Kazakistan lideri Tokayev: Barışçıl protestoculara karşı güç kullanmadık, kullanmayacağız
18:31 10.01.2022 (güncellendi: 03:10 11.01.2022)
© SputnikKazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev
© Sputnik
Abone ol
Kazakistan lideri Tokayev, ülkesindeki durum konusunda AB Konseyi Başkanı Michel’le bir video-konferans görüşmesi gerçekleştirdi. Tokayev, görüşme sırasında Michel’e, Kazak emniyet güçlerinin barışçıl protestoculara karşı güç kullanmadığını aktardığını ifade etti.
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, video-konferans yöntemiyle görüştüğü Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Charles Michel’i ülkesindeki durum konusunda bilgilendirdiğini söyledi.
Tokayev görüşme sonrasında Twitter üstünden yaptığı açıklamada, “Benzeri görülmemiş bir saldırı eylemi ile karşı karşıya geldik. Devletimize karşı bir saldırı gerçekleştirildi ve biz de anayasal düzenin sağlanması için süratle tedbirler aldık” ifadelerini kullandı.
Productive conversation with @eucopresident Charles Michel today. Updated on situation in #Kazakhstan. We faced unprecedented act of aggression and assault on our statehood, and took urgent measures to restore constitutional order and rule of law. pic.twitter.com/2JC8UOfhie
— Qasym-Jomart Toqayev (@TokayevKZ) January 10, 2022
Kazak lider açıklamasında, ‘barışçıl protestoculara karşı hiçbir zaman silahlı güç kullanmadıklarını ve kullanmayacaklarını’ belirtti. bu yöndeki iddiaların hepsinin yalan olduğunu ifade etti.
Kazakistan Devlet Başkanı ayrıca, ülkesinin AB ile işbirliğini güçlendirmeyi sürdüreceğini kaydetti.
'Olayların yol açtığı ekonomik zarar 2-3 milyar doları bulabilir'
Öte yandan Kazakistan Devlet Başkanlığı'ndan görüşme hakkında yapılan açıklamada, "Devlet Başkanı, trajik olayları ülkemize yönelik benzeri görülmemiş bir saldırı ve tecavüz eylemi olarak niteledi. Teröristlerin şiddet eylemlerinin kolluk kuvvetleri ve siviller arasında çok sayıda can kaybına yol açtığını, yaklaşık 1.300 işletme tesisinin hasar gördüğünü, 100'den fazla ticaret merkezinin, bankanın zarar gördüğünü, yaklaşık 500 polis aracının yakıldığı ekledi" denildi.
Tokayev, Kazakistan devletinin olaylar nedeniyle maruz kaldığı ekonomik zararın 2-3 milyar doları bulabileceğini vurguladı.
Tokayev, Kazakistan devletinin olaylar nedeniyle maruz kaldığı ekonomik zararın 2-3 milyar doları bulabileceğini vurguladı.
'Uluslararası yükümlülüklerimize bağlılığımızı koruyoruz'
Kazakistan'ın tüm uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye bağlılığını koruduğunu kaydeden Tokayev, AB ve AB üyesi ülkelerle işbirliğini geliştirme niyetinde olduklarını yeniden teyit etti.
'Yabancı militanlar kitlesel kargaşalara katıldı'
Bu arada Tokayev, Afganistan da dahil Orta Asya'dan ve Ortadoğu'dan yabancı militanların kitlesel kargaşalara katıldığını söyledi.
Tokayev, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bunun bir terör saldırısı olduğundan hiç şüphem yok. Bu, Afganistan da dahil başta Orta Asya ülkelerinden gelen yabancı militanların katılımıyla Kazakistan'a karşı iyi organize edilmiş ve iyi hazırlanmış bir saldırı eylemi. Ortadoğu'dan da militanlar vardı. Amacı, topraklarımızda kontrollü bir kaos bölgesi oluşturmak ve ardından iktidarı ele geçirmekti. Bu nedenle Kazakistan'da terörle mücadele operasyonu başlatıldı."
