https://anlatilaninotesi.com.tr/20250602/aydinda-acan-gizemli-hazine-tulusah-cicegi-dokunmak-bile-557-bin-tl-1096727989.html
Aydın'da açan 'gizemli hazine' Tülüşah çiçeği: Dokunmak bile 557 bin TL
Aydın'da açan 'gizemli hazine' Tülüşah çiçeği: Dokunmak bile 557 bin TL
Sputnik Türkiye
Aydın'ın Kuşadası ilçesinde, dünyada sadece bu bölgede yetişen endemik Tülüşah çiçeği yeniden çiçek açtı. IUCN tarafından "Çok Tehlikede" (CR) kategorisinde... 02.06.2025, Sputnik Türkiye
2025-06-02T15:18+0300
2025-06-02T15:18+0300
2025-06-02T15:18+0300
türkiye
dilek yarımadası milli parkı
aydın
uluslararası doğayı koruma birliği (iucn)
dünya
yaşam
çiçek
çiçek
kuşadası
endemik
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e9/06/02/1096729742_0:348:3018:2046_1920x0_80_0_0_0bb06eb6e5d5871ed68a1c936b43a323.jpg
Türkiye'nin endemik bitki hazineleri arasında özel bir yere sahip olan Tülüşah çiçeği, 2025 yılının ilk aylarında Aydın'ın Kuşadası ilçesinde yeniden doğayla buluştu. Bilimsel adı Rhaponticoides mykalea olan bu nadir tür, dünya üzerinde sadece bu coğrafyada yaşıyor.Tülüşah nedir? Neden bu kadar değerli?Adını Dilek Yarımadası Milli Parkı'nın da bulunduğu Samson Dağları'nın antik ismi Mykale'den alan Tülüşah, "Aydın Gaşağı" olarak da biliniyor. Bu endemik bitki, Türkiye'nin 3 bin endemik bitki türü arasında en nadir olanlarından biri.IUCN sınıflandırması ve tehlike durumuUluslararası Doğa Koruma Birliği'nin (IUCN) Tehlike Kategorisi'nde 'CR' (Çok Tehlikede) olarak belirlenen Tülüşah, çok yakın gelecekte yok olma riski taşıyan türler arasında yer alıyor. Bu sınıflandırma, bitkinin dünya genelinde kritik seviyede azaldığını gösteriyor.2025 yılında çiçeklenme dönemiBu yıl ilk olarak imar planlarında park alanı olarak ayrılan ve belediyelerin sorumluluğundaki zeytinliklerde çiçek açan Tülüşah, doğa severler için büyük bir sevinç kaynağı oldu.Yayılım alanları ve gözlem noktalarıEkosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü'nün açıklamalarına göre, Tülüşah, yoğun olarak görüldüğü Yaylaköy'den başlayarak, denize doğru uzanan Soğucak eteklerine kadar yayılım gösteriyor.Tülüşah'ın görüldüğü başlıca bölgeler:Hukuki koruma ve ceza sistemi2025 yılı güncel ceza miktarlarıTülüşahların koparılması, yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve zarar verilmesi halinde 557.212 TL para cezası bulunmaktadır. Bu ceza miktarı, 2025 yılı yeniden değerleme oranına göre güncellenmiştir.Yasal çerçeve ve uygulamaTürkiye'de endemik bitkilerin korunması Çevre Kanunu kapsamında düzenleniyor. Nesli tehdit veya tehlike altında olan bitkileri koparan ve yurt dışına çıkaranlara, Çevre Kanunu gereğince idari para cezası uygulanıyor.Tür koruma eylem planı ve resmi çalışmalarTülüşahların Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan Tür Koruma Eylem Planı kapsamında izlenip korunduğunu belirten uzmanlar, resmi koruma çalışmalarının devam ettiğini vurguluyor.Kurum koordinasyonuSitelerin arasında kalan bitkilerin zarar görmemesi için ilgili belediyelere ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü'ne bilgi verildi. Bu koordinasyon, bitkinin korunması açısından kritik önem taşıyor.Geçmişte yaşanan kayıplar ve tehditlerYapılaşma kaynaklı zararlarPlan öncesinde yapılaşma ve dolgu çalışmalarıyla bazı alanlardaki bitkilerin tamamen yok olduğuna dikkat çeken uzmanlar, benzer hataların tekrar edilmemesi gerektiğini vurguluyor.Mevcut tehditlerBotanik turizmi ve ekonomik değerYeni turizm fırsatlarıEndemik tülüşahların Haziran ayında çiçeklenerek görsel bir şölene dönüşmesi ise dünya genelinde yaygınlaşmaya başlayan botanik turizmi açısından da önemli