Kasım ayına ait rezervasyon ihalelerinin sonuçlarına göre Gazprom, kasım için Ukrayna üzerinden ek transit kapasitesi rezerve etmeyerek, Polonya üzerinden arz edilen Yamal Europe gaz boru hattının kapasitesinin sadece 3’te birini aldı. Bu durum, piyasada işlem gören spot gaz fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Ekim ayı için yapılan ihale de aynı formatta sonuçlanmıştı.
Polonya ve Ukrayna transit koridorlarının gaz iletim kapasitelerinin rezerve edilmesi için yapılan ihalelerin sonuçları, eksiklerin meydana geldiği 2021 yılında spot piyasadaki gaz fiyatını ve Gazprom hisselerinin fiyatını güçlü bir şekilde etkiliyor. Piyasa, açık artırmanın sonuçlarına gaz fiyatlarında yüzde 10'dan fazla bir artışla tepki verdi, gaz fiyatı bin metreküp başına (ICE Futures Europe borsasının verilerine göre kasım ayı için TTF vadeli işlem sözleşmesinin maliyeti) 1.291 dolara kadar yükseldi.
Avrupa gaz piyasasının serbest hale getirilmesi, uzun vadeli transit anlaşmalarından vazgeçilmesine yol açtı. Bunların yerine, gaz fiyatından fazlalık rezervasyon maliyetlerini ortadan kaldırmak için şeffaf bir açık artırma rezervasyonu kullanılmaya başlandı. Sonuçta tedarikçiler, yalnızca ihtiyaç duydukları kapasite miktarını ve gerekli olacağı süre için rezervasyon yapmakta serbest olacak.
Ukrayna
Ukrayna Gaz Sevkiyat Sistemi şirketi, arz edilen kapasiteleri iki rota üzerinden dağıttı. Sudja gaz ölçüm istasyonunda günde 9.8 milyon metreküp, Sohranovka gaz ölçüm istasyonunda da 5.2 milyon metreküp arz edildi. Bu miktarların tamamı alıcı bulmadı.
Gazprom’da ise 2021 yılı için Ukrayna gaz kapasitesinden uzun vadeli 40 milyar metreküplük bir hacim rezerve ediyor, bu günlük olarak 109 milyon metreküpe tekabül ediyor.
Polonya
GSA Platform üzerindeki rezervasyon seanslarının sonuçlarına göre Gazprom ayrıca kasım ayı için Yamal-Avrupa doğalgaz boru hattının Polonya bölümünün arz ettiği 89 milyon metreküp/gün kapasitesinin yaklaşık 3’te birini (31.4 milyon metreküp/gün) rezerve etti.
Uzunluğu 2 bin km'yi aşan Yamal-Avrupa doğalgaz boru hattı yılda 33 milyar metreküpe kadar gaz pompalayabiliyor.
Hattın Polonya üzerinden geçen 683 kilometrelik bölümü, EuRoPol Gaz adlı ortak girişime ait olup, ulusal gaz sevkiyat operatörü Gaz-System tarafından işletiliyor. Gazprom'un Polonya üzerinden transit geçişi ile ilgili uzun vadeli sözleşmesi bir yıl önce sona erdi. O zamandan beri kapasite, açık artırma rezervasyonları usulüyle paylaştırılıyor.
Gazprom, Ekim 2020'den Eylül 2021'e kadar olan gaz yılı için yıllık açık artırmada kapasite rezerve etti. Rus enerji devi, kısa vadeli rezervasyon araçlarının kaldığını belirterek, halihazırda gerçekleşen ihalelerde bir yıl veya bir çeyrek yıla dönük rezervasyon henüz yapmadı.