Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz: ‘Zelenski rejimi yakında değişecek’

Amerikan bürokrasisi uzun süredir bu savaşın idame edilemeyeceğini, ABD’ye çok büyük yükler getirdiğinin farkındalardı. 2022 Şubat’tan 2025 Şubat’a yani üç yıldır devam eden bir süreç. Amerikan firmalarının kayıpları ve Ukrayna’ya yapılan yardım neticede 350 milyar dolar. 350 milyar dolar ekonomik kayıplar ve bir de ABD’nin 175 milyar dolara yakın doğrudan yatırımlar var. Hepsini topladığınız zaman kabaca 500 milyar çıkıyor. Trump yaklaşık iki hafta evvel, “Ukrayna’nın nadir metallerine, madenlerine talibiz. Yatırımların karşılığını alamadık” diyerek 500 milyar dolarlık madenlerine sahip olmak istediklerini açık açık beyan etti. ‘Bu bir yatırımdı ve geri dönüşünü alamadık’ dedi. Ticari perspektife bakıyor fakat olayın bir de askeri stratejik açıdan ciddi sonuçları var. Sosyal medya üzerinden yaptığım ilk paylaşımda “Denizde henüz bir şey yaşanmıyor” ifadesini kullanmıştım. Okyanus alanında herhangi bir engelleme yok. İkinci dünya savaşında Rusya cephesinde olan İngiltere’ye veya Avrupa’ya nakliyatı kesmek için okyanusta on binlerce gemi batırıldı. Şu an öyle bir durum yok. Kendinizi Amerikalı askeri planlamacıların yerine koyun, böyle bir engel yok ve Amerika’da üretilen malzeme doğrudan Ukrayna cephesine gidiyor. Avrupa’da bir engel yok, doğrudan Polonya ve Romanya üzerinden Ukrayna’ya gidiyor. Üç yıldır süren bir savaş var ve Rus’lar ilerlemeye devam ediyor. Şahsi görüşüm, kırılma Rusya’nın geriye çekilip daha sonra önce dört bölgeyi oblast ilan etmesi ve ardından kademeli olarak Batı’ya doğru yürüyüşü. Bunun durdurulamadığını gördüler. Bürokrasi bunu gördü. Savaşın büyüdüğünü ve NATO-Rusya savaşına dönüştüğünü düşünelim, okyanustaki Atlantik’ten ana Amerika kıtası ve Avrupa arasındaki hatların kesildiğini düşünelim. Avrupa’nın şu an paniklemesinin sebebi bu. Avrupa, ABD’nin desteği olmadan Rusya ile büyük bir kara savaşını, uzun süreli bir seferi kaldıramayacağını gördü. Tembelliğe alıştılar. Üretimlerini, hava kuvvetlerinin, deniz kuvvetlerinin boyutlarını küçülttüler. Avrupa’da “Biz ne yapacağız?” paniği yaşanıyor. Trump’ın eksantrik davranışlarının ötesindeki gerçekçilik bu diye düşünüyorum. Trump bunu kendi üslubuna çevirebilir. 2019 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yazdığı mektubu düşünün, ben o mektubu şaka zannetmiştim. Bu nedenle Zelenskiy’le kapışması benim açımdan beklenen bir şeydi. Donald Trump, Joe Biden’ın yaptığı her şeyden intikam alıyor. 5 Kasım seçimlerinde, “sonsuz savaşları sona erdireceğim” ifadesi Trump’ın seçimdeki en büyük mottosuydu. Bunu kullanarak oyları aldı. Amerikan kamuoyu “biz savaş istemiyoruz” dedi. Biden, 6 Kasım’da ATACMS füzeleriyle Rusya’nın içinin vurulmasının emrini verdi. ABD’nin kırmızı çizgisiydi. Kendinizi Trump’ın yerine koyun, bu kolay kolay hazmedilecek bir şey değil. Trump, Biden’ın başlattığı savaşa, ‘Bu ABD’nin sorumluluğu değil’ diyerek karşı hücuma geçiyor. Putin, konuşmasında “Karşılıklı güvenin oluşması çok önemlidir, Suudi Arabistan’dan bu güvenin ilk tohumları atıldı” diyor. Amerika ve Rusya, bence Ukrayna konusunda anlaştılar. Bölgedeki tansiyonu azaltacaklar. Benim şahsi görüşüm, Amerika enerjisini İsrail’e kullanmak için tasarrufa gidiyor diye düşünüyorum. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun İsrail ziyaretinde gemilerle gelen Mark 84 bombalarının özellikle CNN International’da gösterilmesinin de bir mesaj olduğunu düşünüyorum.

