Rusya'nın Ukrayna'daki özel askeri operasyonu: 10 ayın dönüm noktaları

Rusya’nın 24 Şubat 2022’de başlattığı özel askeri operasyon 10 ayı geride bıraktı.

Ukrayna’da 2014’te düzenlenen Maydan darbesinin ardından, Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinde yaşayan nüfus, 8 yıl boyunca Ukrayna yönetiminin ve ona bağlı neo-Nazi güçlerin saldırıları altındaydı. Özel operasyonun başlamasından kısa bir süre önce, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 21 Şubat 2022’de Rusya Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıklamıştı.

Başlatılan özel operasyonun Şubat ve Nisan aylarını kapsayan ilk diliminde, Rus güçleri Dnipro Nehri'nin batı kıyısı boyunca Kiev oblastını kuşattı ve batıda Çernihiv, doğuda Sumi olmak üzere iki ayrı operasyon hattı geliştirdi.

Rus güçleri, 24 Şubat 2022'de Zmeynıy (Yılan) Adası'nı kontrolü altına aldı. Daha sonra, 30 Haziran’da Rus ordusu iyi niyet göstergesi olarak Zmeynıy Adası’ndaki garnizonunu geri çekti.

Rus güçleri, 24 Şubat 2022'de Zmeynıy (Yılan) Adası'nı kontrolü altına aldı. Daha sonra, 30 Haziran’da Rus ordusu iyi niyet göstergesi olarak Zmeynıy Adası’ndaki garnizonunu geri çekti.

İki ülkenin müzakere heyeti ise ilk kez 28 Şubat 2022'de Belarus'un Gomel şehrinde bir araya geldi. Yaklaşık 6 saat süren görüşmelerde taraflar, hükûmetlerine danışma amacıyla ülkelerine döndü.

Rus güçlerinin Mart ayında Herson'u kontrol altına almasının ardından Rus güçleri, 28 Mart’ta Rusya'ya bağlı Kırım Cumhuriyeti'nin tatlı su ihtiyacını karşılayan ancak 2014’ten itibaren Ukrayna tarafından kapatılan Kırım Kanalı’nı açtı ve kanal suyla doldu.

Kırım ile Donetsk arasındaki bağlantıyı sağlamak için başlatılması planlanan Mariupol operasyonu öncesinde, Rus güçleri Zaporijya Oblastı'nın ikinci büyük şehri olan Melitopol'ü 1 Mart’ta kontrol altına aldı.

Energodar’da bulunan Zaporijya Nükleer Santrali 3 Mart’ta Rus güçlerinin kontrolüne geçti. Daha sonra Ukrayna güçleri, en yoğunu Ağustos ayında olmak üzere bölgede bulunan nükleer santrale çok sayıda saldırı gerçekleştirdi. Ukrayna güçleri, 18 Ağustos’a kadar santrale ve Energodar’a 50’den fazla saldırı düzenlendi.

Donetsk sınırlarında bulunan ancak 2014'ten bu yana neo-Nazilerin üslerinden biri haline getirilen Mariupol kenti, 2 Mart'ta kuşatma harekatıyla başlatılan operasyon neticesinde Nazizmden arındırıldı. Bu esnada, Ukraynalı askerler ve aşırı milliyetçilerden oluşan güçler, esir aldıkları sivilleri kalkan olarak kullanarak Azovstal Demir ve Çelik Fabrikaları'na çekildi. Daha sonra bu askerlerin tümü, 8 Mayıs’ta Rus güçlerine teslim oldu.

Ukrayna ve Rusya’nın tahıl ve diğer gıda ürünlerini Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına ulaştırabilmesi için, Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in girişimleriyle 22 Temmuz’da Tahıl Koridoru anlaşması imzalandı.

23-27 Eylül tarihleri arasında Donetsk, Lugansk, Zaporojye ve Herson'da Rusya'ya bağlanma referandumları düzenlendi.

30 Eylül’de ise, Rusya lideri Putin, referandumla Rusya'ya bağlanma kararı alan bölgelerin liderleriyle Moskova'da bir araya gelerek bölgelerin Rusya'ya bağlanmasına ilişkin anlaşmaları imzaladı.

Rusya'ya bağlı Kırım yarımadasını ana karaya bağlayan Kerç Köprüsü'nde 8 Ekim’de bir patlama meydana geldi. Köprünün karayolu trafik tarafında yaşanan patlamada, demiryolu ile Kırım'a taşınan yedi petrol tankeri ateşe verildi. Putin, saldırıyla ilgili olarak "Terör saldırısını Ukrayna gizli servislerinin organize edip düzenlediği açık" açıklamasında bulundu.

Saldırının ardından Ukrayna genelinde 11 Ekim’de misilleme bombardımanı düzenleyen Rus güçleri, başkent Kiev dahil olmak üzere Lviv, Dnipro, Odessa, Hmelnitsk, Jitomir, Rovno, Mikolayev, Ternopol, İvano-Frankovsk, Kropivnitsk ve Konotopa şehirlerindeki stratejik hedefleri vurdu.

Rus güçleri, Mart ayında Rus güçleri tarafından kontrol altına alınan Herson'dan, Ukrayna'nın Novaya Kahovka barajını patlatma tehditleri devam ederken 11 Kasım 2022’de çekilme kararı aldı.

Rusya’nın 10 ayı geride bırakan özel askeri operasyonda 31 Aralık itibarıyla kritik bölgelerdeki operasyonlar devam ediyor. ABD başta olmak üzere Batı ülkeleri ise, Ukrayna'ya silah yardımlarına devam ediyor.