Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CNN Türk-Kanal D ortak canlı yayınında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
Birleşmiş Milletler 77. Genel Kurulu temasları ile Türkevi'ndeki yabancı devlet başkanları ve başbakanları ile görüşmelerinin sorulması üzerine Erdoğan, "Yani istisnasız söylüyorum, görüştüğüm devlet başkanları olsun başbakanları olsun senatör ve milletvekilleri olsun hepsi de istisnasız şu ifadeyi kullandılar; 'Rusya-Ukrayna arasındaki arabuluculuğunuz her türlü takdirin üstündedir, bir taraftan, tahıl koridorunun çalışması bir diğer taraftan gübre olayı ama en önemlisi de 200 esirin takası'" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya ve Ukrayna arasındaki esir takasına çok önem verildiğini, özellikle Rusya'nın, ana muhalefet partisi Yaşam İçin Muhalefet Platformu'nun lideri Viktor Medvedçuk'a çok önem verdiğini söyledi.
Erdoğan, "Belki siz de izlemişsinizdir, Medvedçuk'un hanımı televizyon ekranlarından bize çağrıda bulunmuştu, 'ne olur Erdoğan kocamı kurtar'. Şimdi yaptığım tüm görüşmelerde Sayın Putin bana bunu hep hatırlattı. Biz de elimizden gelen gayreti göstererek, Sayın Zelenskiy ile de bu konuları görüşerek gerek Medvedçuk gerekse bu diğer esirlerin takası olayı hamdolsun başarılı bir şekilde sona erdi. Şu anda bundan sonraki süreç de var, bundan sonraki süreci de bizim gayet iyi yönetmemiz lazım" değerlendirmesini yaptı.
'Barış için hala umut var mı?' sorusuna Erdoğan, şu yanıtı verdi:
"Yani ben umutsuz değilim ama böyle de hemen bir anda bir netice alırız dersek o da hayal olur. Örneğin şu anda 4 tane şehirde yapılan referandum olayı. Şimdi bu referandum olayı neyi getiriyor, sıkıntıyı getiriyor. Yani keşke böyle bir referanduma gidilmeseydi de bütün bunları bir diplomasi yoluyla çözebilseydik veya çözebilseydiler ama maalesef bu olmadı. 2014'te de biliyorsunuz benzer bir durum Kırım ile ilgili olmuştu. Mesela Kırım ile ilgili konuda da başarılı olamadık yani ben o zaman yine Sayın Putin'e 'Burada bizim soydaşlarımız var, yani Kırım'la ilgili olarak bu attığınız adım doğru değil' demiştim ama netice alamadık."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile bugün yaptığı telefon görüşmesinin sorulması üzerine, "Zelenskiy de bu 4 tane bölge ile ilgili desteklerimizi istiyor. Yani bu konuda Sayın Putin'le görüşerek Sayın Putin'i ikna etmemizi istiyor. Şimdi yarın bakalım arkadaşlar bağlantıları kuracaklar, inşallah Sayın Putin ile yarın bu konuları şöyle etraflıca bir ele almayı düşünüyorum" dedi.