Putin ve Tacikistanlı mevkidaşı Rahman, Tacik-Afgan sınırındaki durumu ve Kazakistan'ı görüştü
Kremlin basın dairesinden yapılan açıklamaya göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahman, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) Kolektif Güvenlik Konseyi'nin olağanüstü oturumunun devamında bugün bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Liderler, görüşme sırasında Kazakistan’daki duruma ilişkin bazı konuları, ayrıca Tacik-Afgan sınırındaki durumu değerlendirdi.
Açıklamada, “Kazakistan yönetiminin çağrısına uygun olarak KGAÖ kanalı üzerinden sağlanan yardımın zamanında yapıldığı ve etkili olduğu kaydedildi” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada ayrıca görüşmede ‘Afganistan konularına, özellikle de Tacik-Afgan sınırındaki duruma da değinildiği’ kaydedildi, ileride çeşitli düzeylerde temaslar üzerinde anlaşmaya varıldı.
Kazak medyası: Kazakistan’da bir polis yetkilisi daha hayatını kaybetti
Kazak medyası, Kazakistan’da bir polis yetkilisinin daha hayatını kaybettiğini, bugün Almatı’daki Turksib bölgesi emniyet müdür yardımcısının öldüğünün öğrenildiğini yazdı.
Kazak Tengrinews.kz sitesinin haberine göre Almatı kentinin Turksib bölgesi emniyet müdür yardımcısı Tanat Nazanov, iş yerindeyken kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
Kazakistan İçişleri Bakanlığı daha önce Jambıl Eyaleti emniyet müdürü General Janat Suleymenov’un hayatını kaybettiğini, emniyet müdürünün cesedinin Taraz’da bulunduğunu duyurmuştu. Bununla birlikte Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi’nden Albay Azamat İbrayev’in başkent Nur Sultan’da ölü olarak bulunduğu belirtilmişti.
Nursultan’daki 28 Rus daha tahliye edildi
Rusya Dışişleri Bakanlığı’na göre, şiddet olaylarının yaşandığı Kazakistan’ın başkenti Nursultan’da bulunan 28 Rus vatandaşı daha bugün tahliye edildi.
Yapılan çıklamada, “10 Ocak 15:45’te Savunma Bakanlığı’na ait askeri uçakla Nursultan’dan 28 Rus vatandaşı yurda dönüş yaptı” ifadelerini kullandı.
Rusya Savunma Bakanlığı, askeri uçaklarla şimdiye kadar bin 461 vatandaşın ülkeye dönüşünün sağlandığını bildirmişti.
Rus S7 Havayolları, Kazakistan seferlerinin biletlerini yeniden satışa sunuyor
Rus S7 Havayolları, geçen hafta sonu askıya aldığı tüm Kazakistan seferleri için bilet satışlarını yeniden başlattı.
Şirketten yapılan açıklamada, “S7 Havayolları, Kazakistan’a tüm seferleri için bilet satışını yeniden başlatıyor. Ayrıca Air Astana ile ortak Moskova-Nursultan seferlerinin biletleri de yeniden satışa sunuluyor. Tüm seferler, programa uygun yapılacak" ifadelerine yer verildi.
S7, 6 Ocak Perşembe günü Kazakistan’a tüm seferlerin 23 Ocak’a kadar askıya alındığını duyurmuştu.
Kazakistan’dan sınır dışı edilen Kırgız sanatçı: Ülkeden çıkabilmek için protestolara katıldığım yalanını söyledim
Kazakistan’da şiddet olaylarına karıştığı şüphesiyle gözaltına alınarak sınır dışı edilen Kırgızistanlı caz sanatçısı Vikram Ruzahunov, konser vermek için gittiği Kazakistan’da protestolar şiddet olaylarına dönüşünce ülkeden bir an önce çıkabilmek için polise, protestolara katıldığı yalanını söylemek zorunda kaldığını belirtti.
Kazakistan'ın Haber 24 televizyonu geçen hafta, Kırgızistan vatandaşı olduğunu ve Kazakistan’a gösterilere katılmak için geldiğini iddia eden bir kişinin videosunu gösterdi.
