Okan Aslan: Türkiye’nin emeklilik sistemi uzun vadede sürdürülebilir değil
Aslan, şunları söyledi:
17 yıllık Küresel Emeklilik Endeksi açıklandı, Türkiye 52 ülke arasında 49. sırada yer almış durumda. Türkiye’nin genel puanı 48.2. Yeterlilik alt notu 49, sürdürülebilirlik notu 31.1 ve sürdürülebilirlikte en düşük ülke konumundayız. A notu alan ülkeler arasında Hollanda, İzlanda, Danimarka ve İsrail var. Bu yıl ilk kez Singapur da A notu aldı. Alt endeks şampiyonlarında yeterlilikte Kuveyt, sürdürülebilirlikte İzlanda, bütünlükte ise Finlandiya öne çıkıyor. Bu yıl sekiz ülkenin endeks notunu artırdığı, hiçbir ülkenin notunun düşmediği görülüyor. Bu tablo küresel emeklilik sistemlerinin güçlendiğini gösterirken
Türkiye’nin bu süreçte geride kaldığını anlıyoruz. Türkiye’nin emeklilik sistemi uzun vadede sürdürülebilir değil. Sürdürülebilirlik alt endeksinde son sırada olmamız, gelecekte mevcut yükümlülükleri karşılamakta zorlanacağımız anlamına geliyor. Sebepler arasında hızlı yaşlanan nüfus, düşük tasarruf oranları, kayıt dışı istihdam, emeklilik fonlarının yeterince derinleşmemiş olması ve emekli aylıklarının bütçeden yüksek pay alması yer alıyor.
'Türkiye, olumlu sinyaller vermiyor'
Emekli maaşlarının seviyesi de düşük. Yeterlilik puanının 49 olması, verilen emekli aylıklarının yaşam standartlarını sürdürmek için sınırlı kaldığını gösteriyor. En düşük emekli maaşı 16 bin 881 lira; bu seviyenin pek çok kişi için temel giderleri karşılamakta bile yetersiz kaldığı görülüyor Türkiye’de asgari ücret–emekli maaşı makası, kök aylık tartışmaları ve alım gücü kaybı sürekli gündemde. Türkiye’nin 48.2 genel puanı OECD ortalamalarının oldukça altında. Bu da hem bugünün hem geleceğin güvence altına alınmasında ciddi bir yetersizliğe işaret ediyor.
Dünyada birçok ülke emeklilik sistemini geliştirirken Türkiye’nin neden geride kaldığı sorulduğunda ekonomik dalgalanmalar, enflasyon, bütçe üzerindeki emeklilik yükünün artması ve reformların ertelenmiş olması öne çıkıyor. Uzmanlar ise emeklilik yaşının demografiye göre yeniden düzenlenmesi, BES’in daha güçlü bir ikinci basamak haline getirilmesi, kayıt dışılığın azaltılması, tasarruf oranlarının artırılması ve fon yönetiminde şeffaflığın güçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. En düşük emekli maaşının 16 bin 881 lira olduğu Türkiye’de, diğer ülkelerle kıyaslandığında emeklilik görünümü olumlu sinyaller vermiyor.
