Ceyda Aysuna: Z kuşağı "bugünü" yaşamak istiyor

Z kuşağı, 1996-2010 arası doğumlulardan oluşuyor. Teknolojinin içine doğmuş, dijital dili doğal biçimde öğrenmiş bir nesil. Bu yüzden hızla değişen dünyaya uyum sağlama yetenekleri çok yüksek. Ancak gelecek konusunda umutları zayıf; bu nedenle günü yaşama eğilimindeler. ‘Bir ev alamam, bir araba alma şansım yok’ diyorlar. Dolayısıyla bugünü yaşamak, o anı değerlendirmek istiyorlar.

Z kuşağı, istemedikleri bir şeyi yapmak zorunda olmadıklarını düşünüyorlar. Bu, bencillik değil kendi sınırlarını tanımak. Önceki kuşaklar başkaları ne der diye yaşarken, Z kuşağı kendi doğrularının peşinde.

Z kuşağının hızlı iş değiştirmesinin tembellikle değil, “adalet ve denge arayışıyla” ilgili Onlar az çalışıp çok para kazanmak istemiyorlar. Emeklerinin karşılığını almak istiyorlar. 9-5 çalışma sistemini de sorguluyorlar. Şirketler artık bu kuşağı elde tutmak için esnek çalışma ve ofis içi sosyalleşme alanları yaratıyor. Z kuşağının motivasyon eksikliğinin en büyük nedenlerinden birinin sürekli ekran maruziyeti. Saatlerce sosyal medyada vakit geçiriyorlar. Sürekli kaydır, geç tüketimi zihni pasifleştiriyor. Bu bir alışkanlık haline geldiğinde üretkenliği ve düşünme becerisini zayıflatıyor.

Gençleri eleştirmek yerine anlamaya çalışmalıyız. Onların duyduğu, izlediği, beslendiği dünya çok farklı. Ebeveynler çocuklarına bir etkinliği dayatmak yerine seçenek sunmalı. Çocuk kendi kararını verebilmeli. Ekonomik koşulların tüketim davranışlarını da etkiliyor. Doom spending, yani ‘kıyamet alışverişi’ tam olarak bu. Geleceğe dair umudu zayıflayan insanlar ‘bugün harca’ psikolojisiyle hareket ediyor. Bu bir tüketim çılgınlığından ziyade bir baş etme yöntemi. Kimi tatile gidemediği için pahalı bir çanta alıyor. Kimisi kafede oturarak kendini ödüllendiriyor. Bu davranış, çaresizlikle karışık bir tatmin arayışı Z kuşağının iş, sosyal yaşam ve değerler dengesinde yeni bir dönem başlattı. Bu kuşak, kendi hayatının söz hakkını istiyor. Onları anlamak, geleceği anlamak demek.