Avrupa, yüksek petrol ve gaz fiyatlarının körüklediği enflasyonun üst üste üçüncü ay rekor kırmasına sahne oldu. Avrupa Birliği'nin (AB) istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre euro para birimini kullanan 19 ülkede enflasyon kasımda yüzde 4.9'a, aralıkta yüzde 5'e çıkmasının ardından ocakta da yüzde 5.1'i gördü.
Enerji ve jeopolitik
Bunda en önemli rolü, enerji fiyatlarının yüzde 18.6 artmasının oynadığı belirtildi. Kovid pandemisinden ekonomik toparlanma sürecinde petrol fiyatları yükselişe geçerken, kışın rezervlerin azalması, tedarikin düşmesi ve ABD ile Rusya arasındaki Ukrayna krizi de Avrupa'daki gaz fiyatlarını tırmandırdı.
Ekonomik büyüme umulandan az
Avrupa'da kabaran enerji faturaları yurttaş protestolarına neden olarak siyasi kriz potansiyeli doğururken, bazı hükümetler enerji masraflarını sübvanse etme ve vergi indirimleri getirme yoluna gitti. Ancak hem yüksek enflasyon tüketimden kaçışa neden olurken hem de Kovid'in Omicron varyantı yeni kapanma ya da kısıtlamalara yol açarken, Avrupa'nın ekonomik toparlanması da tehlikeye girdi. Ekonomik büyüme 2021'in son 3 ayında yüzde 0.3 ile tahminlerin altında kaldı.
İhtimal sözünün önünden uzak sözünü kaldıracak mı?
Dolayısıyla dikkatler Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) yarınki toplantısına çevrildi. AMB Başkanı Christine Lagarde'ın bugüne değinki söylemi, enflasyonun büyük kısmının sonunda geçmesi gereken 'geçici' etkenlere bağlı olduğu, faizlerin yükseltilmesinin 'uzak ihtimal olduğu' (very unlikely) yönündeydi.
Euro Bölgesi'nde enflasyonun üst üste üç ay rekor kırmasının ardından AMB'nin ihtimal sözünün önünden uzak sözünü kaldırıp kaldırmayacağı merak konusu.
'Bu yılın sonunda faiz artışı mümkün'
AP'ye konuşan Capital Economics'in baş Avrupa ekonomisti Andrew Kenningham, AMB'nin 2022'nin sonuna kadar pandemi teşvik paketlerinin sonuncusunu aşamalı olarak kaldırma planlarına dayanan yol haritasına bağlı kalmasının beklendiğini söyledi. Kenningham, “Bu, AMB'nin faiz oranlarını yükseltmesine zemin hazırlar, 2023'ün başlarında ilk faiz yükseltme gelebilir, ama bu yılın sonunda bir artış da kesinlikle mümkün" dedi.
Fed faiz artırma işaretini verdi
Uzmanlara göre AMB'nin duruşu, bir dizi faiz artırımının ilkine mart ayında başlayabileceğinin sinyalini veren ABD'deki Fed'in duruşuyla keskin tezat oluşturuyor. ABD'de yıllık tüketici enflasyonu aralıkta yüzde 7 ile son 40 yılın en yüksek seviyesini görmüştü.
Piyasaların gözü AMB'nin üzerinde
Analistler, enflasyonun bu yıl keskin düşüşe geçip 2023 ve 2024'te yüzde 1.8'e ineceğini öngören AMB'nin pozisyonunda herhangi bir değişiklik olup olmayacağını piyasaların çok yakından takip edeceği görüşünde.