Zorunlu askerliği 2010'da kaldırdıktan 7 yıl sonra bu kez hem erkekler hem kadınlar için geri getiren İsveç, ordusunu güçlendirmek için gereken parayı içki kapaklarının altında arıyor.
İçki, sigara, dumansız tütün ve nikotin ürünlerindeki vergi artışının bütçeye 110 milyon dolar gelir getirmesi beklenirken, Maliye Bakanı Magdalena Andersson, bunun savunma harcamalarındaki artışın finanse edilmesine yardımcı olacağını söyledi.
Expressen gazetesine konuşan Andersson, 1 Ocak 2023'te yürürlüğe girecek yeni alkol-tütün vergisi için "Cuma biranızı yudumlarken hayırlı bir iş yaptığınızı hissedebileceksiniz" diyerek ekledi:
"Alkol vergisi herhangi bir şeye endeksli değil, dolayısıyla yükseltmezsen vergi zamanla aşınıp eriyor. Sonuçta kamu sağlığı için de yüksek hedeflerimiz var."
Zaten içki fiyatının yarısından fazlası vergi
Tarihsel olarak alkol satışı ve vergilendirilmesinin katı düzenlemelere tabi olduğu İsveç'te alkol miktarı yüzde 3.5'un üzerinde olan içkiler yalnızca devlete ait tekel Systembolaget'ten alınabiliyor. Systembolaget verilerine göre, perakende satış fiyatının büyük bölümünü vergiler belirliyor, son fiyatın yüzde 32'sini alkol vergisi, yüzde 20'sini KDV oluşturuyor.
Avrupa'da içkinin en pahalı satıldığı ülkelerden
Dolayısıyla İsveç'in alkol piyasası, Avrupa'nın en pahalılarından biri haline geliyor. 5 yıl aradan sonra ilk vergi artışıyla bir şişe şarap ortalama 0.11 dolar, bir şişe bira 2 sente tekabül eden zamlar alacak.
Pandemide devlet tekelinin satışları fırladı
Bu yıl koronavirüs pandemisi ve beraberinde gelen sınır kapatmalar yüzünden Systembolaget'in bira satışları patlama yaptı. Devlet tekeli, ocak-ağustos arasında 2019'un aynı dönemine kıyasla 26.5 milyon litre daha fazla bira ve elma şarabı satarak 34 milyon dolar gelir elde etti. Şarap ve likör satışlarında büyük artış yaşandı.
Sektör kızgın
Vergi artışları içki sektörü yöneticileri tarafından tepkiyle karşılanırken, İsveç biracılık işletmeleri CEO'su Anna-Karin Fondberg, Aftonbladet gazetesine yazdığı makalede, vergi artışını 'yanlış yol' diye niteledi.
Ya pandemi bitince?
Pandemi sona erdiğinde sınırların açılmasıyla halkın devlet tekelinden içki almaya hücumunun sona ereceğine dikkat çeken Fondberg, İsveçlilerin Danimarka, Filandiya ve Almanya'dan ucuz içki almaya yönelmesiyle Systembolaget'in zarar edeceğini öngördü.
Sağcı ya da solcu fark etmeksizin iktidara gelen koalisyon hükümetlerinin benimsediği 2022-25 arası savunma harcamalarını 550 milyon dolar artırma planı kapsamında bankalara da yeni vergi getirilmişti.