Dünya, haftada 4 gün çalışan ülkeler ligine gidiyor

Küresel çapta yürütülen Dört Günlük Hafta kampanyası sayesinde pek çok ülkede çeşitli kısa çalışma haftası pilot programları uygulandı. Artan üretkenlik, daha iyi iş-yaşam dengesi, daha az hastalık izni, yüksek moral ve düşük çocuk bakım masrafları gibi umut verici sonuçlar elde edildi. İlaveten işverenler için sağlık primlerinde azalma, düşük işletme maliyetleri ve çevre üzerinde olumlu etkiler kaydedildi. Daha kısa çalışma haftasının insanların iş-yaşam arasında sağlıklı denge kurmalarına yardım ettiğine dair görüş birliği oluştu.

Bu yönde toplumsal taleplerin ışığında son olarak Belçika hükümetinin aldığı kararın ardından dünyada şöyle bir manzara meydana geldi:

Belçika hükümeti, iş ile yaşam arasında sağlıklı denge adına 4 günlük çalışma haftasına geçme kararı aldı, ama toplam çalışma süresini kısaltmadı. Haftalık 38 saat olan çalışma süresinin istenirse günlük 9.5 saat mesaiyle 4 günlük çalışma haftasına dönüştürülmesine izin verdi.

Belçika hükümeti, daha önceki kararında, federal devlet memurlarının mesai saatleri dışında yöneticilerinden gelen aramaları veya e-postaları yanıtlamak zorunda olmadıklarını açıkladı. Böylece 65 bin devlet çalışanı misilleme korkusu olmadan mesai dışında işle bağlantıyı kesme hakkına sahip oldu.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), dünyada yaklaşık 4 günlük çalışma haftasını resmen benimseyen ilk ülke oldu. İslami gerekçelerle haftasonu tatilini cuma-cumartesi olarak uygulayan BAE, 2022'de aynı zamanda dünyanın geri kalanına ayak uydurmak da isteyince ortaya 4.5 günlük çalışma haftası çıktı. 1 Ocak 2022 itibariyle federal hükümet kurumlarının cuma öğle namazı saatiyle başlayan ve cumartesi ile pazarı da kapsayan yeni haftasonu tatili uygulamasına geçildi. Ülkede pazartesiden perşembeye (7:30 - 15:30) tam gün, cuma (07:30 - öğle namazı) yarım gün çalışma yürürlükte.

Britanya'nın ademi merkeziyetçi idare çatısı altındaki İskoçya'da iktidardaki İskoç Ulusal Partisi (SNP), kısaltılmış çalışma haftasını denemek için 13.8 milyon dolarlık bir pilot program devreye soktu. Deneme bazında 4 günlük çalışma haftasına uyum sağlamak için çalışma saatleri yüzde 20 oranında azaltıldı. Ancak çalışanlar ücret ya da tazminat kaybı yaşamadı.

Pilot program olarak 4 günlük çalışma haftası ilan eden solcu hükümet, işçi ücret-tazminatında herhangi bir kesinti olmaksızın 3 yıl boyunca 32 saatlik çalışma haftasını devreye soktu. Hükümet, 60 milyon dolar yatırılan pilot program kapsamında çalışanların maaş farkını şirketlere ödeyecek.

İnsanların tatile çok az zaman ayırdıkları ya da hiç vakit ayıramadığı için fazla çalışma nedeniyle ölmeleriyle tanınan Japonya, şaşırtıcı bir kararla 4 günlük çalışma haftası uygulamayı değerlendirmeye aldı.

Aşırı çalışmadan ölme kültürünün hakim olduğu Japonya'da, Microsoft, 2019 yazında 2300 çalışanına 'iş-yaşam koşullarına göre çeşitli esnek çalışma tarzları seçme' fırsatı verdiği 'İş-Yaşam Tercihi Meydan Okuması' programını başlattı. Programın sonunda şirket üretkenlikte yüzde 40 artışa tanık oldu.

Dünyada 4 günlük çalışma haftasını deneyen ilk ülke İzlanda oldu. 2015-2019 döneminde 2500 çalışanın maaş kesintisi olmaksızın haftada 35-36 saat mesai yaptığı bir pilot program uygulayan İzlanda, iş-yaşam dengesinde önemli bir iyileşmeye tanık oldu.

Pilot proje, kısaltılmış çalışma haftasının daha fazla üretkenlik ve daha mutlu bir iş gücü sağlayıp sağlamadığını incelemek için bir dizi farklı işyerinde tatbik edildi. Sonuçlar, Britanya merkezli düşünce kuruluşu Özerklik ve İzlanda merkezli araştırma kuruluşu Sürdürülebilirlik ve Demokrasi Derneği tarafından analiz edildi.

Son derece olumlu sonuçlar gelmesi ve daha mutlu bir işgücü oluşmasına koşut sendikalar çalışma saatlerinin azaltılmasını talep etti. Bunun uzantısı olarak çalışanların yaklaşık yüzde 90'ı ya azaltılmış çalışma saatlerine ya da diğer konaklama yerlerine geçmesiyle iş-yaşam dengesinde önemli bir iyileşme sağlandı.

Yeni Zelanda Başbakanı Jacinde Ardern'in pandemiye koşut haftada 4 gün çalışma uygulamasına kapı aralamasının ardından, gıda, temizlik, kozmetik ürünleri devi Unilever ülkede Aralık 2020'den itibaren bir yıl boyunca maaş kesintisiz 4 günlük çalışma haftası programı uyguladı. Programın verimlilik ve iş-yaşam dengesi üzerinde olumlu sonuçlar verdiği açıklandı.

İrlanda Dört Günlük Hafta kampanyası, 4 günlük çalışma haftasını denemek için 6 aylık bir pilot program başlattı. Onlarca şirket programa katılacağını açıkladı.

Çoğu İngiltere merkezli 30 şirket, bu yıl 4 günlük çalışma haftasını test edecek 6 aylık bir pilot programa kaydoldu.

ABD'de de giderek daha çok sayıda şirket kendiliğinden 4 günlük çalışma haftası programlarına dahil oldu. 4 günlük çalışma haftasının yasalaşması ihtimali de belirdi. ABD Temsilciler Meclisi'nin Demokrat Partili vekili Mark Takano, tüm standart çalışma haftalarını 32 saate indirecek ve bunun ötesinde çalışan herkes için fazla mesai ücreti getirecek yasa teklifinde bulundu.

Çalışma haftasını kısaltmayı değerlendirmeye alan Narendra Modi'nin başbakanlığındaki Hindu milliyetçisi hükümet, çalışanlara haftada en az 48 saat mesai kriterinin korunmasını istiyor ki, bu, 4 günlük çalışma haftasında günde 12 saat mesai anlamına geliyor. Üstelik maaşların azalması ihtimali de sözkonusu.