bir yer tutmaya başladı.Sürdürülebilir turizm potansiyeliKuşadası'nın turizm çeşitliliğine katkı sağlayacak botanik turizmi, hem ekonomik değer yaratacak hem de koruma bilincini artıracak.Koruma i̇çin alınması gereken önlemlerAcil tedbirlerUzmanlar şu önlemlerin alınmasını öneriyor:Fiziksel Koruma:Yasal Düzenlemeler:Uzun vadeli stratejiEndemik bitkinin kalanlarının yok olmasını önlemek için antropojenik etkilerden olumsuz etkilenmemesi, gerekli koruma tedbirlerinin alınması gerekiyor.Türkiye'nin endemik bitki zenginliğiUlusal ve uluslararası karşılaştırmaTürkiye'de 3 bine yakını endemik olmak üzere, yaklaşık 11 bin bitki türü yetişiyor. Avrupa ülkelerinde kayıtlı olan endemik bitki türlerinin toplamı 2 bin 750 iken bu rakam, tek başına Türkiye'de 3 bini buluyor.Coğrafi avantajlarTürkiye'nin bu zenginliği, üç kıta arasındaki konumu ve çeşitli iklim özelliklerinden kaynaklanıyor. Bu özellik, Tülüşah gibi endemik türlerin ortaya çıkmasını sağlayan temel faktörler arasında yer alıyor.Gelecek nesillere mirasTülüşah çiçeği, sadece Aydın'ın değil, Türkiye'nin ve dünyanın doğal mirası. Bu nadir türün korunması, gelecek nesillere bırakacağımız en değerli hediyelerden biri olacak.Sürdürülebilir koruma vizyonuUzmanlar, Tülüşah'ın korunmasının sadece yasal cezalarla değil, toplumsal bilinçle de desteklenmesi gerektiğini vurguluyor. Her vatandaşın bu konuda sorumluluk alması, türün geleceği açısından kritik önem taşıyor.Tülüşah çiçeğinin yeniden çiçek açması, doğa koruma çalışmalarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor. 557 bin TL'lik ceza, sadece caydırıcı bir önlem değil, aynı zamanda bu nadir türün değerinin bir göstergesi.
https://anlatilaninotesi.com.tr/20250602/bilim-insanlari-herkesin-cildinde-var-diyerek-uyardi-uyurken-yuzunuzde-milyonlarca-8-bacakli-1096724881.html
dilek yarımadası milli parkı
aydın
kuşadası
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
türkiye, dilek yarımadası milli parkı, aydın, uluslararası doğayı koruma birliği (iucn), dünya, çiçek, çiçek, kuşadası, endemik, endemik tür, endemik bitki
türkiye, dilek yarımadası milli parkı, aydın, uluslararası doğayı koruma birliği (iucn), dünya, çiçek, çiçek, kuşadası, endemik, endemik tür, endemik bitki
Aydın'da açan 'gizemli hazine' Tülüşah çiçeği: Dokunmak bile 557 bin TL
Aydın'ın Kuşadası ilçesinde, dünyada sadece bu bölgede yetişen endemik Tülüşah çiçeği yeniden çiçek açtı. IUCN tarafından "Çok Tehlikede" (CR) kategorisinde değerlendirilen bu nadir bitki türünü koparanlara 557 bin 212 TL para cezası uygulanıyor.
Türkiye'nin endemik bitki hazineleri arasında özel bir yere sahip olan Tülüşah çiçeği, 2025 yılının ilk aylarında Aydın'ın Kuşadası ilçesinde yeniden doğayla buluştu. Bilimsel adı Rhaponticoides mykalea olan bu nadir tür, dünya üzerinde sadece bu coğrafyada yaşıyor.
Tülüşah nedir? Neden bu kadar değerli?
Adını Dilek Yarımadası Milli Parkı'nın da bulunduğu Samson Dağları'nın antik ismi Mykale'den alan Tülüşah, "Aydın Gaşağı" olarak da biliniyor. Bu endemik bitki, Türkiye'nin 3 bin endemik bitki türü arasında en nadir olanlarından biri.
IUCN sınıflandırması ve tehlike durumu
Uluslararası Doğa Koruma Birliği'nin (IUCN) Tehlike Kategorisi'nde 'CR' (Çok Tehlikede) olarak belirlenen Tülüşah, çok yakın gelecekte yok olma riski taşıyan türler arasında yer alıyor. Bu sınıflandırma, bitkinin dünya genelinde kritik seviyede azaldığını gösteriyor.
2025 yılında çiçeklenme dönemi
Bu yıl ilk olarak imar planlarında park alanı olarak ayrılan ve belediyelerin sorumluluğundaki zeytinliklerde çiçek açan Tülüşah, doğa severler için büyük bir sevinç kaynağı oldu.