Tahıl koridoru anlaşmasının hatırlatılması ve Rusya'dan gübre tedarikine ilişkin soru üzerine Erdoğan, şunları söyledi:
"Bunlar da gündemimizde. Şimdi biliyorsunuz şu ana kadar daha çok Ukrayna tarafından gelen tahıl vardı. Bu tahılda da şu an 5 milyon tonu aşmış vaziyetteyiz ama gübre olayında daha çok ağırlıklı olarak Rusya tarafı önem arz ediyor. Onlarla da bu konuları görüşüp oradan da eğer gübre konusunu çözebilirsek, özellikle yani tarımda gübreye ihtiyacı olan ülkeleri bu konuyla ilgili doyurmuş oluruz ve gübre ile beraber de oralara da bir bereket getirmiş oluruz diye düşünüyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in tahıl konusundaki sözlerinin sorulması üzerine, şöyle devam etti:
"Şimdi bütün mesele zaten orası, yani biz şu anda özellikle bu tahılı az gelişmiş garip gureba ülkelere nasıl aktarırız, hep bunun gayreti içinde olduk. Ne yazık ki mevcudun diyebilirim ki yüzde 80'i daha çok zengin ülkelere gitti. Şimdi zengin ülkelere gidince bu da ciddi manada Sayın Putin'i rahatsız etti ve bu son görüşmelerimizde gerek Özbekistan'da gerekse ondan önceki Tahran görüşmemizde de bunlar gündeme geldi. Temenni ederim ki bundan sonraki süreçte hedefimiz olan o, fakir fukara, garip gureba ve az gelişmiş ülkelere bunu göndermek, bunların ihracında başarılı olalım, neticeye varalım. Çünkü burada iki şey önem arz ediyor, tahıl ve gübre. Şimdi henüz Rusya'dan biz bu ürünleri çekmiş değiliz. Bugüne kadar daha çok Ukrayna tahılını aldık. Fakat şimdi öyle zannediyorum ki tahıl ve gübrede inşallah Rusya kanalı devreye girecektir."
Rusya-Ukrayna arasındaki savaşta nükleer bir tehdidin olup olmadığına ve bu konuyla ilgili Putin ile görüşmesinde telkinde bulunup bulunmadığına dair bir soru üzerine Erdoğan, şöyle konuştu:
"Ben bunları düşünmek istemiyorum. Yani bir nükleer savaşa gitmenin bedeli, faturası bir felaket. Bunu hiç bırak konuşmayı, düşünmemek gerekir. Bunları zaten inşallah gündeme getirmeden diplomasi yoluyla bu işi çözmek, işin en isabetli bana göre adımı olacaktır. Biz de daha çok zaten buradan adım atalım diyoruz. "
Türkiye'ye F-16 savaş uçağı satılması
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'ye F-16 savaş uçağı satılması konusundaki son duruma ilişkin soru üzerine de şunları kaydetti:
"Bize verdikleri söz başta Sayın Biden bu konuda Demokratlar olarak kendi düşüncesinin F-16'ları ve diğer bütün parçalar, aksam, bunları vermekten yana olduğunu bize söyledi. Bu arada da yine özellikle savunma bakanım, muhatabı ile yaptığı görüşmelerde bu istikamette cevaplar alıyor, 'Yani biz vermekten yanayız, işte Cumhuriyetçilerden destek alamıyoruz, onlar bu işe işte ters bakıyorlar' filan. Bu seyahatte Cumhuriyetçilerden Lindsey Graham ve yine bir başka senatör de vardı, onlarla ayrı ayrı görüşmelerim oldu. O görüşmelerimde de bana olumlu cevaplar verdiler. Dediler, 'Yani biz NATO'daki en önemli ortağımız olan Türkiye'yi bu noktada yalnız bırakamayız, elimizden gelen gayreti göstereceğiz'. Farklı birkaç kişiyle daha yine görüşmelerim oldu. Onlar da Türkiye'ye karşı tavır içerisinde olan ismi burada vermeyeyim, kişi ve kişilerden bahsetti, 'Onlarla da görüşmeler yapacağız ve bu görüşmelerle birlikte Türkiye'ye karşı bir hasmane tutum içerisinde olmanın doğru olmayacağını çünkü Türkiye NATO'da bizim çok çok önemli bir ortağımız dolayısıyla bu sorunu çözmemiz gerekir diyeceğiz' dediler. Biz de şu anda Sayın Biden'ın bize vermiş olduğu bu sözden hareketle hakikaten bunun neticesini bekliyoruz."
"İyimser bir bekleyiş içerisinde misiniz" sorusuna Erdoğan, "Evet" yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AK Parti heyetinin, Türkiye'ye F-16 satılması konusunda ABD Kongresindeki temaslarının sorulması üzerine, "Beraberdik, onlar kaldılar ve şu anda dönmüş olmaları lazım. Onlar da orada yine Senato ve Kongredeki bazı üyelerle, Cumhuriyetçi ve Demokrat onlarla bazı görüşmeleri yaptılar. Temennim odur ki inşallah NATO'nun da menfaatine olan böyle bir girişimde NATO da bizi yalnız bırakmayacaktır ve o da gerekli adımları atacaktır diye düşünüyorum" şeklinde konuştu.