Videodaki kişi, kimliği belirsiz kişilerin onun için bilet aldığını, onu Almatı’da kiralık bir daireye yerleştirdiğini ve protestolara katılması için 200 dolar vaat ettiklerini anlattı. Konuşan kişinin yüzünde darbe izleri görünüyordu. Kırgızistanlı internet takipçileri, videoda gösterilen kişinin, ünlü jazz sanatçısı Vikram Ruzahunov olduğunu ve sıkça konser vermek için komşu Kazakistan’a gidip geldiğini dile getirmeye başladı. Kırgızistan İstihbarat Kurumu, Ruzahunov’un terörist olmadığı açıklamasını yaptı. Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı, Kazakistan’dan derhal sanatçıyı serbest bırakmasını talep etti. Daha sonra Ruzahunov’un serbest bırakıldığı ve Kırgızistan’a geldiği bildirildi.
‘Bir an önce evime dönmek için söyledim’
Ruzahunov, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e geldikten sonra basın mensuplarına yaptığı açıklamada, bir dostunun davetiyle Almatı’ya gittiğini ve 4 Ocak’ta gösteriler başladıktan sonra, dostunun ona evde oturmasını ve sokağa çıkmamasını tavsiye ettiğini, ama gerilim tırmanınca Kırgızistan’a dönme kararı aldığını anlattı.
7 Ocak Cuma günü takside giderken bir askeri kontrol noktasında gözaltında alındığını söyleyen sanatçı, karakolda, gözaltında bulunan diğer kişilerden, protestolara katıldığı yalanını söylerse hemen sınır dışı edileceğini öğrendiğini belirterek, “Ben de denileni yaptım ve tanımadığı insanların bana gösterilere katılmak için 200 dolar vaat ettiğini, uçak bileti aldıklarını ve Almatı’daki bir daireye yerleştirdiklerini söyledim” dedi.
Ruzahunov, bu ‘itirafın’ ardından Kırgızistan’a dönmeyi başardı.
Rusya’nın Washington Büyükelçisi Antonov: KGAÖ Barış Gücü, çalışmalarının ilk saatlerinde etkinliğini sergiledi
Rusya’nın Washington Büyükelçisi Anatoliy Antonov, KGAÖ'nün Kazakistan’daki barış gücü birliğinin, faaliyetinin ilk saatlerinde etkinliğini ve bu ülkede barışı ve anayasal düzeni yeniden sağlamaya odaklandığını sergilediğini dile getirdi.
Antonov, medyanın sorusuna verdiği yazılı yanıtta, "KGAÖ Barış Gücü birliğinin faaliyetinin ilk saatleri, etkinliğini, barış ve anayasal düzeni yeniden sağlamaya odaklandığını sergiledi. Kazakistan’a kolektif kuvvetleri gönderme kararı, KGAÖ kuruluş belgeleri temelinde ve Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömer Tokayev’in talebiyle alındı" ifadelerine yer verdi.
Dünya genelindeki tüm demokrasi güçlerinin, Kazakistan’daki durumu daha fazla sarsmak yerine bu ülkenin hükümetine sarsıntıya karşı yardım etmesi gerektiğini söyleyen Rus diplomat, "Kazakistan, insanlıktan nefret eden ideolojiyi savunan radikallerin saldırısına uğradı. Binlerce cihatçı ve çapulcu, anayasal düzeni baltalamaya çalıştı. Onlar, sivillere karşı silah kullanıyor, kamu ve özel mülkiyete zarar veriyorlar. Tüm bunların, ABD’nin Afganistan’dan kaçışından sonra ve bu bağlamda bölgede aşırılıkçı görüş ve akımların hızla gelişmesi bağlamında yaşandığına dikkat çekiyorum” dedi.
Polis, sağlık uzmanları ve itfaiyecilere saldıran 'haydutlar' ile diyalogun Rusya için kabul edilemez olduğunu kaydeden Antonov, “Polislerin kafasını kesen kişilerle ne hakkında konuşabilirsiniz? Teröristlerle görüşmeler yalnızca onları daha ciddi suçlar işlemeye teşvik eder. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın da bunu iyi bildiğinden eminim, ancak çifte standartlardan vazgeçmek istemiyorlar” değerlendirmesini yaptı.
