Akaryakıt fiyatlarına gelen zamlar nedeniyle başlayan protestoların şiddet olaylarına dönüştüğü ancak hafta sonu durumun kontrol altına alındığı Kazakistan'da Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev yeni bir açıklama yaptı. Tokayev, kendi talebi üzerine yollanan Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) barış güçlerinin misyonunun tamamlandığını, 2 gün içinde aşamalı olarak ülkeden çıkmaya başlayacağını ve çekilme sürecinin en fazla 10 gün olacağını duyurdu.
'Almatı’yı kaybetseydik başkenti, sonra da bütün ülkeyi kaybederdik'
Vekillere hitap eden Tokayev, “Ülkemize karşı bir terör savaşı açıldı. Düşman çok zalim ve her türlü adımı atmaya hazır olduğunu gösterdi. Halk arasında bizzat direniş fikrini dahi bastırmak için korku tohumları ekti. Kazakistan’a yapılan saldırıda askeri, siyasi, ideolojik, dezenformasyon amacı gibi bir dizi farklı yön vardı. Bu uluslararası terör adına yapılmış bir silahlı saldırı olduğu için, Kazakistan yasal dayanağa sahip olarak KGAÖ’den partnerlerine barış gücü göndermeleri talebinde bulundu. Almatı'nın kontrolünü tamamen kaybedebilirdik” ifadelerini kullandı.
Kentin 'teröristler tarafından parçalanmaya bırakılmış olabileceğini' kaydeden Tokayev, “Almatı’yı kaybetseydik başkenti, sonra da bütün ülkeyi kaybederdik. Başkente barış güçlerinin gelmesiyle buraya ek özel kuvvet birlikleri sevk edebilip kenti kurtarabildik” dedi.
Ulusal Güvenlik Komitesi'ne eleştiri
Terörle mücadele operasyonun en şiddetli kısmının genel olarak geçtiğini, ülkenin tüm bölgelerinde durumun istikrara kavuşturulduğunu vurgulayan Tokayev, Ulusal Güvenlik Komitesi’ni ulusal güvenliğe yönelik tehdidi tespit etmeyi başaramadığı gerekçesiyle eleştirdi.
Sınır güvenlik güçlerinin çalışma prensiplerinin gözden geçirilmesi, birliklerde görev yapan kişi sayısının artırılması gerektiğini vurgulayan Tokayev, “Belli başlı radikal adımları yapacak kişilerin hazırlığı komplocu bir tutumla gerçekleştirildi. Ulusal Güvenlik Komitesi yetkili makam olarak bu yıkıcı faaliyetleri net bir şekilde değerlendiremedi, bunu yapmak istemedi, ulusal güvenliğe karşı kritik olan bir tehdidi fark etmedi. Saldırıyı organize edenler için gerekli olan tek şey bir bahane bulmaktı, ki bu her halükarda ortaya çıkabilecek olan bir şey” ifadelerini kullandı.
Tokayev, “Herkes görevine sadık kalamadı. Birçok kentte Ulusal Güvenlik Komitesi’ne bağlı birimlerin yöneticileri yeterli askeri envanter olmasına rağmen mücadeleye girişmeyip görev yerlerini terk etti, buralarda silah ve gizli bilgileri bıraktı” dedi.
'Devlet, gözünü neden vaktinde açmadı?'
“Bir başka önemli husus da şu: Devlet neden uyuyan terör hücrelerinin varlığı ve bunların komuta merkezlerinin faaliyetlerine karşı gözünü vaktinde açmadı? Ülkemizde neden çok sayıda yasadışı silah ve özel teçhizat peyda oldu? Terör noktalarını tespit etmeye ve etkisiz hale getirmeye yönelik neden gizli bir çalışma yapılmadı?” diyen Tokayev, özel soruşturma grubunun yüksek kaliteli ve eksiksiz bir çalışma yürüterek yaşanan trajedinin tüm nedenleri ve detaylarını ortaya çıkarması gerektiğini vurguladı.
‘Darbe girişimi başarısız oldu’
“Kazakistan’da iktidarı ele geçirme hazırlığı yapanlar profesyonellerdi” diyen Tokayev, militanların ülkede yönetimi ele geçirmek istediğini, darbe planlarının başarısız olduğunu vurguladı. Tokayev, “Darbe ve ülkenin bütünlüğüne karşı yürütülen girişim başarısız oldu. hep birlikte tek millet olarak Almatı ve diğer bölge merkezlerini savunduk. Buralar en kısa zamanda onarılacak ve eskisinden daha güzel olacak” dedi.
Tokayev, geçen hafta KGAÖ’ye ülkede patlak veren şiddet olaylarıyla ilgili destek çağrısında bulunmuştu. Üye ülkeler Kazakistan’a barış güçlerini göndermiş, bu güçler devlet binalarını, askeri ve toplumsal olarak önem taşıyan yapıları korumakla görevlendirilmişti.
Kazakistan’da 19 Ocak’a kadar olağanüstü hal uygulanacak.