Donbass operasyonunun ardından Batı’nın Rusya’ya yönelik yaptırımları, tedarik zincirlerini kesintiye uğratması nedeniyle küresel ticaret akışı için tehdit oluşturmaya devam ediyor. Daha önce de Ukrayna tarafından Odessa açıklarına döşenen mayınların koparak Karadeniz’e sürüklenmesi, aktif deniz ticareti açısından ciddi bir güvenlik sorunu yaratmıştı.
Rusya ile ihracatın yüzde 58’i, ithalatın ise yüzde 78’i deniz yoluyla
Yaşananlar, Karadeniz’de ticari rotaları bulunan Türkiye ve Rusya arasındaki alışverişi de yakından ilgilendiriyor. Türkiye’den Rusya’ya ihraç edilen ürünlerin yüzde 58.1’i deniz yolu ile gönderilirken, Rusya’dan ithal edilen ürünlerin taşınmasında ise yüzde 77.9 oranında yine bu yol kullanılıyor. Bu nedenle iki ülkenin de ihracat rakamlarının artmasına önemli etkileri bulunan deniz taşımacılığında yaşanan sıkıntılara çözüm bulunması için Türk makamlar harekete geçti.
Oluşturulacak yeni hatlar için Rusya ile görüşmeler sürüyor
19 Nisan’da konu ile ilgili açıklama yapan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, güvenlik sağlanması adına yoğun çalışmalar sürdürdüklerini belirterek, “Alternatif olarak Ro-Ro hatları ön plana çıkıyor. Samsun ve Rusya’nın Kavkaz Limanı arasında Ro-Ro taşımaları başladı. Ancak, Ro-Ro hatlarının daha da geliştirilmesi, alternatif limanlarda da Ro-Ro seferlerinin başlaması, bölgedeki taşımacılığın sürdürülebilmesi için önemli. Bunun için Rus makamları ile iki haftadır yoğun görüşmelerimiz var. Kısa süre içerisinde ülkemiz ile Rusya arasında Karadeniz üzerinden yeni taşıma hatlarını hayata geçirmek istiyoruz” şeklinde konuştu.
Oluşturulması planlanan yeni rotaları daha önce ilk kez dile getiren Zafer Partisi Türk Dünyası ve Denizcilik Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Kaptan Mustafa Can, Türkiye ve Rusya arasındaki deniz yolu trafiğini ve yeni hatların bu trafiği nasıl etkileyebileceğini Sputnik’e anlattı.
‘Hem Rusya hem de Türkiye için başarılı bir ticari operasyon olacak, kesinlikle yeni Ro-Ro hatlarının kurulması lazım’
Her şeyden önce Rusya ile Türkiye’nin yakınlığına vurgu yapan Can, “Bu durum kazan-kazan olayı. Hem Rusya hem de Türkiye için başarılı bir ticari operasyon olacak. Ticaret hacmimizin hiç olmadığı kadar yukarılara taşınması gerekiyor. Ukrayna’daki karışıklıklardan dolayı Rusya’daki Rostov Limanı’nın ciddi emniyet sıkıntısı var çünkü sigorta firmaları sigortalamıyor. Yani kesinlikle yeni Ro-Ro hatlarının kurulması lazım. Bunların da boğazlardan geçmemesi lazım. Yani Novo’da ve Temryuk’tan bu gemiler direkt Türkiye’ye gelmeli. Buradan tırlarla ya da artırılan yük reni sayısıyla diğer yerlere taşınmalı” dedi.
‘Direkt hat olmazsa; Rusya ile ticaretimize, solda Ukrayna ve Romanya, sağda da Gürcistan engel olur’
İki ülke arasında direkt bir hattın gerekliliğine dikkat çeken Can, “Çünkü Rusya ile ticaretimize, solda Ukrayna ve Romanya’nın sağda da Gürcistan’ın engel olacağını düşünüyorum. Doğrudan bir Ro-Ro hattı işimizi kolaylaştırır. Hem zamandan dolayı bir kazancımız olacak hem de bu tip engellemelere ve gereksiz risklere karşı önlemimiz olacak” şeklinde konuştu.
‘Serseri mayınlar Türkiye ile Rusya arasındaki ticaretin ve işbirliğinin bozulması için atılmıştı, yeni hat onlara cevap olur’
Can, serseri mayınlar hakkında da şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye ile Rusya arasındaki ticaretin ve işbirliğinin bozulması için bilerek atıldığını düşünüyorum. NATO’nun mayın tarama kuvvetinin Karadeniz'e sokulması için bir operasyon olduğunu düşünüyorum. Ben bunu açıkladıktan 4 gün sonra Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından da bu beyan edildi. Hala aynı fikirdeyim. Şu an gemilerimiz gidip Rusya’ya ticaretini zaten yapabiliyor. Hem mal transferinde hem kara transferinde bir sıkıntıyla karşılaşmıyoruz. Bu yeni hat bilerek döküldüğünü düşündüğüm mayınlara da bir cevap mahiyetinde olur”
‘Ünye-Ceyhan boru hattı boğazlardaki yükü azaltacak, o yüzden yapılması kesinlikle elzemdir’
Can, oluşturulabilecek diğer yeni rotalarından da bahsederek, “Yeni bir enerji hattından söz ediliyor. Bu hat, boğazlarda petrolün taşınmasındaki sıkıntıdan dolayı, ilk önce Ünye’ye oradan da Ceyhan’a gidecek şekilde yahut, gemilerle ilk olarak Ünye’ye gedilip oradan da aşağıya sıcak denizlere ulaştırılabilir. Bu boğazlardaki yükü azaltacak. O yüzden yapılması kesinlikle elzemdir” dedi.