Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Dr. Funda Başaran Yavaşlar, Radyo Sputnik’te yayınlanan Meliha Okur’la Anlat Bana programında vergi sistemindeki adaletsizlik ve gelir dağılımındaki dengesizlik gibi önemli başlıklarda değerlendirmelerde bulundu. Et fiyatları üzerinden Türkiye ile Almanya arasındaki alım gücünü kıyaslayan Yavaşlar, ‘Asgari ücreti 8500 TL’den esas aldığınızda 200 liradan başlayan et fiyatları son derece pahalı. Almanya’da et fiyatları 10 Euro ile 16 Euro arasında. Euro’yu 20’den alsak aynı ücretlere denk geliyor ancak Türkiye’deki bir emekli ile Almanya’da bir emekli arasında alım gücü farkı var. Türkiye’de bir emeklinin bunu yeme şansı yok’ dedi.
Yavaşlar, Davos Zirvesi olarak da bilinen 53. Dünya Ekonomik Forumu'nun gündeminde Metaverse evreninin olmasını da değerlendirdi. “Davos’un gündemi neden Metaverse? Neden gelir eşitsizliği ve et fiyatı değil?” sorusuna yanıt veren Yavaşlar şunları söyledi:
‘Bu bahsettiğiniz konular zenginleri rahatsız etmediği sürece konu pek böyle zirvelere gelemeyecek. Kim oralara katılıyorsa onlar kendi sorunlarını dile getiriyorlar ve kendi sorunu olmayan meselelere arkalarını dönüyorlar. Zenginlerin yavaş yavaş meseleyi kavradığını düşünüyorum. Bu kadar büyük gelir adaletsizliği onları da vuracak. Bill Gates’in bizden daha fazla vergi alınmalı sözü sonrası başka zenginlerin de buna destek vermesi anladıklarını gösteriyor. Dolayısıyla bence meseleyi yavaş yavaş görmeye başladılar.’
‘Kayıt dışı ekonomiye müdahale edilmeli’
Türkiye’de adil vergilendirme sorunu olduğunun altını çizen Vergi Hukuku Uzmanı Prof. Funda Başaran Yavaşlar sözleri şöyle:
‘Kayıt dışı ekonomiye el atılmadığından adil vergi sistemi yaratılamıyor. TOBB üyeleriyle yaptığımız konuşmalarda kayıt dışı ekonominin oranının yüzde 40-45 civarında, diğer kesimlerle konuştuğumuzda yüzde 50’ye vardığı söyleniyor. Belli ki yüzde 40’ın altında değil ve çok büyük bir rakam. Kayıt dışı ekonomiye el atmayı iktidarların tamamı arzu etmiyor. Ekonomiye sekte uğratacaklarını düşünüyor olabilirler. Ancak herkese adil yansıtılan iyi bir vergi sistemi hayata geçirildiğinde neden Norveç’teki gibi bir refah seviyesine kavuşmayalım. Kayıt dışı ekonomiyle ciddi oranda vergi kaçırılıyor ve emekçi kesim eziliyor. Çünkü sistemin içerisine giremediği için hiçbir hakkı olmuyor.’
‘Doğrudan vergiler artırılmalı’
Danimarka, Norveç, İsveç gibi refah seviyesi yüksek ülkelerden doğrudan vergilendirmenin oranının çok yüksek olduğunu kaydeden Yavaşlar, “Doğrudan vergilerde sizin maddi durumunuz, ailevi durumunuz, çocuğunuz olduğu için yapacağınız fazla harcamalar göz önüne alınır ve buna yönelik bir vergi ödersiniz. Dolaylı vergilerde ise bu dikkate alınmaz. Bir milyoner de, bir asgari ücretli çalışan da ekmek aldığında aynı KDV’yi öder. Bunun adı vergi adaletsizliğidir.” dedi.
Türkiye’de kurumlar vergisinin her dönemde gelir vergisinden daha az toplandığını ancak bu tablonun artık değiştiğini kaydeden Yavaşlar, “Bu tablo ilk defa geçtiğimiz yıl değişti. Kurumlar vergisi gelir vergisinin önüne geçti. Devlet artık ücretli kesimin üstüne gidemiyor. Bu sebeple dönüp işletmelerden vergi toplamaya başladılar. Ülkemizde kurumlar vergisi oranları artırıldı. Kurumlar şu anki sistemde iki gruba ayrıldı. Genel oran yüzde 20 ancak bankalar gibi büyük kâr eden kurumlara yüzde 25 oran verildi. Bu durum Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı. Eşitlik ilkesine göre bütün şirketlerin aynı şekilde vergilendirilmesi gerekir. Eşitlik ilkesi herkese aynı oranda uygulanmalı ama yatırıma ihracata yönelik şirketlerin desteklenmesi gerekir.” ifadesini kullandı.