Kazakistan’da yaşananların, 'baş kesen ve soyguncuların yardımıyla yapılan yeni renkli devrim girişimi' olduğunu dile getiren Rus Büyükelçi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kazakistan’ın yetkili kurumlarının, sorunu çözeceğinden ve terörün köklerinin Kazakistan topraklarından koparılıp çıkarılacağından eminim. Bir yıl önce Kongre Binası saldırısında, ABD yönetimi düzenin sağlanması, saldırganların hesaba çekilmesi gerektiğinden şüphe etmiyordu. Özellikle masum insanların yaşamlarına tecavüz edenlere yönelik cezanın kaçınılmazlığı ilkesinin uygulanması, her bir hukuk devleti için başlıca öncelik."
Rus barış gücü askerleri Almatı Havalimanı’nda Orlan-10 İHA'ları yerleştirdi
Kazakistan’ın başkenti Almatı’nın henüz uçuşlar için kapalı olan havalimanına, Rus barış gücü birliğine ait Orlan-10 insansız hava araçları (İHA) yerleştirildi.
Almatı Havalimanı’na, 2 ekip Orlan-10 İHA’ları geldi.
Orlan-10 Ekip Başkanı Artöm Lifanov, bu İHA’lar sayesinde KGAÖ'nün halihazırda Kazakistan’da stratejik önemdeki tesisleri koruyan barış gücü birliği koordine ediliyor.
Lifanov, Zvezda televizyonuna yaptığı açıklamada, "İHA’yı fırlatmak için önce hava trafik güvenliği, hava savunması, havalimanı idaresi, diğer birimlerin yöneticilerinin onayı isteniyor. Ayrıca, komşu ülkelerle işbirliğine ihtiyaç var" ifadelerini kullandı.
İHA’ların sürekli hazır durumda bulunduğunu dile getiren Lifanov, var olan işbirliği sayesinde araçların havalandırılması için gereken sürenin 15 dakikayı geçmediğini söyledi.
Rusya Dışişleri: 2 gün içinde Kazakistan'dan 1600'den fazla kişi tahliye edildi
Rusya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, pazar ve pazartesi günleri Kazakistan'dan Rus, Macar, Avusturya vatandaşları ve ülkede okuyan Kazak öğrenciler de dahil olmak üzere 1697 kişinin tahliye edilerek Rusya'ya getirildiği belirtildi.
Bakanlığa bağlı Kriz Merkezi, Telegram üzerinden yayınladığı açıklamasında, "10 Ocak'ta Almatı ve Nursultan'dan Savunma Bakanlığı'na bağlı askeri nakliye uçaklarıyla Rus, Macar (6), Avusturya (5) vatandaşı ve Rus üniversitelerindeki Kazak öğrenciler dahil 250 kişi Moskova'ya geldi" ifadelerine yer verdi.
Açıklamada, 9 ve 10 Ocak tarihlerinde toplamda 1697 kişinin tahliye edildiği bilgisi paylaşıldı.
Ne olmuştu?
Kazakistan'da LNG'ye yapılan zamlar ve sosyoekonomik durumun kötüleştiği gerekçesiyle ülkeni batısındaki Zhanaozen ve Aktau kentlerinde 2 Ocak'ta başlayan protesto gösterileri, ülkenin en büyük kenti Almatı dahil ülke genelinde şiddet eylemleri ve silahlı çatışmalara dönüştü.
Yaşanan olaylarda binlerce kişi yaralanmış, hayatını kaybedenler de olmuştu. Kazakistan lideri Tokayev, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’ne yardım çağrısında bulunmuştu. Gönderilen barış güçleri ülkedeki görevlerine başladı.
Yetkililere göre, 7 Ocak itibarıyla ülkenin her yerinde anayasal düzen yeniden tesis edildi. Tokayev, 10 Ocak’ı ulusal yas günü ilan etmişti.
Kazakistan lideri Tokayev, protestolardan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etti. Protestoların yayılması, şiddet ve yağma olaylarının yaşanması sonucu 19 Ocak’a kadar olağanüstü hal ilan edildi, terörle mücadele operasyonu başlatıldı.
Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre Kazakistan’daki protestolar sırasında yaklaşık bin kişi yaralandı. İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göre Kazakistan güvenlik güçlerinden 16 kişi hayatını kaybetti.