Rusya'nın operasyon yaptığı Ukrayna'nın Avrupa Yayın Birliği'nin (EBU) düzenlediği Eurovision Şarkı Yarışması'nı rekor oyla kazanması sonrası, oylamada usulsüzlük krizi baş gösterdi. EBU'nun oylamada usulsüzlük gerekçesiyle jüri oylarını devredışı bıraktığı ülkelerden öfkeli tepkiler geldi. İngiliz basını, büyük finalde Ukrayna'nın ardından ikinci gelen Britanya'nın orijinal puanlar kullanılsaydı üçüncülüğe ineceğini hesapladı.
Azerbaycan, Gürcistan, Romanya, Karadağ, Polonya ve San Marino zan altında
EBU, ikinci yarı finalin ikinci kostümlü provasının ardından 6 ülkede belli bazı kuraldışı oylama kalıplarının bildirildiğini, bu beklenmedik bulgular nedeniyle cumartesi gecesi büyük finalde Azerbaycan, Gürcistan, Romanya, Karadağ, Polonya ve San Marino'nun jüri oyları yerine yedek toplu sonuç hesaplamasını kullandığını duyurdu.
'Bu tür oyları kaldırma hakkına sahip bulunuyoruz'
Oylama usulsüzlüklerinin neler olduğuna açıklık getirmeyen EBU, "Eurovision Şarkı Yarışması'ndaki oylamayı manipüle etmeye yönelik şüpheli girişimleri son derece ciddiye alıyor ve oylamanın sonuçlarını etkileme olasılığı olup olmadığına bakmaksızın, resmi oylama talimatları uyarınca bu tür oyları kaldırma hakkına sahip bulunuyoruz" dedi.
'Yedek puan hesaplaması yaptık'
EBU, yerine ne koyduğunu, geçmişte benzer şekilde oy kullanmış diğer ülkelerin kayıtlarından yararlanarak hesapladığı yedek puanlar olarak açıkladı.
Açıklamada 'EBU'nun oylama talimatlarına uyulması bakımından oylama ortağıyla hem ikinci yarı final hem de büyük final için her ülkenin yedek toplu sonuç hesaplamasını yapmaya çalıştığı, bunun benzer oylama kayıtları olan diğer ülkelerin sonuçlarına göre hesaplandığı' aktarılarak eklendi: “Bu süreç, Bağımsız Oylama Gözlemcisi tarafından kabul edildi.”
Sonuç: Sam Ryder'a Azerbaycan ve Gürcistan'dan 12 tam puan
EBU tarafından devreye sokulan yedek oyların kullanılması suretiyle Britanyalı yarışmacı Sam Ryder'a Azerbaycan ve Gürcistan'dan 12 tam puan, San Marino, Romanya ve Polonya'dan 8'er puan ve Karadağ'dan 5 puan gitti.
Ülke oylamasında her ülkenin müzik profesyonellerinden oluşan jürinin oyları ile telefonla sade yurttaşların verdiği oylar yarı yarıya eşit ağırlıkta. Jüri oylarının açıklanmasının ardından Britanya'dan Sam Ryder liderliğe yerleşse ve Ukrayna'nın Kaluş Orkestrası dördüncü gelse de, halk oylarının açıklanmasının ardından Ukrayna liderliği ele geçirdi. Nihai tabloda Ukrayna 631, Britanya 466, İspanya 459, İsveç 438 puan topladı.
'Jürimiz 12 tam puanı Ukrayna'ya vermişti'
Gelgelelim final sonrası Azerbaycan'ın yayıncı kuruluşu İçtimai ve Gürcistan'ın yayıncı kuruluşu GPB'den "Yedek sonuçlar Britanya'yı gösterse de bizim jürimiz 12 tam puanı Ukrayna'ya vermişti" itirazı geldi.
Azerbaycan'dan yarışmadan çekilme tehdidi
İçtimai, “Azerbaycan jürisinin puan verdiği ülkelerin listesini yarışmanın organizatörlerine gönderdiğimizi beyan ederiz. Bu listeye göre Ukrayna 12 puan aldı" dedi. Azeri yetkililer, 'EBU'nun buna vereceği yanıta bağlı olarak sonraki adımı atacaklarını' söyleyerek üstü kapalı yarışmadan çekilme tehdidinde bulundu.
Bu ülkelerden gelen orijinal oylar dikkate alınsaydı, jüri turunda Britanya İspanya'yı geçemeyecekti. The i'ye göre yedek puanlar kullanılmasaydı, Britanya, Eurovision'u üçüncü sırada bitirebilirdi.
'Oyunun ortasında kuralları değiştiremezsiniz'
Bir tepki de Romanya'nın yayıncı kuruluşu TVR'den geldi. Rumen devlet televizyonu, EBU'yu 'oyun oynanırken kuralları değiştirmekle' suçlayıp "Jürimiz niye geçersiz kılındı" diye sordu. "İkinci yarı finalden sonra Romanya'nın oylarıyla ilgili herhangi bir şüphenin varlığına dair ne jüriye ne de kanalımız temsilcilerine bilgi verildi" diyen TVR, 'şaşkınlık içinde olduklarını' belirtti.
'Ukrayna'ya değil, Moldova'ya vermiştik'
EBU yüzünden Ukrayna'ya giden 12 tam puanı Romanya'nın aslında Moldova'ya verdiğini duyuran yayıncı, EBU'dan 'jüri oylamasını iptal için resmi neden sunmasını' talep ederek ekledi: "Yaratılan durumun düzeltilmesi için girişimde bulunma hakkımızı saklı tutuyoruz."
Karadağ'ın yayıncısı RTCG de jüri oylamasının 'herhangi bir usulsüzlükten şüphelenmek için hiçbir neden olmaksızın, normal prosedür izlenerek' yapıldığını açıkladı.