Rus Büyükelçi Yerhov: 2. Dünya Savaşı'nın doğru anlaşılması için bilimsel bakış açısına ihtiyaç var

“Türk-Rus ilişkileri dediğimizde aklımıza savaşlar ve savaşın kardeşi barışlar geliyor. Sınır komşularının savaşı da, barış da çok doğal. İnsan aynı evin içinde kavga ediyor, sonra barışıyor. İnsani haller bunlar. Önemli olan, geçmişe ilişkinin neler yaşandığına bakıp, oradan gelecek yaşam için bir takım sonuçlar çıkartmak. Esasen tarih bilimi de böyle bir amacı bulunuyor. Ruslar bizim çok önemli bir komşumuz, çok değerli bir komşumuz. Rusları bizim bilmemiz lazım. Aslında dünyanın da bilmesi lazım. Rusya deyince benim aklıma hemen Büyük Petro’da itibaren yaşadıkları muazzam dönüşüm geliyor. Büyük Petrol'a hem Rusya tarihi için son derece önemli ve büyük bir insandır, Hem de dünyada bu modern etne hamlelerini görürken, başka ülkelerin tecrübelerini, Büyük Petro'nun neler yaptığını iyi öngörebilmek gerekir. Katerina çok önemli bir Çariçeydi. Birinci Nikola son derece önemlidir. Yine dünyanın en önemli şairleri ve edebiyat dünyasının önemli isimleri akla geliyor. Lenin hesapçı, her şeyi adeta matematik üzerinde yaşayan, son derece önemli bir dönüşümü gerçekleştiren bir insan. Yine Stalin'le anlamak lazım. İkinci Dünya Savaşı muazzam bir hadise. Naziler inanılmaz bir vahşet yaptılar. Milyonlarca insanı öldürdüler. Başta Yahudiler olmak üzere Çingeneler ve çok miktarda Rus'u Auschwitz kamplarında ve diğer kamplarda, Birkenau kamplarında, başka kamplarda esir ettiler, tıbbi deneylerde kullandılar. Dolayısıyla onlara karşı dünyanın örgütlenmesi, mücadelesi çok mühimdir. Stalin o dönemde Rusya'nın başındaki devlet adamı olarak Rusya'yı toparladı. İdeolojik fedakarlıkta da bulunarak geçmişe yönelik bir tarihsel hatırlatma düşüncesi üzerinden kolektif kimliklere dayanışmayı, kutsallığı seferber ederek Nazlı'ya karşı bir Sovyet ruhu yaratmak istedi. Bundan da başarılı oldu. Görüyoruz ki Naziler nihai olarak kaybettiler.”

“İkinci olarak, İkinci Dünya Savaşı teması son derece günceldir, özellikle de savaşın sona ermesinin 80. yılını anmaya hazırlandığımız bu dönemde. Günümüzde de o yıllarda olduğu gibi dünyada büyük değişimler yaşanıyor: savaşlar ve çatışmalar devam ediyor, devletler ve hükümetler çöküyor, yüz binlerce, hatta milyonlarca insan güvenlik ve sığınak arayışıyla vatanlarını terk etmek zorunda kalıyor. Kan dökülüyor – tıpkı o zaman olduğu gibi. Üstelik bugünün pek çok sorununun kökleri o tehlikeli ve kanlı döneme dayanmaktadır. Bu nedenle, o yılların deneyimlerinin bilimsel olarak incelenmesi, geçmişin ve bugünün daha doğru anlaşılması açısından son derece gereklidir. Zira, yıllarca süren siyasi ve propaganda süreçleri nedeniyle bu konular etrafında oluşturulan çarpıtmalardan arınmak ancak bilimsel analizle mümkündür."

“Son olarak, bir diğer önemli noktaya değinmek istiyorum. Farklı yerlerde yaşayan insanlar, bazı olaylara farklı bakış açılarıyla yaklaşabilirler. Bu son derece doğaldır. Tam bir fikir birliği ancak mezarlıkta mümkündür – belki orada bile her zaman değil. Ancak şuna inanıyorum ki, tarihî olaylara dair farklı bakış açıları, suçlamalar veya ithamlar için değil, konuları ciddi ve kapsamlı bir şekilde tartışmak için bir fırsat olarak görülmelidir. Sadece doğrudan, kanıtlara dayalı bir tartışma gerçeği arayışımıza katkı sağlayabilir (elbette gerçeğin görece bir kavram olduğunu unutmadan) ve hâlâ hararetli tartışmalara konu olan meselelerde birbirimizi daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Bilgi ve anlayış birbirleriyle yakından bağlantılıdır. Bu yüzden, konuşalım, tartışalım. O zaman bağırmamıza gerek kalmaz ve – estağfurullah – silaha sarılmamız da gerekmez. İşte bu nedenle, burada bulunan değerli araştırmacıları içtenlikle selamlıyor ve bilimsel çalışmalarında başarılar diliyorum.”