'Kimse bizim sessiz kalmamızı bekleyemez'
Türkiye'nin Suriye'ye yönelik harekatının gündemde olup olmadığı ve Şam reijimi ile MİT'in görüşmelerinin sorulması üzerine Erdoğan, şunları kaydetti:
"Suriye'de terör örgütü varlık gösterdiği ve milli güvenliğimizi tehdit etmeye devam ettiği müddetçe bizim oradaki kararlı mücadelemiz devam edecektir. Biz ondan taviz veremeyiz, sahada bu doğrultuda gerekli çalışmaları yapıyor her türlü tedbiri alıyoruz. Burada bizim için esas unsuru oluşturacak olan milli güvenliğimizdir. Yani milli güvenliğimizi tehdit eden ne varsa nerede olursa olsun bu 4 nokta olabilir, 5 nokta olabilir veya daha fazla olabilir, oralara karşı hani o 'bir gece ansızın' dediğimiz konu odur. Gerekli adımı atarız ve yapmamız gereken de neyse onu da yaparız. Çünkü bu mücadele ve çalışmalarımızı gerekli ve uygun gördüğümüz anda kapsamlı bir terörle mücadele harekatına dönüştürmekten asla kaçınmayız. Nitekim bugünkü Milli Güvenlik Kurulu basın metninde de bunlara özellikle yer verdik. Biz bunların başarılı sonuçlarını gördük görüyoruz, biz esasında bölgedeki terörle mücadele gayretimizle sadece milli güvenliğimize yönelik tehditleri bertaraf etmiyoruz, bölgenin huzurunu da burada temin ediyoruz ve terörle mücadele arkadaşlar biliyorsunuz tek taraflı olmaz onun için karşı taraf da buna aynı şekilde olumlu yaklaşımda bulunması lazım ki netice alalım. Amerika ve Rusya'nın 2019 Ekim ayında vardığımız mutabakatları uygulaması gerekiyor. Sınırdan 30 kilometre güneye... Burada bir de PKK/YPG terör örgütü sınırımıza yakın bölgelerde bu mutabakatlara aykırı şekilde halen konuşlu, tatbikatlar yapıyor. Hatta hatta Kamışlı ve çevresinde bunlar eğitim alıyorlar. Şimdi bu gerçekler ortadayken, Amerika koalisyon güçleri ile beraber bu adımları atarken, biz nasıl NATO'da beraber olacağız. Bu duruma da kimse bizim sessiz kalmamızı bekleyemez."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şam ile görüşmelere ilişkin, "Şam ile ilgili olarak bizim istihbarat örgütümüz oralarla ilgili görüşmeleri yürütüyor ve bizler de istihbarat örgütümüzün aldığı neticeler üzerinden yol haritamızı belirliyoruz" ifadelerini kullandı.
"Milli Güvenlik Kurulunda terörle mücadele masaya yatırıldı. Mersin'de polisevine bir saldırı oldu. Bu saldırıyı gerçekleştiren teröristlerden Dilşah Ercan'ın CHP'nin hazırladığı 'Tutuklu Gazeteciler Raporu'nda yer aldığı ortaya çıktı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine Erdoğan, saldırıda şehit olan polis Sedat Gezer'e Allah'tan rahmet diledi.
Gezer'in ailesine ve Türk milletine başsağlığı dileklerini ileten Erdoğan, yaralı polise ise şifalar temenni etti.
Şehit Gezer başta olmak üzere diğer polis ve bekçilerin saldırı sırasında kahramanca bir mücadele verdiğini belirten Erdoğan, teröristlerin elinde kalaşnikof varken şehit Gezer'in tabancasıyla kendisini yere atması ve orada iki teröristin etkisiz hale getirilmesinin, kahramanlıklarının yanı sıra eğitimlerinin de ne denli başarılı olduğunu gösterdiğini söyledi.
