Sosyo-Politik Saha Araştırmaları Merkezi, son yıllarda gündeme gelen intihar vakaları ile ilgili TÜİK’in 2015-2019 yılları arasındaki verilerini değerlendirdi. İntihar vakalarının cinsiyet, yaş ve kent bağlamlı boyutlarına, İntihar nedenleri ve araçlarına/biçimlerine dair TÜİK’in web sitesinde yayınlanan resmi verilerden derlenen çalışmada, intihar vakalarının en çok ve artan biçimde erkeklerde görüldüğü belirtildi.
Çalışmada, intihar vakalarının çocuk ve gençlerde daha fazla sayıda yaşandığını, nedeni bilinmeyen intihar biçimlerinin ilk sıraya yerleştiğini, düşüş eğiliminde olan intihar vakalarında 2018’den itibaren yeniden artış olduğu kaydedildi. Değerlendirmede "İntihar nedenleri içinde iş ve geçim nedeniyle intiharlarda kısmi artışların gündeme geldiğini göstermektedir" denildi.
5 yılda 16 bin 355 kişi intihar etti
Yıl, cinsiyet, kent, yaş, intihar nedeni ve biçimi üzerine ayrı tablo ve karşılaştırmalara yer verilen çalışmaya göre; Türkiye’de 2015-2019 yılları arasında 12 bin 384’ü erkek, 3 bin 971’i kadın olmak üzere toplamda 16 bin 355 intihar vakası gerçekleşti. Erkek intihar vakalarının artış gösterdiğine işaret eden TÜİK verilerine göre, intihar vakalarının gerçekleşme şekilleri; asarak, kimyevi madde kullanarak, yüksekten atlayarak, suya atlayarak, ateşli silah kullanarak, kendini yakarak, kesici bir alet kullanarak, doğalgaz, tüpgaz vb. kullanarak, tren veya başka motorlu araç altına atlayarak ve diğer biçimlerde olduğu belirtildi.
İntihar nedenleri ‘bilinmiyor’
TÜİK verilerinde intihar vakalarının gerçekleşme nedenleri ise; hastalık, aile geçimsizliği, geçim zorluğu, ticari başarısızlık, hissi ilişki ve istediği ile evlenememe, öğrenim başarısızlığı, diğer ve bilinmeyen biçiminde kategorize edildi. Hem erkek ve hem kadınların intihar nedenlerinde ilk sırayı “bilinmeyen” nedenler olarak gösteren TÜİK verilerine göre; 2015-2019 yılları arasında bilinmeyen nedenlerle gerçekleşen toplam intihar vaka sayısı 7 bin 351. İçeriği yazılamayan “diğer nedenlerle” gerçekleşen toplam intihar vaka sayısı ise 2 bin 682. Raporda, resmi verilerde ‘bilinemez’ veya ‘belirsiz’ kılınan intihar nedenlerinin sorunla mücadelede bir sorunsal olarak değerlendirilmesi gerektiğinin altı çizildi.
İlk üç sırada İstanbul, İzmir ve Ankara yer aldı
Yine resmi verilere göre; Türkiye’de en çok sayıda intihar vakasının yaşandığı ilk üç kent sırasıyla İstanbul (2370), İzmir (1063), Ankara (1001) oldu. Bursa, Antalya, Adana, Konya, Mersin gibi kentlerdeki vaka sayılarının da dikkat çekici olduğuna işaret edilen çalışmada, kentlerin nüfus sayıları ile intihar sayıları oranlandığında en fazla intihar oranına sahip ilk beş kentin; Tunceli, Ardahan, Burdur, Aydın ve Edirne olduğu belirtildi. Doğu ve Güneydoğu kentleri içerisinde ise, intihar vakalarının en fazla görüldüğü ilk 3 kent; Diyarbakır (370), Gaziantep (351) ve Şanlıurfa (284) olarak öne çıktı.
‘Medeni duruma göre en fazla evli olanlar intihar etti’
İntihar sayıları ile cinsiyet karşılaşmalarına bakıldığında Türkiye genelinde tüm yıllarda kadın ve erkek intihar vakalarıyla en yüksek sayıda karşılaşılan ilk üç kent yine İstanbul (327), Ankara (176), İzmir (150) oldu. Bu kentleri Adana (153), Diyarbakır (139) ve Konya (130) izledi. Medeni duruma ve cinsiyete göre intihar sayıları karşılaştırıldığında en fazla intihar vakası ‘Evli’ (8090) kategorisinde görülürken; ikinci sırayı ‘Hiç Evlenmeyen’ (6090 kişi) kategorisi oluşturdu.
‘2018’in başlangıcıyla intihar vakaları artış gösterdi’
Yıl bazlı yapılan incelemelerde toplam intihar vaka sayılarının 2018’e kadar düşüş gösterdiği, fakat 2018’in başlangıcı itibariyle artış göstermeye devam ettiği tespit edildi. Yaş, cinsiyet ve yıl karşılaştırmasına bakıldığında ise; 25 ve üstü yaş gruplarında yaş ilerledikçe hem erkek hem de kadınlar açısından intihar vaka sayılarının düzenli biçimde azaldığı kaydedildi.
‘Erkek intihar vakalarında yaş aralığı 20-24, kadınlarda 15-19’
Erkek intihar vakalarının en çok sayıda gerçekleştiği yaş aralığı 20-24 (1438) yaş aralığı iken; Kadın intihar vakalarının en çok sayıda gerçekleştiği yaş aralığı 15-19 yaş aralığı (711) oldu. Ayrıca resmi verilere göre 15 yaşın altında görülen toplamda 364 intihar vakasının 186’sı erkek, 178’i kadınlardan oluştu. 15-19 yaş aralığında ise toplamda görülen 1647 intihar vakasının 936’sı erkek, 711’i kadınlardan oluştu. 19 yaş ve altı çocuk/gençlerde intihar oranlarının/sayılarının fazlalığı da yine dikkat çekti.
Erkek intihar vakalarının nedenleri sırasıyla en çok ‘bilinmeyen’, ‘hastalık’, ‘diğer’ ve ‘geçim zorluğu’ olarak ortaya çıkarken; kadınlarda ise sırasıyla en çok ‘bilinmeyen’, ‘hastalık’, ‘diğer’ ve ‘aile geçimsizliği’ gibi nedenler ön plana çıktı.