ABD’nin dünya ekonomisine katkısı yüzde 16, Rusya’nın yüzde 2,5 oranında. Büyük bir fark var arada fakat ABD, dünya ekonomisine katkıyı askeri sahaya tahlil edemiyor. Yüzde 2,5’luk katkısı olan Rusya, en azından kendi jeopolitik çıkarlarını koruyacak şekilde ekonomisini ve nüfusunu organize edebiliyor. Amerika, Vietnam’dan rezil bir şekilde çekildi. O dönemde Amerikan ekonomisinin dünya ekonomisine katkısı 70’li yıllarda yüzde 40 civarındaydı. Amerika o zaman da büyüktü ve herkes ‘Amerika stratejik olarak kaybetti’ diye düşündü. Biden’ın Afganistan’dan çekilmesi de rezil bir çekilmeydi. NEO-CON’ların 11 Eylül 2001’den sonra başlattığı ‘İmparatorluk Amerika’sının sonu Riyad’da geldi. Rusya’yı eşit olarak gördüler. Joe Biden, Putin için ‘Terörist, asla görüşmem’ demişti. 2022 yılında İstanbul görüşmeleri Boris Johnson yüzünden bozuldu. Johnson’ın insanlığa yaptığı hata çok büyük. İki taraftan da 1 milyona aşkın insan ölmeyecekti. Batı’nın Rusya karşısında geri adım atmasını kabul edemeyiz dedi. Rusya ile Napolyon döneminde, Hitler döneminde, Kırım Savaşı’nda defalarca Rusya’yla savaşmışsın. Tarih boyunca Rusya’nın farklı bir kimyası olduğunu gördünüz. Bugüne kadar, “Trump bile gelse ABD, Rusya’ya yenildik Rusya’nın etki alanını kabul ettik demez, kenar kuşak jeopolitiğinde büyük bir kırılma yaratır” diye düşünüyordum. Bu aşamaya geleceğini tahmin etmemiştim. Biden düşmanlığı, sahadaki gerçeklik oreşnik füzesinin yarattığı etki ve bu etki sonucunda artık ABD, ekonomik alanda olmasa bile askeri alanda Rusya’yla eşit statüdedir.

İngiltere, tarihi boyunca ada devleti olarak doğusunda güçlü bir Avrupa, güçlü bir Rusya istemez. İngiltere için en büyük facia Avrupa ile Rusya’nın askeri teknolojisinin birleşmesidir. Bu İngiltere’nin sonudur. İngiltere, bu nedenle ABD’den asla kopamaz. En büyük sıkıntısı ABD’nin bu rotadan çıkmış olması. ABD, Pasifik gücüdür. İkinci Dünya Savaşı’nın nihai kararını ABD, Pasifik’te verdi. ABD’yi küresel güç yapan Avrupa’da kazandığı savaş değil. Avrupa’da savaşı kazanan Rusya’ydı, bunu herkes biliyor. Şu an Pasifik’in kaybedilme riski var. Kamuoyunda Rusya’nın Baltık Cumhuriyetlerini, Polonya’yı işgal edeceğini söylüyor. Küresel ekonomiye katkısı yüzde 2 olan bir devlet bunları yapmaz, yapamaz. Savaş çok pahalı bir iş. Riyad’da gerçekleşen görüşmede Lavrov’un yanında Ulusal Varlık Fonu İdarecisi gitti. ABD Dişileri Bakanı Rubio’nun yaptığı dört prensip açıklaması var. Açıklamalardan ikisi ekonomi ve yatırımla ilgili. Rubio, Rusya’ya karşılıklı ekonomi ve yatırım konuştuğunu söyledi fakat ABD, Rusya’ya yaptırım uyguluyor. Bu yaptırımlar yavaş yavaş kalkacak. Tarihte ilk defa 5 bin tane konteyner taşıyan bir konteyner gemisi San Petersburg’dan kalktı ve hiç durmaksızın Şangay’a vardı. Arktik rotasını kullandı. Geleneksel rotalara oranla yüzde 40’a yakın bir tasarruf sağlandı. Ekonomik açıdan ve ilk defa Anglosaksonların kontrol etmediği-edemediği bir coğrafya olması açısından bir devrimdir. Trump’ın Grönland’ı isteme nedeni buydu. Yapılan görüşmelerde ‘Arktik’te ortaklıklar düşünüyoruz’ diyorlar. Amerika hükümeti geçtiğimiz günlerde 20 tane “buz kıran gemisi” siparişi verdi. Bürokratlar genel resmi görüyor.

Zelenski’nin Türkiye’yi ziyareti tamamen dışarıda kalmış, ABD’yi tamamen kaybetmiş durumda. Zelenski rejiminin yakında gideceğini düşünüyorum. Savaşların temel nedeni rejim değişikliğidir. Yalnızca toprak almazsın oradaki rejimi de değiştirirsin. Zelenski rejimi değişmeden Putin’in duracağını sanmıyorum. Neo-Nazi gruplar devam ettiği sürece Rusya, bastırmaya devam edecektir. Haziran 2022 yılında Türkiye, güvenilir ara bulucu rolündeydi. Boris Johnson yüzünden geri adım atıldı. Zelenski, buraya gelerek yeniden ara buluculuk yapın mesajı da vermiş olabilir, detayları bilemeyiz.