MULTİMEDYA

Hasankeyf’te sular hızla yükseliyor: Evler sular atında kaldı

Sitede oku

Taşınmalarına rağmen her gün evlerini ziyaret ederek, adım adım sulara gömülmesini izleyen vatandaşlar “Sular giderek yükseliyor. Günde neredeyse 2-3 metre yükseliyor. Her yer sular altında kalacak” diyerek iç çekiyor.

‘Evimiz, bahçemiz, arazimiz vardı, şu an 1 metre arazimiz kalmadı, hepsi kamulaştırıldı’

Sputnik’e konuşan Kesme Köprü köylülerinden Enver Süzer, 10 gün önce köydeki evini boşaltmış. Kendi evini boşaltarak ev kiralayan Süzer, “Burada ev yaptık bahçemiz vardı tarım arazimiz vardı, hayvancılık yapıyorduk. Şu an 1 metre arazimiz kalmadı, hepsi kamulaştırıldı” diyor.

Yıkımın sürdüğü Hasankeyf’te yeni eserler bulundu
“Dedelerim burada 250 yıl burada yaşadı” diyen Süzen şöyle devam ediyor: “Ben de burada doğdum, burada büyüdüm Köyün yeri belli olmadığı için ilçede ev kiraladım ve taşınmak zorunda kaldım. Orada 2 ev kiraladım. Ben kiramı nasıl vereceğim? Ne yiyeceğim ne içeceğim orada? Ben ne yapacağım orada? Yetkililere diyoruz ki ‘bizim köyün yerini belirleyin.’ Köyün yeri bir dağın eteğidir. Altımız su üstümüz dağdır. Oraya gidersem ben geçimimi neyle yapacağım. 10 gündür yeni Hasankeyf’e taşınmışım ve 10 gündür her gün buraya geliyorum. Evime, evimin taşlarına bakıp geri gidiyorum. Ben burada ağaç dikmiştim, 50 yıllık ağacımı kesmek zorunda kaldım. Ben burada seracılık yapıyordum, tonlarca incir satıyordum.”

Her gün adım adım su altında kalan evini izliyor: Kelimelerle ifade etmek çok zor

Evleri yolun hemen yanında olan ve tarihi eserlerin taşınması için yol yapılması nedeniyle evlerini ilk boşaltmak zorunda kalan ve şu an evi sular altında kalan Mehmet Sait Cihan, her gün evini ziyaret ediyor.

Evinin adım adım sular altında kalmasını seyreden Cihan evini göstererek “Bu ev benimdi. 17 yıl bu evde kaldım. Bu yolda sıra halinde evler vardı, tüm akrabalar burada yaşıyorduk. Ablam, halam, amcam böyle daire şeklindeydi. Buradan tarihi eserler geçeceği için ilk bizi çıkardılar. Babam burada yaşadı burada vefat etti, amcam burada yaşadı burada vefat etti, halam burada vefat etti. O tandırdan az ekmek yemedik. Burada bir değirmen vardı, değirmene at bağlayıp buğday öğütüyorduk. Bu evlerin altında ahırlar vardı, hayvan besliyorduk. Tabi çok zor. İnsanın geçmişini suya gömüyorsun, bunları kelimelerle ifade etmek çok zor” diyor.

‘Şu gördüğünüz suyun içinde bir cafem vardı’

Evi baraj altında kalan köylü jandarma karakoluna yerleşti
Çarşıda bulunan cafesi yıkılan Turan Bayramoğlu adlı genç, suyun kenarına birkaç masa koyarak geçinmeye çalışıyor. Küçük bir kulübe yapan ve orada kalan Bayramoğlu, yıkılan çarşıyı göstererek “Şu gördüğünüz suyun içinde bir kafem vardı. Suların altında kaldı. Şimdi buraya sandalye attım, kulübede kalıyorum. Bize ev de verilmedi. Sular giderek yükseliyor. Diyecek bir şey bulamıyoruz. Günde neredeyse 2-3 metre su yükseliyor. Ne desem de boş, her yer sular altında kaldı” şeklinde konuştu.

Rebab çalarak iç çekiyor: Bu güzellikler yok ediliyor

İstanbul’dan Hasankeyf’i ziyaret eden Yıldırım Gürer, çaldığı rebab ile iç çekiyor. Hasankeyf’e çok üzüldüğünü söyleyen Gürer “Tasavvuf müziğinde, bizim ‘dolap niçin ağlarsın’ diye bir eserimiz var. Tasavvufla uğraşmayan ‘aman dolap da ağlar mı?’ diye burun kıvırır. Aslında dolap niye ağlarsın anısı şu, bir dağ başında bir ağacı kesiyorlar dolap yapıyorlar. Dolap ‘ne güzel ben doğada yaşıyordum, kendime göre güzelliğim, duygularım vardı. Kesildim, biçildim, bir odada dolap oldum. Onun için ağlarım.’ Şimdi ben doğaya karşı da, bozulduğu zaman aynı dolap gibi üzülüyorum. Bu güzellikler yok ediliyor. Bin yıllık bir medeniyet var. Zaman içinde geçecek. 50 yıllık bir baraj için bin yıllarca geçmişe sahip bir tarih yok ediliyor. Çok üzgünüm. Senede 2 kere gidip gelirim. Doğa güzelliği gitmiş, kendine has güzellikler kaybolmuş” şeklinde konuştu.

1 / 10
Geçtiğimiz Temmuz ayında Ilısu Barajı’nda su tutulmasıyla birlikte onlarca köy sular altında kalırken, tarihi Hasankeyf İlçesi’nde de sular hızla yükseliyor.
2 / 10
İlk yerleşime ve üretime geçen Neolitik Dönem insanlarından Kalkolitik Çağ, Demir Çağ gibi birbirini takip eden çağlarda da yerleşim gören, Asur, Med, Urartu, Pers (Sasani), Roma, Emevi, Abbasi, Hamdani, Mervani, Selçuklu, Artuklu, Eyyübi, Akkoyunlu, Osmanlı dahil birçok medeniyete ev sahipliği yapan Hasankeyf her gün yükselen suların altında kalıyor.
3 / 10
UNESCO’nun Dünya Mirası için belirlediği 10 kriterden 9’una sahip olan dünyadaki tek yer olma özelliğini taşıyan ama bu listeye dahil olamayan Hasankeyf, sırlarını suya gömüyor.
4 / 10
Bazı tarihi eserlerin taşındığı Hasankeyf’te suların yükselmesi ile birlikte bazı evler sular altında kaldı.
5 / 10
Evlerin büyük bir bölümü boşaltılsa da halen 25 aile evini terk edemedi.
6 / 10
Kimisi ev verilmediği için, kimisi de hayvancılık ile uğraştığı için ve yeni Hasankeyf’te hayvancılık yasaklanmasından dolayı evini terk etmedi.
7 / 10
Hasankeyf köprüsünün 2 yanında bulunan Kesme Köprü 1 ve Kesme Köprü 2 köyleri de henüz boşaltılmamış.
8 / 10
Köylüler, yeni yerleşim yerinin dağ başında bir yerde belirlendiğini ama henüz hiçbir şey yapılmadığı için gidecek yerlerinin olmadığını söylüyor.
9 / 10
Yaklaşık 100 hanenin olduğu ve bir bölümünün su altında kaldığı köyde vatandaşlar sorunlarının çözülmesini istiyor.
10 / 10
İstanbul’dan Hasankeyf’i ziyaret eden Yıldırım Gürer, çaldığı rebab ile iç çekiyor.
Yorum yaz