CHP'nin bu teröristlerden birini gazeteci diye geçmişte savunduğunu ifade eden Erdoğan şunları kaydetti:
"Çünkü bunlar daima bizim önümüze çıkıyor. İşte şu anda gazetecilerden hapiste olanlar var. İşte bunlara yönelik herhangi bir olumlu yaklaşımımız yok. İçeride, dışarıda bunlarla karşı karşıya oluyoruz. Terör örgütü ve siyasi uzantısı malum parti yerine, devletin söylediğine eğer kulak verselerdi, böyle ibretlik ve utanılacak hallere düşmezlerdi. Ama maalesef açık söyleyeceğim, bunlarda utanacak yüz yok. O hapistekilerin de iddia edildiği gibi gazeteci değil, terörist olduğunu biz en baştan beri söyledik ve hâlâ da söylüyoruz. Ama bunlarda yüz yok. Yargı bunları terörist oldukları için cezalandırıyor, mahkum ediyor veya tutukluyor. Şimdi bunu bir defa görmemiz lazım. Resmi internet sitelerinde de bu 'tutuklu gazeteci' diye gösterdikleri raporu hâlâ maalesef gezdiriyorlar. Demek ki hâlâ bu teröristin de bunlar arkasındalar. Yani bundan vazgeçmiş değiller. Bir de o uydurma raporda bu teröristin sırt çantasında kamera, fotoğraf makinası taşıdığı detayını da yazmışlar. Yazanlar kim? Yine malum ana muhalefetin belli yerlere yerleştirdiği kişiler."
'CHP bir milli güvenlik sorunudur'
Teröristlerin saldırıyı sırt çantasında taşıdıkları kalaşnikofla yaptığına dikkati çeken Erdoğan, "O sırt çantasında taşıdığı bombayı patlatarak kendini de katletti. Bunların Türkiye'ye kara çalmak için hazırladıkları uydurma raporda savundukları işte bu teröristler. Bunların yaptığı hükûmet eleştirisi değil, devlet düşmanlığı derken işte ben bunu kastediyorum. CHP bir milli güvenlik sorunudur. İşte bütün bunları söylerken kastım da bu. Bu oyuna gelmeyeceğiz" diye konuştu.
"CHP, 'O zaman bunun terörist olduğunu bilmiyorduk, bilmeyebilirdik.' şeklinde bir savunma yaptı. Bu, sizin için inandırıcı oldu mu?" sorusuna Erdoğan şu yanıtı verdi:
"Bunun zaten inandırıcılığı, her şeyi bu olayla beraber ortaya çıkmış oldu. Bundan sonraki süreçte şu anda içeride olan, CHP'nin bunların arkasında durması ve diğer yandaş malum partinin de bunların arkasında durmasının kıymetiharbiyesinin olmadığı ortaya çıkıyor. Bunlara çok dikkat etmek lazım. Bunların muhakkak terörle bir iltisakı, dağla bağlantıları var. Bunu bileceğiz, adımı da buna göre atacağız. Yani şu anda Edirne'de tutuklu, mahkum olanların durumu da aynı. Bunlar Diyarbakır'da 50 küsur suçsuz evlatlarımızı... Yine bunlar yaptıkları 'Sokağa çıkın, dökülün' demek suretiyle onların ölümüne neden olmadılar mı?"
"Tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ı mı kastediyorsunuz?" sorusuna Erdoğan "Tabii" karşılığını verdi.
"CHP'nin 'belli yerlere yerleştirdiği kişiler' dediniz. Bununla neyi kastettiniz?" sorusu üzerine Erdoğan, "Parti içi makamlar, grup başkanvekili vesaire" cevabını verdi.
