Gagavuzya'da neler yaşanıyor?
19:12 18.04.2025 (güncellendi: 17:30 21.04.2025)
Ceyhun Bozkurt'la Bölgenin Kalbi
Abone ol
Gazeteci Ceyhun Bozkurt, Türk kökenli Gagavuz halkının yaşadığı Moldova'nın özerk bölgesi Gagavuzya'da yaşanan gelişmeleri aktardı.
Gagavuzya’nın başkenti Komrat'ta düzenlenen bir mitingde, bölge sakinlerinin haklarına yönelik ihlallere son verilmesi amacıyla Avrupa Güvenlik İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Konseyi'nden durumu kontrol altına almalarını talep etmek üzere Özerkliği Savunma Komitesi’nin kurulması kararı alındı.
Türk kökenli Gagavuz halkı, ev hapsinde tutulan Gagavuzya Özerk Yönetimi Başkanı Yevgeniya Gutsul'a destek vermek amacıyla sokaklara döküldü. Yerel parlamento ve bölge hükümeti üyeleri, kamu kuruluşları temsilcileri ve vatandaşlar, Moldova hükümetinin uyguladığı baskıları protesto etmek amacıyla Komrat'ın merkezindeki meydanda toplandı. Etkinlik bir kararın kabul edilmesiyle sona erdi.
Mitingde okunan karar metninde şu ifadelere yer verildi:
“Gagavuzya Halk Meclisi ve Yürütme Komitesi, uluslararası toplumu Gagavuz halkının haklarının ihlali konusunda bilgilendirmek amacıyla Türkiye, ABD, Rusya Federasyonu, AB ülkeleri, Macaristan, Azerbaycan ve Belarus'un diplomatik temsilciliklerine resmi ziyaretler düzenlemeli. Aynı zamanda, bölgemizdeki durumun uluslararası düzeyde izlenmesi talebiyle Birleşmiş Milletler, AGİT ve Avrupa Konseyi'ne başvuruda bulunmakta ısrar ediyoruz.”
Transdinyester Moldova Cumhuriyeti'nin Dışişleri Bakanı İgnatyev de, Moldova’nın yasal mekanizmalara siyasi amaçlar için giderek daha fazla başvurduğunu belirtti.
Öte yandan Moldova’nın baskıları kiliseye de yöneldi. Moldovalı sınır muhafızları, dün kanonik Moldova Metropolitliği'nin temsilcisi Başpiskopos Markel'in Kutsal Ateş'i almak üzere Kudüs'e gitmesine izin vermedi. Başpiskopos Markell'in Kudüs'e gitmesinin engellenmesine Moldova Cumhuriyeti Sosyalist Partisi tarafından tepkiyle karşılandı.
Moldova’nın başkenti Kişinev ve Gagavuzya’nın başkenti Komrat arasındaki ilişkiler, 2023 yılında muhalefet temsilcisi Yevgeniya Gutsul tarafından kazanılan Gagavuzya başkanlığı seçiminden sonra önemli ölçüde kötüleşmişti. Gutsul, Gagavuzya'nın Rusya ile dostane ilişkilerini güçlendirme niyetini beyan etmiş ve Batı yanlısı Moldova hükümeti tarafından izlenen Moskova ile çatışma politikasını eleştirmişti.
25 Mart'ta İstanbul'a hareket etmek üzere Kişinev Havalimanı'na giden Gutsul, Moldova polisi tarafından gözaltına alınmıştı. Moldova mahkemeleri, siyasi bir karar alarak Yevgeniya Gutsul'un tutuklanmasına karar vermişti fakat tutuklama daha sonra ev hapsine dönüştürülmüştü.
Gazeteci Ceyhun Bozkurt, Radyo Sputnik’te hazırlayıp sunduğu Bölgenin Kalbi programında, Gagavuzya’da yaşananların ikinci bir Ukrayna vakasına benzediğini belirtti ve şunları söyledi:
“Gagavuz Türkleri şu sıralar biraz sıkıntıda. Gagavuzların liderine yönelik açıkça Hitler’in, Mussolini’nin ruhunu hatırlatan şekilde faşizan baskılar uygulanıyor. Kim tarafından? Moldova Devlet Başkanı Maia Sandu tarafından. Batı emperyalizmi, Rusya ile selamlaşan herkesin deyim yerindeyse kolunu kopartmaya çalışıyor. Çünkü Rusya ile diplomatik ilişki kurmayı, dostane ilişki kurmayı yasaklamaya çalışıyorlar. Gagavuz Türkleri, Rusya ile de iyi ilişkilere sahipler. Rusya da gerek politik olarak, gerek coğrafyadaki bağ çerçevesinde ilişki kuruyor. Bu durum Avrupa’yı kızdırıyor. NATO’daki güçler kızıyor. En son Gagavuzya Başkanı Yevgeniya Gutsul gözaltına alındı. Uzun süre gözaltında kaldı. Daha öncesinde yargı sopası kullanıldı. Pasaportuna el konuldu. Serbest bırakıldı ama baskı devam ediyor. Mesela Gagavuz Halk Meclisi Başkanı Dmitriy Konstantinov da sağlık tedavisi için uçakla İstanbul’a gidecekken, Moldova Gizli Servisi tarafından havalimanında el konuldu. Uçak hareket edene kadar Dmitriy Konstantinov’u bir odaya sokuyorlar. Konstantinov’u ailesiyle tehdit ediyorlar ve sonra bırakıyorlar. Bu işin sorumlusu, Moldova’yı Batı’ya teslim eden, ikinci bir Zelenskiy denilebilecek Maia Sandu. Şor Partisi kapatıldı. Neden? Rusya ile ilişkilerden dolayı. Tabii aynı zamanda Türkiye ile ilişkileri de vardı. Gutsul açıklamasında hükümetin stratejisini şu şekilde ifade etmişti: ‘Moldova’yı Ukraynalaştırmaya çalışıyorlar.”
