‘ABD Somaliland’a üs kurarsa, Çin’in Kızıldeniz taşımacılığı kırılgan bir hal alacak’

“Arka planda Refah Muhafızı Harekatı da, Aspides Harekatı da devam etti. Harekatların sonlandırıldığına dair herhangi bir açıklama olmadı. Avrupa Birliği’nin Aspides misyonu sürüyor. Şubat ayında komuta, İtalya’dan Yunanistan’a geçti. Fakat bu harekatlarda bir değişiklik oldu. Harekat başladığında biz bir ‘kural temelli uluslararası sistem’den bahsediyorduk. Bu sistemin en temel kurallarından birisi de seyrüsefer serbestisiydi. Bu da tehlikede olduğu için küresel güç olan ABD’nin bu kuralın uygulanmasını sağlama zorunluluğundan bahsediyorduk. Ama tabii navlun fiyatları ve risk faktörü artınca, uluslararası deniz ticaret taşımacılığı da yönünü Ümit Burnu’na doğru değiştirdi. Dolayısıyla saldırıların sıklığı azaldı ve ister istemez uluslararası toplumun da bölgeye ve harekatlara ilgisi azaldı. Gazze’de de 16 Ocak’ta bir ateşkese varılınca, Husiler saldırılarını durdurdu. 16 Ocak’tan günümüze kadar yapılmış herhangi bir saldırı yok. Fakat o tarihten sonra bölgeye yönelik deniz ticaretinde bir artış da yok. 2025 yılı Şubat ayı deniz trafiği rakamları, 2023 Şubat ayına göre yüzde 73 azalmış durumda.

Bölgede istikrarın sağlandığı veya Gazze’deki ateşkesin sürekli olacağına dair bir güven oluşmadığı için, uluslararası deniz ticaret filosu bu riski göze almadı. Donald Trump, bu Refah Muhafızı Operasyonu başladığında şöyle bir ifade kullanmıştı: ‘Buradan geçen gemiler daha çok Asya ülkelerine petrol taşıyan gemiler. Onların masrafı üstlenmesi lazım. Biz niye böyle bir harekat icra ediyoruz?’ demişti. Bir de çatışmaları durdurmak üzerine gelen bir başkan, çatışmaları alevlendirmiş oldu. Neler olup bittiğini anlamak için daha kapsamlı bakmak gerekiyor. ABD’nin, İran’a yönelik net bir pozisyonu var. Geçen haftadan beri Yemen’e yönelik Amerikan harekatlarına bakarsak, ABD Başkanı Trump doğrudan İran’ı hedef alıyor. İran’ın Husilere istihbarat ve lojistik desteği verdiğini, ABD gemilerine yapılan saldırılardan doğrudan İran’ın sorumlu olduğunu söylüyor. CENTCOM da ‘Daha önceki harekatlardan farklı olarak şu anda farklı bir harekat tasarımı içindeyiz. Bunu kamuoyu ile paylaşamayız. Husileri, kendi gemilerimize saldırmaktan caydırana kadar harekata devam edeceğiz’ diyor.

Bu harekat, bu şekilde başarılı olur mu? ABD’nin bu bölgede istihbarat kabiliyeti sınırlı. Bunu da şuradan anlıyoruz: Geçen günlerde bir MQ-9 Reaper İHA daha düşürüldü. Kayıtlarıma göre bugüne kadar toplam 16 tane düşmüş. Normalde bu İHA’lar çok alçak uçmaz. Demek ki insan istihbaratına yönelik birtakım bilgiler elde edebilmek için alçak irtifa uçuyorlar, istihbarat elde etmeye çalışıyorlar ve düşüyorlar. Biden döneminde yapılan Yemen saldırılarında Husi lider kadrosu hedef alınmıyordu. Fakat Trump döneminde Husi lider kadrosu hedef alınıyor. Bu da ciddi bir istihbarat ihtiyacı doğuruyor. Bölgede istihbarat kaynakları sınırlı. Husiler bölgeye gayet hakim. Kullandıkları radarlar ve füze sistemleri mobilite sahibi yani hızlıca hareket edip yeraltı sığınaklarına çekilebiliyor. Çok yoğun bir harekat icra edilebilmesi gerekiyor.”