''ABD adil davranmıyor'
"Türkiye'nin bir İHA'sı, Yunanistan'ın hemen dibimizdeki Sisam ve Midilli adalarına ABD'nin verdiği zırhlı araçları yerleştirdiğini tespit etti. Bu, Lozan'a ve uluslararası anlaşmalara aykırı bir durum. Bir suçüstü durumu var. Siz sürekli 'Bunu yapmaktan vazgeçin.' dediniz, hatta sert mesajlar da verdiniz ama dinlemiyorlar. Ne yapmayı düşünüyorsunuz?" sorusu üzerine Erdoğan, "ABD, her şeyden önce NATO'da beraber olduğumuz ülkeler arasında adil davranmıyor. Yunanistan, NATO'da beraber olduğumuz bir ülke ama Türkiye de NATO'da, beraber olduğumuz bir ülke" değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin NATO'daki durumuyla Yunanistan'ın NATO'daki durumunun mukayese edilir bir yanının olmadığını belirten Erdoğan, Türkiye'nin hem yaptığı ödemelerle hem de Kara Kuvvetleri ve verdiği güçle NATO'da ilk 5 içerisinde yer aldığına dikkati çekti.
"Amerika'nın bu adalara, gerek Midilli'ye gerek Sisam'a bu kadar yüklü silah, mühimmat, araç gereç göndermesi kabul edilebilir bir şey değil" diyen Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:
"ABD'nin son zamandaki bunlara vermiş olduğu zırhlı araçlar, bunları buraya konuşlandırmaları falan bütün bunlar İHA'larla tespit edildi. Tabii bunları tespit etmekle kalmadık. Amerikan zırhlıları nihayetinde bizi tehdit etmek için kullanılıyor. Ama bunlara sorduğunuz zaman ne diyorlar? 'Biz, bunları Rusya için kullanıyoruz, kullanacağız. Bunun için burada böyle bir konuşlanma yapmış bulunuyoruz'. Amerika'ya diyoruz ki Türkiye gibi bir müttefik bulamazsın. İşine geldiği zaman bunu böyle söylüyorsun. Yine Amerika'ya ve Yunanistan'a gerekli uyarıları Dışişleri Bakanlığımız vasıtasıyla yaptık. Birleşmiş Milletlere son mektubumuzu da 17 Eylül'de gönderdik. Durumdan haberdar edelim, sonra bize şunu söylemesinler, 'Siz bizi haberdar etmediniz'. Yunanistan bu meseleyi yok sayıyor ve görüşmeden de kaçıyor. Burada bir şey çok önemli. Buralar, hukuki ifadesiyle gayriaskeri adalar. Biz, burada uluslararası yargı yolunu bunların tıkadıklarını görüyoruz. 'Uluslararası hukuktan yanayım.' diyorsan neden görüşmeden, mahkemeden kaçıyorsun? Bu adaları silahlardan arındırmaları şart. Lozan'a göre buralar özel bir statüye tabi."
Bugünkü Milli Güvenlik Kurulu (MGK) Toplantısı'ndan sonra yapılan basın açıklamasının bunları içerdiğini dile getiren Erdoğan şunları kaydetti:
"Amerika'nın Güney Kıbrıs'a yönelik silah ambargosunu kaldırmasının da ne içerik bakımından ne de zamanlama bakımından izahı yoktur. Rum-Yunan ikilisinin Doğu Akdeniz'de barış ve istikrarı tehdit eden adımlarını görmezden gelen, hatta teşvik eden Amerika, bu adımıyla adada bir de silahlanma yarışına yol açacaktır. Biz duracak mıyız? Duramayız. Biz de ne yapıyoruz? Tabii ki Kuzey Kıbrıs'ta ne gerekiyorsa bu konuda bu adımları attık, atıyoruz ve atacağız."
"Asker ve silah sevkiyatı mı yapılıyor?" sorusunu Erdoğan, "Hayır, asker en kolayı. Şu anda 40 bine yakın bizim orada askerimiz var. Ama bunun dışında da şu anda orada bizim silah, mühimmat, araç, gereç vesaire, bu konularda da hem kara hem hava hem deniz bütün bunlarla ilgili adımlarımızı atıyoruz. Bu son adımın da cevapsız kalmayacağını, Kıbrıs Türk halkının güvenliği için her türlü tedbirin alınacağını herkesin bilmesi gerekir" diye yanıtladı.