Yayılım alanları ve gözlem noktaları
Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü'nün açıklamalarına göre, Tülüşah, yoğun olarak görüldüğü Yaylaköy'den başlayarak, denize doğru uzanan Soğucak eteklerine kadar yayılım gösteriyor.
Tülüşah'ın görüldüğü başlıca bölgeler:
Hukuki koruma ve ceza sistemi
2025 yılı güncel ceza miktarları
Tülüşahların koparılması, yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve zarar verilmesi halinde 557.212 TL para cezası bulunmaktadır. Bu ceza miktarı, 2025 yılı yeniden değerleme oranına göre güncellenmiştir.
Yasal çerçeve ve uygulama
Türkiye'de endemik bitkilerin korunması Çevre Kanunu kapsamında düzenleniyor. Nesli tehdit veya tehlike altında olan bitkileri koparan ve yurt dışına çıkaranlara, Çevre Kanunu gereğince idari para cezası uygulanıyor.
Tür koruma eylem planı ve resmi çalışmalar
Tülüşahların Aydın Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan Tür Koruma Eylem Planı kapsamında izlenip korunduğunu belirten uzmanlar, resmi koruma çalışmalarının devam ettiğini vurguluyor.
Sitelerin arasında kalan bitkilerin zarar görmemesi için ilgili belediyelere ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü'ne bilgi verildi. Bu koordinasyon, bitkinin korunması açısından kritik önem taşıyor.
Geçmişte yaşanan kayıplar ve tehditler
Yapılaşma kaynaklı zararlar
Plan öncesinde yapılaşma ve dolgu çalışmalarıyla bazı alanlardaki bitkilerin tamamen yok olduğuna dikkat çeken uzmanlar, benzer hataların tekrar edilmemesi gerektiğini vurguluyor.
Tarım arazilerinde yanlış tanımlama
İklim değişikliği etkileri
Bilinçsiz doğa yürüyüşleri
Botanik turizmi ve ekonomik değer
Endemik tülüşahların Haziran ayında çiçeklenerek görsel bir şölene dönüşmesi ise dünya genelinde yaygınlaşmaya başlayan botanik turizmi açısından da önemli bir yer tutmaya başladı.
Sürdürülebilir turizm potansiyeli
Kuşadası'nın turizm çeşitliliğine katkı sağlayacak botanik turizmi, hem ekonomik değer yaratacak hem de koruma bilincini artıracak.
Koruma i̇çin alınması gereken önlemler
Uzmanlar şu önlemlerin alınmasını öneriyor:
Bilgilendirici ve uyarıcı tabelalar dikilmesi
Alanda güvenlik önlemlerinin artırılması
Erişim kontrolü sağlanması
İmar plan notlarına türün varlığının işlenmesi
Proje onaylarında ekolojik değerlendirme zorunluluğu
Yaşam alanı koruma statüsünün güçlendirilmesi
Endemik bitkinin kalanlarının yok olmasını önlemek için antropojenik etkilerden olumsuz etkilenmemesi, gerekli koruma tedbirlerinin alınması gerekiyor.
Türkiye'nin endemik bitki zenginliği
Ulusal ve uluslararası karşılaştırma
Türkiye'de 3 bine yakını endemik olmak üzere, yaklaşık 11 bin bitki türü yetişiyor. Avrupa ülkelerinde kayıtlı olan endemik bitki türlerinin toplamı 2 bin 750 iken bu rakam, tek başına Türkiye'de 3 bini buluyor.
Türkiye'nin bu zenginliği, üç kıta arasındaki konumu ve çeşitli iklim özelliklerinden kaynaklanıyor. Bu özellik, Tülüşah gibi endemik türlerin ortaya çıkmasını sağlayan temel faktörler arasında yer alıyor.
Tülüşah çiçeği, sadece Aydın'ın değil, Türkiye'nin ve dünyanın doğal mirası. Bu nadir türün korunması, gelecek nesillere bırakacağımız en değerli hediyelerden biri olacak.
Sürdürülebilir koruma vizyonu
Uzmanlar, Tülüşah'ın korunmasının sadece yasal cezalarla değil, toplumsal bilinçle de desteklenmesi gerektiğini vurguluyor. Her vatandaşın bu konuda sorumluluk alması, türün geleceği açısından kritik önem taşıyor.
Tülüşah çiçeğinin yeniden çiçek açması, doğa koruma çalışmalarının ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor. 557 bin TL'lik ceza, sadece caydırıcı bir önlem değil, aynı zamanda bu nadir türün değerinin bir göstergesi.
