İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 6 bin yeni taksi projesi teklifinin Bakanlık ve Valilik temsilcilerinin oylarıyla reddedilmesi üzerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu “Bu ret kararı teklifin tekrar gelmesine mani değil” açıklamasında bulundu. İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, kararı RS FM’de Ali Çağatay’la Seyir Hali programında değerlendirdi:
“2019 yılında 103 bin taksi şikayeti almışız, taksi sayının yedi katı kadar. Bunlar bize gelenler, bir de şikayet edilmeyenler var. Hepimizin yaşadığı günlük İstanbul’daki taksiyle ilgili birçok sorun var. Şu an üzerinde konuştuğumuz sistem üzerinde ilerlemeye çalışıyoruz ama sistemin önemli noktalarından bir tanesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nden (UKOME) sayıyla ilgili bir onay almamız gerekiyor. Mart ayında seçimden sonra UKOME’nin yapısı maalesef değiştirildi. Daha önce belediye tarafından 11, kamu kurumlarından 11 olmak üzere 22 kişi olan UKOME yapısı seçim sonrasında belediye tarafı 11 sabit kalmak üzere, diğer kurumlar 16 olmak üzere değiştirildi. İBB ulaşımla ilgili yapacağı tüm yatırımlarda, kararlarda ve projelerde bu kuruldan onay almak zorundadır. Daha öncede Karayolları, Devlet Demiryolları gibi kuruluşlar varken şimdi Milli Eğitim Bakanlığı, Aile Bakanlığı gibi temsilcilerden onay almak zorunda. Ulaşımla ilgili herhangi bir sorumluluğu ya da yapması gereken işlem olmamasına rağmen bu tür kurumlardan onay almak ve ilerlemek zorunluluğu bizi bu durumlara sokuyor.”
‘Projeyi UKOME’ye tekrar getireceğiz’
Cihan, UKOME’de reddedilen diğer teklifleri “Dünkü yapılan UKOME sonrasında Başkan’ımızın da ‘talimatla iş yapılıyor’ diye bir sözü vardı. Bilmediğimiz bir nedenle sistemin en önemli anahtarlarından biri olan taksi plaka sayısının arttırılması UKOME de onaylanmamış oldu. UKOME’ye getirmek üzere problemimiz yok, tekrar getireceğiz. Dün başka bir şey daha reddedildi. Biz ulaşım sistemini bütün olarak görüyoruz, 6000 taksiye ihtiyaç olduğu raporlarımızda vardı. 750 tanesi minibüste takside dönüşümdü. Şu an yolcusu olmayan 6400 tane minibüs var bunların 750 tanesini onların talepleri üzerine yolcu bulmaları için taksiye çevirmek istedik. 250 tane taksi dolmuşu da taksiye çevirmek istedik. Bu da reddedildi orada” diye sıraladı.
‘Marmaray ve TCDD iki ayrı dava açtı ve bir ay önce Marmaray aktarma alamaz hale geldi’
Cihan “Dünkü UKOME’de geçen ama henüz uygulanmaya konulmayan bir karar da var. Marmaray’la ilgili bir karar almıştık Şubat ayındaki UKOME de, başka bir ulaşım sisteminden Marmaray’a aktarma yaptığınız zaman aktarma alır hale getirmiştik. Marmaray ve TCDD iki ayrı dava açtı ve bir ay önce Marmara aktarma alamaz hale geldi. Dünkü UKOME’de bu da konuşuldu. Biz bunu kısa süre içerisinde uygulamak zorundayız. Otobüsten Marmaray’a aktarma yaptığınız zaman aktarma indiriminden faydalanamayacaksınız. Bu bizim karşı oylarımıza rağmen geçen bir düzenleme” ifadelerini kullandı.
‘Yönetmelik değişiminde hedef İstanbul’daki ulaşımdı’
UKOME yapısındaki değişim asıl sebebinin İstanbul ulaşımı olduğunu söyleyen Cihan “Bu yönetmelik değişikliği Şubat ayında oldu. Hedef İstanbul’daki ulaşımdı aslında. Yazılan yönetmelikteki belirlenen kurumlar İstanbul’daki kurumlar, Ankara’da da İzmir’de de bu hale geldi ama o formül bu şehirlere uygulanınca garip sonuçlar çıktı. Tekirdağ’da TCDD iki temsilci katılmak zorunda kaldı, normalde temsilci bir tanedir. Biz ardından haklı gerekçelerle dava açtık” diye aktardı.
‘Biz ‘taksici kötüdür’ demiyoruz, sorun sistemde’
Bu sistemin taksi çalışanına da getireceğini düşündükleri faydalar hakkında Cihan, Şunları söyledi:
“Biz ‘taksici kötüdür’ demiyoruz. Sistemde sorun var. Duraklara gidip taksicilerle konuşuyoruz. Durağa gittiğinizde plaka sahibi görmüyorsunuz zaten, çalışanları görüyorsunuz. Bir çalışan günlük çalışırken aylık 9000 lira olan plaka kirasını, kiralayan aracı firmanın payını, birinci ve ikinci şoförün parasını, sigortasını ve eve götüreceği ekmeği çıkarmak zorunda, biz her ay sigortasının maaşının yatıp yatmadığını belge üzerinden kontrol edeceğiz. Bize bu sistem bu kontrolü sağlıyor. Şu an biz bunu kontrol edemiyoruz.”
‘Ulaşımda bütün sektör kurumsallaşmaya yöneliyor; İstanbul’da bunu istiyoruz’
Cihan amaçlarının kurumsal bir ulaşım sistemi olduğunu da aktardı:
“Konu sadece taksi plaka sayısının artırılması değil, bu bir araç. Dünya taksi sistemini bireyselden çıkartıp kurumsallaştırıyor. Ulaşımda bütün sektör kurumsallaşmaya yöneliyor. Biz de aslında İstanbul’da bunu istiyoruz. Örneklerde birkaç tane birim, şirket, kooperatif İstanbul gibi şehirlerde, Dubai’de, New York’ta, Londra’da işletmeyi yapıyorlar. Bunun bir parçası da idare, hem düzenliyor hem işletmeye katkıda bulunuyor. Bu anlamda İstanbul için geliştirilmiş, taksi tasarımı ve şoförün eğitimi, şoförün özlük hakları, teknolojisi ve benzeri bütün bileşenleri planlayıp kontrol edeceğimiz hizmetin daha da artmasını sağlayacağımız hem diğer sektördekilere örnek olması açısından bir model tasarladık. Bunu hayata geçirmeye çalışıyoruz açıkçası.”