TÜİK’in açıkladığı Eylül ayı verilere göre işsizlik de istihdam da azaldı. İşsizlik 1.1 puanlık azalışla yüzde 12.7'ye geriledi. İşsiz sayısı 4 milyon 16 bin kişi oldu. Bu rakamları Bahçeşehir Üni. Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) direktörü Prof. Seyfettin Gürsel RS FM’de Atilla Güner’le Akşam Postası’na yorumladı. Prof Gürsel, “Bu buzdağının en görünen tarafı. İş bulmaktan ümidi kesen milyonlar daha var. Bu 1-1.5 yıl daha böyle sürebilir” dedi.
İşte Prof. Seyfettin Gürsel’in açıklamalarının satırbaşları:
“İş gücünde azalış aslında daha önce başlamıştı ama pandemiyle birlikte olağanüstü düzeye çıktı. Ücretsiz izne ayrılanlar hariç 2 milyon istihdam kaybı oldu.1.7 milyon civarına ulaştı ücretsiz izne çıkartılıp işten çıkartılamayan kişi sayısı. 2 Milyon iş kaybı yaşanırken işsiz sayısı 124 bin arttı. Tuhaf bir durum çünkü insanlar iş aramaktan vazgeçtiler. Çalışmaya istekli ama iş aramayan, iş aramadığı için işsiz olarak kayda geçmeyen insan sayısı 2 milyonun altındaydı pandemi öncesinde ama şuan bu sayı 4.5 milyon. İstihdam kaybına rağmen işsizliğin neredeyse hiç artmamasının anahtarı bu rakamda. Neden iş aramadıklarını sorulduğu zaman, ‘iş bulma ümidim olmadığı için iş aramıyorum’ diyor. Bu cevabı veren 1.5 milyon insan.
Mart ayıyla karşılaştırma
“2019 Yılının Mart ayında bu rakam 550 bin kişiydi. İkinci bir neden de çeşitli aile sebeplerinden dolayı çalışmayı arzuluyor ama çalıştırılmıyor. Bu rakam 2019 Mart ayında 1 milyon 671 bin iken şuan 2 milyon 906 bin. Hala çalışmaya hevesli milyonlarca insan var. İşten çıkarılma yasağı kaldırılsa önemli bir kısım işsiz kalacak ki o yüzden yasağı kaldırmıyorlar. Hane halkı anketlerinde yoksullaşma açık bir şekilde görülüyor. Daha vahimi hanelerin yüzde 30 küsürü harcamalarını kısmış. Hangi harcamaları kıstınız diye sorulduğunda yüzde 30’u gıda harcamalarını kıstım diyor. 4 milyon işsiz 100 bin 120 bin azaldı diye ilan ediliyor. Ama 4 milyon işsizden bahsediyoruz. Her bir işsizin ardında büyük dram ve trajediler vardır
Kadın katılım oranı Avrupa'nın çok gerisinde
Kadın ve erkek ayrımından baktığımız zaman istihdam artışının ve iş gücü artışının tamamen erkeklerden kaynaklı olduğunu görebiliyoruz. Kadın katılım oranı yıllardır artıştaydı ve son yıllardaki ekonomik en güzel gelişmelerden bir tanesi kadınların iş gücü katılım oranının artmasıydı. Kadın katılım oranı yüzde 35.2’ye yükselmişti. Avrupa’nın en düşük katılım oranına sahip iki ülkesi var birisi İtalya diğeri Yunanistan. Onlarda bile yüzde 55 civarında. Bizim oraya daha yolumuz vardı ama son 10 yılda yüzde 20’lerden 10 puan arttırmıştık ve hızla artıyordu ama pandemiyle tekrar düştü. Şuan yüzde 30.9. Önümüzdeki yıllarda yüzde 40’lara çıkmasını umut ediyorduk. Dünyanın hiçbir yerinde kadınların iş katılımına yüzde 50’lerin altında olan gelişmiş bir ülke gösteremezsiniz.”