Spor yazarı Alp Ulagay, Türkiye’nin futbolcu yetiştirmesinde neden geri kaldığını RS FM’de Ali Çağatay’la Seyir Hali programında anlattı. Sorunun son 10 yılda belirginleştiğine dikkat çeken Ulagay, Avrupa’ya karşı Türkiye’nin durumunu, şöyle ifade etti:
“Son 10 yılda daha net gördüğümüz bir sıkıntı var. Türkiye’deki profesyonel kulüpler oyuncu yetiştiremiyorlar, yetiştirseler bile oynama fırsatı vermiyorlar. Süper lig kulüplerinin kadrolarında kendilerine yer bulamıyorlar, bu durumun değişmesi lazım. Avrupa’nın önde gelen üretici ülkeleri futbola ağırlık koymuş durumdalar. Çok iyi oyuncular çıkarıyorlar ve hem kendi liglerinde ve milli takımlarında oynatıyorlar hem de başka liglere bu oyuncuları yollayabiliyorlar. Türkiye maalesef bu durumda değil.”
‘Türkiye önde gelen 31 lig arasında Avrupa’nın en yaşlı ligi’
Türkiye’nin yabancı futbolcu oranı en yüksek ülke olduğunu söyleyen Ulagay “İsviçre merkezli Uluslararası Spor Etütleri Merkezi (CIES) var, her hafta düzenli olarak rapor yayınlıyorlar. Avrupa futbol demografi siteleri var. Geçen sezonun rakamlarına göre Türkiye 31 önde gelen lig arasında Avrupa’nın en yaşlı ligi ve 28.8 yaş ortalamasıyla Güney Kıbrıs liginden daha yaşlı. Yabancı futbolcu oranı en yüksek ülke, buna Avrupa’da yetişmiş Türk oyuncular dahil çünkü onlar altyapı eğitimlerini Türkiye’de almadılar. Kendi takımında kendi oyuncusuna en az yer veren üçüncü ülke yüzde 6.1 ile. Kadro istikrarında da en az istikrarlı beşinci lig çünkü oyuncu yetişmiyor. Sürekli transfer yapılıyor, yaşlı transferler yapılıyor. Bu yıl ilk kez Fenerbahçe ve Galatasaray daha genç yabancılar almaya çalışıyor. Bu yıl yaş ortalaması düşecektir. Sonunculuktan belki kurtuluruz” ifadelerini kullandı.
‘Oyuncu açığını transferle kapatmak gibi bir sorun var’
Ulagay, Türkiye’de futbolcu yetişmemesinin ardında yatan nedeni şöyle aktardı:
“Niye yetişmiyor? Demek ki böyle bir çaba yok. Oyuncu açığını transferle kapatmak gibi bir sorun var. Türk futbolunun en parlak döneminin 1995-2005 arası olduğunu düşünüyorum. O dönemin bir özelliği, 80’lerin sonunda başlayan oyuncu tarama ve yetiştirme hamlesi vardı. Türkiye’nin birçok şehirlerinde genç yetenekleri bulup çıkarmak için Futbol Federasyonu özel bir çaba gösterdi ve oradan çıkan oyuncular belki Milli Takımı 10 yıl boyunca taşıdılar. Bu çabayı sanki göremiyoruz. Türkiye’nin oyuncu çıkaran illeri zaten belli: İstanbul, İzmir, Ankara, Trabzon ve Bursa dışında sanki oyuncu yetiştiremiyoruz. Türkiye Futbol Araştırmaları Grubu (TÜFAR) raporlar yayınlıyor. Onların geçen Haziran ayında yayınladıkları ‘Gençlerin Futbol Eğitimi’ raporuna göre Türk Milli Takımı’nda 1923’den bu yana 10 maç üzerinde oynayan oyuncuların nerde yetiştirildiklerine dair bir araştırması vardı. Bu 5 ille sınırlı kalıyor.”
‘Genç oyuncular kulüplerin iyi yönetilmediğini görüyorlar’
Türkiye’de yetişen oyuncuların genç yaşta yurtdışına transfer olduğunu belirten Ulagay, genç futbolcuların oynama ümidini yitirdiğini “Yetişenlerin de oynayamadığını görüyoruz. Son 4-5 yılda oyuncular umutlarını kesiyorlar. Yetiştirildikleri kurum hakkında ‘beni oynatmayacaklar zaten’ diye düşünüyorlar. Bazı genç oyuncular görüyorlar ki önleri kapalı, hemen yurtdışına gidiyorlar. Mustafa Kapı, Galatasaray’dan 18 yaşında Fransa’nın Lille takımına gitti. 2021 yazı Fenerbahçeli Ömer Faruk Beyaz Almanya’ya gitti. Kendi yaş grubu içinde çok yetenekli olduğu söyleniyor, 2003 doğumlu. Bursaspor’dan Ali Akman, Ayhan Akman’ın yeğeni, o da Frankfurt’a gitti. 17-18 yaşında ki bu oyuncular kulüplerin iyi yönetilmediğini görüyorlar, o yüzden fırsat gördüğü yere gidiyorlar” diye söyledi.
‘Türkiye’de 11 yaş altı futbol eğitimi hakkında bilgi yok’
Ulagay, Türkiye’deki çocuk yaş futbol eğitimindeki eksiklikleri “TÜFAR, Avrupa’nın büyük futbol ülkeleri ve bir alt grup olan ülkelerdeki çocuk futbol eğitimini kıyaslamış. U10 u11 u12 u13 yaş grupları ‘haftada kaç saat idman var? Yarışma ve maç var mı?’ diye. Türkiye’de u11 den alt gruplarda bir düzenleme, program hiç bilgi yok. Müsabaka olmadığı gibi bilgi de yok. Buna karşılık Portekiz ve Fransa’da u6, Polonya ve Sırbistan’da u8, Almanya’da u7 6-8 yaşlarında çocuklarda ‘nasıl antrenman yapılır? Haftada kaç kere yapıyorlar’ buna dair bilgiler var. Türkiye’de 1 yılda u12 oyuncuları İspanya’daki muadilinden 17 maç daha az oynuyor ve 85 saat daha az antrenman yapıyor” diye vurguladı.
‘Profesyonel kulüplerin her yaş grubu için takım kurma zorunluluğu yok’
Ulagay çocuk yaş müsabakalar hakkında “Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) profesyonel kulüpler için her yaş grubu için takım kurma zorunluluğu yok. Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş ve Altınordu’nun her yaş grubu için var ancak her yaş grubu için lig yok. Çocuklar sisteme dahil edilip idman yaptırılamıyor, yarışma yaşına gelince de maç yapma olanağı bulamıyorlar” diye konuştu.