Brezilya'nın São Paulo eyaletindeki Estadual de Campinas Üniversitesi zooloğu Fabio de Sa, geçen hafta Science Advances dergisinde yayımlanan makalesinde, Brezilya yağmur ormanlarına özgü bir kurbağa türünün erkeklerde çok eşlilik saptanan ilk amfibi olduğunu duyurdu.
Zoolog Fabio de Sa, böylece dört ayaklı omurgalı hayvanların ait olduğu dört üyeliler (tetrapod) sınıfının tüm üyelerinde erkek çok eşliliğinin varolduğunun ortaya çıktığını belirtti.
Erkeklerin birbirleriyle rekabet etmek zorunda kaldığı ve su, gıdanın az olduğu ortamlarda
Thoropa taophora denilen kurbağa türünün erkeğinin sadece kendisine sadık iki dişiyle çiftleştiği bir yaşam sürebildiğini duyuran De Sa, bilim insanlarının hayvanlarda en yaygın çiftleşme sisteminin erkeklerde çokeşlilik olduğunu düşündüğünü, buna daha önce kemikli balıklar, sürüngenler, memeliler, kuşlar ve bazı omurgasızlarda rastlandığını belirtti.
Hayvanların çiftleşme sistemi, evrimin erken aşamalarıyla bağlantılandırılan çokeşlilikten (poligami) yavrunun yoğun ebeveyn bakımına ihtiyaç duyduğu tekeşliliğe (monogami) uzanan bir süreç olarak değerlendiriliyor. Erkeğin çokeşliliğinin (polijini) erkeklerin dişiler için birbirleriyle rekabet etmek zorunda kaldığı ve su, beslenme gibi temel ihtiyaç maddelerinin az olduğu ortamlarda geliştiği üzerinde duruluyor.
De Sa ile çalışma arkadaşları, Brezilya'nın Atlantik yağmur ormanlarında yaşayan ve bolluk ortamında poligamik çiftleşen Thoropa taophora türü kurbağanın kıtlık koşullarında polijiniye yönelip yönelmediğini araştırdı.
Araştırma ekibi, bu kurbağaları yağmur ormanlarının dışındaki kayalık çıkıntıların tatlı su alanlarının nispeten az ve güneşe daha fazla maruz kalan noktalarında kameralara aldı.
Biri dominant iki dişiyle uzun süreli ilişki
Kaynak yetersizliğinin, tahmin edilebileceği üzere, kurbağalar üzerinde önemli etkileri oldu. Örneğin erkekler, üreme alanlarında devriye gezip davetsiz misafirlere yönelik daha saldırgan tavırlar sergiledi.
Ancak araştırmacılar, bunların ötesinde bir etki tespit etti: Erkekler sadece iki dişiyle uzun vadeli çiftleşmeye geçmişti. Bu dişilerden biri daha baskın, diğeri ise ikincil konumdaydı.
Videoda gördüklerini doğrulamak isteyen ekip, iki dişinin iribaşlarının aynı babadan olduğunu, baskın dişinin daha fazla yavruladığını tespit etti.
De Sa, "Bu ilişkide dişinin avantajı, dışarıda kalmak ve başka bir erkek bulamamak yerine kaliteli bir üreme alanı içinde varolabilmesi" yorumunu yaptı.