Gündemdeki en önemli konulardan biri, ABD’nin 11 Eylül’de Afganistan’dan çekilmesinin ardından Kabil Havalimanı’nın güvenliğinin sağlanması. Türkiye, bu güvenliği sağlamak için birçok platformda talebini dile getirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından “(Kabil Havalimanı'nın güvenliğinin sağlanması) Pakistan'ı yanımıza alma düşüncemizi, Macaristan'ı yanımıza alma düşüncemizi kendilerine (Biden) söyledik" ifadelerini kullandı.
‘Afganistan’da barış istiyoruz’
Antalya Diplomasi Forumu’na katılan Büyükelçi Mátis, Macaristan’ın bu güvenliğe dahli konusunda şunları söyledi:
“Şu anda çok yeni bir konu. Geçen hafta pazar akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban ikili bir görüşme gerçekleştirdiler. Bu görüşmeden sonra Erdoğan ve Biden bir araya geldi. Planlamalar devam ediyor, şu anda ortada somut bir anlaşma yok. Ama bu çok önemli bir konu. Afganistan’ın barışı için Türkiye, Macaristan, ABD ve birçok ülke yıllar boyunca çalıştı. Ben de eskiden Afganistan’a akredite olmuş bir büyükelçi olarak diyebilirim ki; Afganistan’da barış istiyoruz. Çünkü olmuyorsa yeni bir göçmen dalgası beklenebilir. Bu konuda görüşmelerin en üst düzeyde devam etmesini bekliyoruz.”
Macaristan SİHA alacak mı?
Türkiye’de üretilen Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) son dönemde birçok ülke tarafından tercih ediliyor. Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan Polonya’nın Bayraktar TB2 SİHA tedarik etme kararının ardından Letonya’dan da benzer sinyaller geldi. Macaristan’ın ismi de SİHA talep etmesi düşünülen ülkeler arasında geçiyor. Büyükelçi Mátis, “Bu konuda şu anda net bir plan yok” dedi ve şunları ekledi:
“Görüşmeler her anlamda devam ediyor. Sadece İHA/SİHA konusunda değil. Bizim gözümüz Türk savunma sanayisinin tüm ürünlerinde. Değerlendiriyoruz ve her zaman en uygun olanı seçmeye hazırız.”
Ejder Yalçın tedariki
Öte yandan Macaristan, Türkiye’den Ejder Yalçın 4x4 Taktik Tekerlekli Zırhlı Aracı da tedarik etmişti. Mátis, bu konuya dair ise şunları söyledi:
“Macaristan, NATO’da üstlendiği görevleri çok ciddiye alıyor. Bu nedenle bütün ordumuzu yeniliyoruz. Orta Avrupa’nın en güçlü ve en modern ordusu haline gelmek istiyoruz. Bu kapsamda Türk savunma sanayisinden Ejder Yalçın araçlarını seçtik. Macaristan ordusuna özelleştirerek bu araçları kullanacağız. Ama sadece bu değil. Türk savunma sanayisi son zamanlarda çok güçlendi. Yöneticilerimizin gözü devamlı Türkiye’de. Ne gibi işbirlikleri yapabiliriz onlara bakıyorlar.”
‘2024 Türkiye ve Macaristan ortak kültür yılı ilan edilecek’
Mátis’in Türkiye-Macaristan ilişkilerine dair diğer vurguları ise şöyle oldu:
“Türkiye ve Macaristan arasındaki ilişkiler 2013 yılında stratejik seviyeye yükseldi. Bu tarihten itibaren Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi adlı bir kuruluşla devletin en üst düzey yöneticileri her iki yılda bir, bir araya geliyor. 2021’de de bu toplantıyı organize edeceğiz. Bu yıl yaklaşık 10 anlaşma imzalayacağız. İkili ticaret hacmimiz 3,2 milyar dolara ulaştı. 2020 senesinde Kovid-19 şartlarında dahi yüzde 6’lık bir büyüme kaydedildi. Öte yandan 2024 Türkiye ve Macaristan ortak kültür yılı ilan edilecek.”