İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Tülü: En pahalı ilaç yok ilaçtır

Türkiye’de ilaç fiyatlarına en son 24 Ekim 2024’te yüzde 23,5 oranında zam yapıldı. O tarihten bu yana herhangi bir güncelleme yapılmadı, bu nedenle sistemin piyasa koşullarından tamamen koptu. İlaç fiyatlarının belirlendiği İlaç Fiyat Kararnamesi, ekonomik gerçeklerle uyumlu değil. Bugün ilaç fiyatı 21,67 liralık sabit euro kuru üzerinden hesaplanıyor, oysa gerçek kur 48,4 lira. Bu fark hem üreticiyi hem eczacıyı hem de hastayı çıkmaza sürüklüyor. İlaç varsa değerlidir. En pahalı ilaç bile yok ilaçtan iyidir. Ancak şu anda hastalar eczane eczane dolaşıyor, ilaç bulamıyor. Yaklaşık 300 kalemin üzerinde ilaç piyasada yok durumda. Bunların içinde kanser ilaçları gibi hayati öneme sahip ilaçlar da var, basit ağrı kesiciler veya suni gözyaşları da. Sorunun temelinde ithal bağımlılığının ve yanlış kur politikası bulunuyor. Yerli üretim yapsak bile etken maddeleri yurt dışından alıyoruz. Döviz artışıyla birlikte ilaç tedariki zorlaştı, birçok firma bu fiyatlara ilaç vermek istemiyor.

Eczacılar olarak elimizdeki ilaçları hastalarımıza ulaştırmak için çabalıyoruz ama depolardan yeni ürün alamıyoruz. Raflarımız boşalıyor, stoklarımız eriyor. İlaç zamlandığında biz de aynı ilacı zamlı fiyattan almak zorunda kalıyoruz; bu da işletmelerimizi ciddi biçimde zorluyor. Ancak en büyük sıkıntıyı yine vatandaş çekiyor. Öncelikle ilacın fiyatlandırma sisteminin değişmesi gerektiğini belirtti. 48,4’lük reel kurla 21,67’lik hesaplama arasında uçurum var. Bu formül artık işlemez hale geldi. Eğer hastaya ‘ucuz ilaç temin ediyoruz ama ilaç yok’ diyorsak, bu büyük bir hatadır. Yeni bir fiyatlandırma modeli oluşturulmalı. Belirli ilaç gruplarına özel formüller getirilmeli ya da firmalara stok bulundurma zorunluluğu getirilmeli. Ne yazık ki bugün bu sorunlarla ilgilenmek yerine eczacıların beyaz önlüklerini tartışıyoruz. Beyaz önlük eczacının kimliğidir, sembolüdür. Ancak şu anda Bakanlık, ilaca erişimi konuşmak yerine önlük rengiyle meşgul. Oysa bizim önceliğimiz hastanın ilacına ulaşabilmesidir. Her yıl özellikle Aralık ile Şubat ayları arasında bu kriz yaşanıyor. Oysa ilaç tüketiminin azaldığı yaz aylarında fiyat güncellemesi yapmak çok daha mantıklı olurdu. Bu sistem günün koşullarına uygun hale getirilmezse aynı sıkıntılar tekrar yaşanacak. İlaç fiyat kararnamesi yenilenmeli, sektörün ve hastaların ihtiyaçlarına göre sürdürülebilir bir model kurulmalıdır.