"ABD'nin Kıbrıs'la ilgili ambargoyu kaldırmasına karşı mı söylüyorsunuz bunu?" sorusu üzerine Erdoğan, "Tabii, o var ama anlaşılan şu ki Amerika ambargoyu kaldırsa da kaldırmasa da maalesef attığı adımlarla 'Türkiye sen ne yaparsan yap'. Bunu diyor" ifadesini kullandı.
"Limana askeri savaş gemilerinin girecek olmasını nasıl değerlendirdiniz? Türkiye'ye tehdit mi bu?" sorusu üzerine Erdoğan, "Lozan'a baktığımız zaman buralar silahtan ari olan adalardır. Ama silahtan ari olması gereken bu adalara Amerika maalesef ne Lozan'ı dinliyor ne bu noktada Paris'i dinliyor, bunların hiçbirisini dinlemeden bu adımları attı, atıyor" dedi.
'Gençlerimizin TOKİ'ye başvuru sayısı 1 milyon 750 bin'
Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'na "Kemal Bey bak dürüst ol, siyaset dürüstlüktür, enine boyuna ne geliyorsa atmak değil. Gençlerimizin TOKİ'ye başvuru sayısı 1 milyon 750 bin. Bak gençler bile bu işi senden iyi kavramış vaziyette" dedi.
Büyüme hedefi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "2022 yılında büyümenin yüzde 5 seviyesinde gerçekleşmesini öngörüyorum. Tabii bu bir ortalama rakamdır, daha iyisi olacak ama daha kötüsü olmayacak. Karadeniz doğalgazı devreye girerse işimiz çok daha kolay olacak. Rusya ile de bu noktada bir sıkıntımız yok" dedi.
Erdoğan şunları söyledi:
"Temennim odur ki bundan sonraki toplantıda (Merkez Bankası) bunu biraz daha indirmek suretiyle yıl sonuna kadar faizi tek haneli rakama indirmeliyiz. Merkez Bankasının gücünü kaybetmesini bekleyenler, kusura bakmasınlar onlar avucunu yalamaya devam edecek."
Borsa ile ilgili iddialar
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Konu en ince ayrıntısına kadar incelenecek, en kısa sürede bunu kamuoyuyla paylaşacağız" dedi.
Muhalefetin cumhurbaşkanı adayı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Biz onların adayının kim olup olmayacağıyla zerre kadar ilgilenmiyoruz. Derdimiz, meselemiz değil" şeklinde konuştu.
Erdoğan'ın açıklamalarından bazı diğer ayrıntılarsa şöyle:
"O masadan ne çıkar ne çıkmaz bizi ilgilendirmiyor. Arkadaşlarımızla ittifak halindeyiz, sadece işimize bakacağız.
Benim milletim en rahat, oyunu Tayyip Erdoğan'a verir. Niye? Çünkü tanıyor, Tayyip Erdoğan milletine yabancı bir isim değil.
Helalleşmeye açığım. Küskünlüğü olanlara kapılarımızı her zaman açıp onları partimizde değerlendiriyoruz, değerlendirmeye de devam edeceğiz.
Son asgari ücret tespit rakamını aralıkta yapacağız.
Ben enflasyondan önce şu anda faize bakıyorum, biz faiz oranını yüzde 12'ye indirdik. Faizde yukarı çıkmak yok, bu enflasyonu da indirecek.
İnşallah bu yüzyıl Türkiye yüzyılı olacak."
EYT ile ilgili soru üzerine Erdoğan "Son aşamaya getirdiklerini biliyorum. Bize sunduklarında gerekli değerlendirmeyi yapacağız" yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Briket evlerin yapımına sadece Türkiye mi para harcıyor? Uluslararası kanallardan bu evlerin yapımına yeterli miktarda finans sağlanıyor mu?" sorusu üzerine, briket evlerin finansörünün sadece Türkiye olduğunu, evleri sivil toplum kuruluşlarının gayretleriyle yaptıklarını söyledi.