Britanya'da koronavirüs pandemisi gerekçesiyle vatandaşa en sıkı kapanma tedbirleri dayatırken başbakanlıkta parti üstüne parti verdiğinin ortaya çıkmasıyla (partygate) halk desteği yok olmaya yüz tutan Boris Johnson (BoJo), dünkü yerel seçim sınavında zorlandı. Beklendiği gibi BoJo'nun iktidardaki Muhafazakar Partisi önemli kayıplara uğradı. Kuzey İrlanda'da ise parlamento seçimleri, tarihi bir değişimin sinyalini verdi.
Londra ve Güney İngiltere karnesi
2024'te planlanan genel seçim için barometre niteliği taşıyan ve İngiltere'de 140'tan fazla, İskoçya'da 32, Galler'de 22 belediye için düzenlenen yerel seçimlerde Muhafazakar Parti, başkent Londra'da kurulduklarından beri elinde tuttuğu Wandsworth, Barnet, Westminster belediyelerini anamuhalefetteki İşçi Partisi'ne kaptırdı.
Muhafazakar Parti, kalesi konumundaki Güney İngiltere'nin merkezi bölgelerinde de Liberal Demokrat Parti'ye zemin kaybetti. BoJo'nun şampiyonluğunu yaptığı Brexit'e karşı çıkan Güney İngiltere, iktidar partisindeki etik skandallarından rahatsızlığını da belli etti.
Bugün ilk etapta İngiltere'nin yarısından sonuçlar gelirken, geri kalanından ve İskoçya, Galler'den sonuçlar ilerleyen saatlerde bekleniyor.
Şimdiye kadarki İngiliz sonuçları, yüksek enflasyon krizi ve partygate soruşturmasına uğrayan BoJo'nun polisin para cezası kestiği ilk Britanya Başbakanı olarak tarihe geçmesi dahil berbat performansından yararlanmaya çalışan İşçi Partisi için bir silip süpürme olmadı.
2010'da iktidardan giden İşçi Partisi açısından, BoJo'nun Brexit sonrası yerel ekonomileri ve fırsatları iyileştirme vaatleriyle 2019 genel seçimlerinde fethettiği Kuzey İngiltere'deki işçi sınıfı bölgelerinde alacağı sonuç özellikle kritik önemde.
'Londra, İşçi Partisi beyliği oldu'
Halihazırdaki manzarayı, Strathclyde Üniversitesi siyaset profesörü John Curtice, "Londra'nın ziyadesiyle İşçi Parti'nin tek başına hükmettiği bir beylik olduğunu gösteriyor. Ama Londra dışında bekledikleri düzeyde ilerleme kaydedemediler" diye değerlendirdi.
İşçi Partisi'nin kampanya koordinatörü Shabana Mahmood ise sonuçları 'İşçi Partisi'nin art arda dört genel seçim yenilgisinden sonra iktidarı yeniden kazanmak için sağlam bir temel oluşturduğunun göstergesi' diye yorumladı.
İşçi Partisi lideri Keir Starmer, selefi sosyalist Jeremy Corbyn dönemine atıfla "Bizim için büyük bir dönüm noktası. Partiyi değiştirdik ve şimdi bunun sonuçlarını görüyoruz” dedi.
BoJo: Bazı bölgelerde zorlandık
BoJo ise eldeki sonuçları 'karışık' diye niteleyip 'sorumluluğu üstlendiğini' söyledi.
Başbakan, Londra'nın dış mahallelerinde gazetecilere verdiği demeçte, "Ülkenin bazı bölgelerinde zor bir gece geçirdik, ancak diğer yandan ülkenin diğer bölgelerinde hala Muhafazakarların ilerlediğini görüyorsunuz" dedi.
Britanya yanlısı Protestan üstünlüğü yıkılacak mı?
Kuzey İrlanda'ya gelince, Britanya hakimiyetine karşı uzun yıllar silahlı mücadele yürüttükten sonra 1998 Hayırlı Cuma Anlaşması ile kalıcı silah bırakan IRA'nın siyasi kolu olarak görülen ve İrlanda'nın birleşmesini savunan Sinn Fein'in ilk kez birinci parti çıkıp parlamento çoğunluğunu elde etmesi beklentisi var.
Kuzey İrlanda'da birleşik İrlanda yanlısı milliyetçi bir partinin ilk kez seçim kazanması halinde, bunun dört uluslu (İngiltere, İskoçya, Galler, Kuzey İrlanda) Birleşik Krallık için büyük anayasal sonuçları olacak.
Anketlere göre Kuzey İrlanda parlamentosunun 90 sandalyesi için düzenlenen seçimde Katolik-Cumhuriyetçi Sinn Fein birinci gelirken, Britanya yanlısı Protestanları temsil eden Demokratik Birlik Partisi (DUP) ile Katoliklerle Protestanların karışık yer aldığı İttifak Partisi ikinci sıra için yarışıyor.
Ancak yüzde 54 oranındaki katılım, 2017'deki yüzde 65'in çok altında kaldı.