileşmeler yapıldı. Adaletin uygulanması sürecinde, hukuka aykırı olarak elde edilen delillerin kullanılmasına izin verilmiyor. İşkence, şiddet, kötü muamele ve ölüm cezası kesinlikle yasaktır. Eğitim ve sağlık gibi önemli alanlarda vatandaşların sosyal haklarını düzenleyen maddeler önemli ölçüde genişletilmiş ve iyileştirilmiştir. Gençlerin, çocukların ve kadınların hakları devletin koruması altına alınmış olup, engelli vatandaşların ve ayrıca nüfusun sosyal açıdan savunmasız kesimlerinin hak ve çıkarlarının korunmasına özel önem verilmiştir.”
‘Yeni Anayasa’da Özbekistan’ın başta komşu ülkeler olmak üzere tüm dünya ile dostane ilişkileri güçlendirme ve geliştirme arzusu olduğu belirtiliyor’
Yaptığı konuşmada “Özbekistan'ın dünya çapında, Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki zor ekonomik ve sosyal şartlara rağmen en önemli reformları yaptığını belirtmek isterim” diyen Özbekistan Başkonsolosu, “Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde geniş kapsamlı bir reform programı başlatılmış ve özellikle serbest ekonomi alanında önemli mesafeler kat edilmiştir. Uluslararası uzmanlar ve gözlemciler, 2018'de Özbekistan'ın ekonomik modernleşmesinin ve artan siyasi açılımının tüm Orta Asya'da ki ekonomik büyüme ve siyasi istikrar için büyük ve olumlu sonuçları olabileceğini bir çok kere teyid ettiler. Özbekistan, Orta Asya'nın en kalabalık ülkesi ve aynı zamanda coğrafi merkezidir. 2016 yılında Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Orta Asya'yı Özbekistan için en önemli dış politika önceliği ve ortakları olduğunu ilan etti. Yeni Anayasa taslağının giriş bölümünde ‘Özbekistan'ın işbirliği, karşılıklı dayanışma, barış ve uyum temelinde başta komşu ülkeler olmak üzere tüm dünya ile dostane ilişkileri güçlendirme ve geliştirme arzusu olduğu’ belirtiyor. Bugün bölge ülkeleri, Orta Asya'nın güvenlik ve istikrarını, sürdürülebilir sosyo-ekonomik kalkınmasını sağlama gibi zor görevleri tutarlı bir şekilde çözmektedir” şeklinde sözlerini sürdürdü.
Özbekistan’ın dünyanın 130'dan fazla ülkesiyle diplomatik ilişki kurduğuna dikkat çeken Agzamhodcaev, “Taşkent'te 44 yabancı devlet büyükelçiliği, 1 başkonsolosluk, 8 fahri konsolosluk, uluslararası kuruluşların 17 temsilciliği, yabancı devletlerin uluslararası hükümetler arası ve hükümet kuruluşlarının 13 temsilciliği, 1 diplomatik statülü ticaret temsilciliği faaliyetlerini sürdürmektedirler. Özbekistan Cumhuriyeti'nin yabancı ülkelerde ve uluslararası kuruluşlar bünyesinde 55 diplomatik ve konsolosluk misyonu bulunmaktadır. Özbekistan, 100'den fazla uluslararası kuruluşun üyesidir ve çok taraflı işbirliğinin çeşitli yapılarıyla işbirliklerini sürdürmektedir” dedi ve ekledi:
‘Özbekistan, Türkiye ile başta ticaret, yatırım ve turizm olmak üzere çeşitli alanlarda ilişkileri daha da geliştirme niyetinde’
“Özbekistan, binlerce yıllık ortak tarih, ortak dil ve din, ortak değerler, benzer örf ve adetler ile bağlı olduğu Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile elbette dostluk ve işbirliğini güçlendirme yönünde istikrarlı bir politika sürdürmektedir. Özbekistan, Türkiye ile başta ticaret, yatırım ve turizm olmak üzere çeşitli alanlarda karşılıklı fayda sağlayan ilişkileri daha da geliştirme niyetindedir. Sonuç olarak, Anayasa'nın yenilenmesinin, Özbekistan'ın açık, demokratik, güçlü bir sivil toplum ile dinamik olarak gelişen istikrarlı bir devlete dönüşmesinin yörüngesini belirlediğini ve ülkemizin daha aktif bir dış politikasını belirlediğini belirtmek isterim.”