İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine karşı çıkan Türkiye iki ülkeyle imzaladığı anlaşma maddelerinin yerine getirilmesi şartı ile NATO üyelik sürecinin başlamasına izin verdi. Aradan geçen sürede iki ülke de Türkiye’nin beklentilerini karşılamadı.
Türkiye, Finlandiya ve İsveç arasında imzalanan anlaşmada “Ülkeler Washington Antlaşması'nda belirtilen ilkelere ve değerlere bağlılıklarını ifade ederler. İttifakın en temel unsurlarından biri, üye devletlerin milli güvenliğinin yanı sıra uluslararası barış ve istikrara doğrudan tehdit teşkil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayanışma ve iş birliğidir. Müstakbel NATO müttefikleri olarak Finlandiya ve İsveç, milli güvenliğine yönelik tüm tehditlere karşı Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve İsveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tanımlanan örgüte destek sağlamayacaklardır. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere karşı Finlandiya ve İsveç'e tam destek verir” ifadelerine yer verildi.
Türkiye terör örgütü üyelerinin iadesini istedi
Anlaşmanın imzalanmasından sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada “İsveç ve Finlandiya ile mutabakatta yer alan uygulamaları takip edip, adımlarımızı buna göre atacağız. İsveç'in verdiği sözü şudur, 73 teröristin Türkiye'ye iadesi sağlanacak” ifadelerini kullandı.
Türkiye bu kişiler ile ilgi Türk mahkemelerinde alınan kararları, muhatabı olan ülkelere gönderildi. Terör örgütü üyeliği ve eylemleri yargı organları tarafından karara bağlanan kişilerin iadeleri istendi.
Somut adım atılmadı
En son gerçekleşen Kabine Toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ İsveç ve Finlandiya’nın terör örgütleri bağlantılı kişilere ilişkin iade taleplerine resmi bir yanıt vermediklerini açıkladı. Bakan Bozdağ “Biz elimizde olan her şeyi gönderdik. Bize resmi olarak dönüş yok. Medyada bazı açıklamalar olduğunu gördük. Ama bize resmi bir dönüş yok. Bizim taleplerimiz resmi. Yargılama yapan mahkemenin kararı üzerine bir iade talebinde bulunuyoruz. Oranın yetkili makamları kendi süreçlerini yürütüp bize resmi bir yanıt vermeleri gerekiyor. Şu ana kadar bize gelen resmi bir yanıt yok” ifadelerini kullandı.
Taraflar 26 Ağustos’ta bir araya gelecek
Büyükelçiler Konferansı sonrasında açıklama yapan Dışişleri Bakanı Bakan Mevlüt Çavuşoğlu, İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya üyelik sürecinde verilen taahhütlere ilişkin yaptığı açıklamada "Henüz bu belgeler ve açıklamalarda taahhüt ettiklerini yerine getirmediklerini görüyoruz ama biz somut adımlar görmek istediğimizi söylüyoruz. Onlar da ağustos ayını teklif ettiler, 26 Ağustos'ta bu mekanizma inşallah ilk toplantısını gerçekleştirir" dedi.
‘NATO stratejik çerçeve içinde terör örgütlerini destekliyor’
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği için Türkiye’ye ile yaptığı anlaşmaya uymamasını Sputnik’e değerlendiren gazeteci Ceyhun Bozkurt şunları söyledi.
“Türkiye’nin bu tutuma karşın yapması gereken şey, iki ülkenin üyelik başvurularını kesinlikle TBMM’ye getirmemeli. Böylece iki ülkenin üyeliğini taahhütlerini yerlerine getirinceye kadar üyeliklerine karşı bu kartını masada tutmalı. Yıllarca Yunanistan bunu uyguladı. İsveç ve Finlandiya’nın uyguladığı terör örgütlerini destekleme politikası, NATO’nun pilot koltuğunda oturan ABD, İngiltere, Almanya gibi ülkelerin politikasından bağımsız değil. Bir stratejik çerçeve içinde terör örgütlerini destekliyorlar. Bunu da Türkiye’ye karşı vekalet unsuru olarak kullanıyorlar. İsveç PKK-PYD’ye desteğini kestiği anda ABD kesmedikten sonra bir anlamı olmaz. Bir bütün olarak baktıkları için meseleye Türkiye’yi oyalayarak, bu süreci tamamlamak istiyorlar. Türkiye bunu görüyor ve buna karşı hamlelerini yapmaya çalışıyor. Haklı olarak eleştirilerini iletiyorlar.”
‘Teröre destek olmayı sürdürecekler’
İsveç ve Finlandiya’nın mutabakata rağmen terör örgütlülerini desteklemeye devam edeceklerini belirten Bozkurt “Suriye’de, Irak’ta terör örgütünün başka unsurlarını da destekleyecekler. Siyasi unsurlarını da destekleyecekler. Ve bunu NATO politikası çerçevesinde yapıyorlar. NATO’nun Asya’da, Avrasya’da uyguladığı politikalar çerçevesinde bunu yapıyorlar. Bunu Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne karşı da yapıyorlar. Hazar havzasında farklı unsurlar üzerinden, Ukrayna halkından bağımsız olarak Ukrayna belli unsurlar üzerinden bunu yürütüyorlar. Kafkasya’da farklı farklı unsurlar, Azerbaycan’a karşı farklı unsurlarla bir politika yürütüyorlar. Bizim coğrafyamızda ise PKK-PYD, FETÖ terör örgütü üzerinden bir politika izliyorlar. Bu NATO’nun pilot koltuğunda oturan ülkelerin politikası. Türkiye üyesi bulunduğu NATO’nun bu politikalarına itiraz ediyor. Bu çerçevede İsveç bir halkası” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan uyarmıştı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO zirvesinin ardından yaptığı basın toplantısında, İsveç ve Finlandiya'nın mutabakat muhtırasında verdiği sözleri tutmaması halinde, bu iki ülkenin NATO üyeliklerini TBMM'de onaylamayabileceği uyarısını yapmıştı.
Erdoğan kabine toplantıları sonrasında yaptığı açıklama da ise “NATO’nun genişleme politikasının ülkemizin hassasiyetleri çerçevesinde yürümesi konusunda gayet açık ve kesin bir tavır ortaya koyduk. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik sürecinin başlaması için masaya getirdiğimiz şartların kabulü üzerine, şartlı onayımızı üye ülkelerle paylaştık. Buradan bir defa daha bu ülkelerin şartlarımızı yerine getirmek için gereken adımları atmamaları halinde süreci donduracağımızı hatırlatmak istiyorum. Ana muhalefetin, yavru muhalefetin öyle veya böyle değişik değişik bir şeyler söylemesi biz bu ülkede iktidarda olduğumuz sürece bizi bağlamaz. Özellikle İsveç’in bu konuda iyi bir görüntü vermediğini görüyoruz. Bizim Türkiye olarak bu konuda duruşumuz çok nettir, gerisini kendileri bilir” ifadesini kullanmıştı.