‘Trump’ın atacağı ilk adım, Türkiye ve İsrail’i masaya oturtmak olacak’

“Çin, Trump baskısının ekonomiden geleceğini düşünüyor. 2023 yılında Avrupa Birliği’ne Çin’in sattığı elektrikli araba miktarı 11 milyon. Çin’e gittiğimizde, Çin’in elektrikli araba üretim bölgelerini görme fırsatımız oldu. İnanılmaz bir teknoloji var. Çin sokakları elektrikli arabalarla dolup taşmış. Artık her evde var. Türkiye’de görmediğiniz modeller ve markalar var. Çin çok ileriye götürmüş bu işi. Üstelik seri üretimi otomasyon ve robotlarla yapıyorlar. İnsan yok. Her gün yeni bir batarya teknolojisi gelişiyor. Türkiye’ye de kurulacak yakında. Trump’ın 2020’de görevi bıraktığında böyle bir Çin yoktu. Ama şimdi Çin, bu elektrikli araç işini bayağı ileriye götürdü.

Amerika bununla nasıl mücadele edecek? Tesla’nın lehine ‘vergi kredisi’ adı verilen durumu kaldıracağını söylüyor Trump. Biden daha önce böyle bir uygulama getirdi fakat Trump bunu kaldıracağını söyledi. Tesla bundan pek memnun değilmiş galiba. Amerikalı üreticilere zararı olan bir vergi indirimiymiş. Trump bunu kaldıracağını söyledi. Şimdi iş sanırım bu elektrikli araba gibi teknolojiler üzerinden bir teknoloji savaşına doğru gidiyor. Savaş meydanı da muhtemelen Avrupa. Türkiye de eğer elektrikli araba teknolojisinde Çin ile yatırım noktasında devam edecekse, Amerikan baskısı da bize gelecek.

Çinlilerin söylediği Economist’in de yazdığı bir nokta var. Tayvan artık çok gündemde olmayacak zira Trump bununla pek ilgilenmiyor. Hatta Trump, seçim kampanyasında American Steel’in Japonya’ya satılmasını engelleyeceğim dedi. Yani Biden’ın Japonya ile yaptığı ittifak ilişkisini çok ilerletmeyeceğini söyledi. Filipinler, Güney Kore, Avustralya vs. bu noktada açıkta kaldı. AUKUS, QUAD, üçlü ittifak vs. hepsi açıkta kaldı. Bunu aylardır söylüyorum. Trump gelirse bunlara para vermez. Avrupa’daki NATO’ya, NATO’nun Asya’ya gitmesine para vermez. Fakat Trump, Kim-Jong Un’u beyzbol maçına götürecek. Kuzey Kore’yi de zorlayacak.

Donald Trump, partisinin ulusal kongresinde ne dedi? ‘Kim Jong Un beni özledi. Benim başkan olmamı istiyor. Ben de onu beyzbol maçına götüreceğim’ dedi. Eğer Trump 2020’de seçimi kazansaydı, Kim Jong Un’u Beyaz Saray’da görecektik. Durum o noktaya gelmişti. Bence Trump, Rusya ile birlikte Kuzey Kore’yi de zorlayacak. Burada amaç, Çin’i yalnızlaştırmak. Fakat şimdi Trump’ın burada anlamadığı, Çin’in normal bir ülke olmadığı. Avrupa Birliği’nden daha büyük bir dünya var Çin’de. Çin’i bir ülke olarak değerlendirmek hata olur. Avrupa Birliği’nden daha büyük bir yapı Çin. Dolayısıyla Trump bununla nasıl mücadele eder, nasıl devam ettirir bilemiyorum. Eski sisteme döneceğini söylerse dünya ekonomisi ve Avrupa ekonomisi bunu kaldıramaz. Zaten 2020’de hatırlarsanız Ukrayna’da ve Ortadoğu’da savaş yoktu. Asya-Pasifik’te sular bu kadar ısınmamıştı.”

“Trump göreve geldiğinde tekrar Afganistan’ın Bagram üssüne Amerikan askerlerini taşıyacak. Trump bunu çok konuştu ve hala konuşuyor. Bir hamle yaparak Orta Asya’yı zorlayacak. Rusya buna ne der? Terörle mücadelede IŞİD Horasan gibi örgütler engellenecekse, belki Rusya buna göz yumabilir. Ama tabii ABD terörle mücadeleye değil, Orta Asya’daki enerji kaynaklarındaki denetimini sağlamlaştırmak için bunu düşünüyor. Şahin kanattan bahsediyoruz. Trump ile yol yürüyecekseniz söylemeniz gereken bir tane sihirli kelime var: ‘Ben Çin karşıtıyım’. Trump ile hareket edecek herkes bu söylemi benimsemiş durumda. Tabii Amerikan sisteminde son söz başkanındır. Sadece başkanın oyu geçerlidir. Çoğunluk oy başkanındır. Meşhur Abraham Lincoln’ün bir anısı var. Yedi bakanla oturup tartışmışlar. Bakanların hepsi kabul etmeme yönünde oy kullanmış, bir tek Lincoln kabul etmiş. Yediye karşı bir oyla Lincoln kazanmış. Başkanın oyu her zaman çoğunluk oyudur. O yüzden ben Marco Rubio’nun dediklerinden ziyade Trump’ın ne diyeceğini merak ediyorum.

Her şey konuşuldu fakat Trump’ın 2025 yol haritasını hala görmedik. Atamaları açıkladı. Yemin törenine iki ay var daha. Sürece çok hızlı girdi. Umarım bu hızlı giriş kaza getirmez. 2016’da da böyle hızlı girdi. İlk başkanlık döneminde beş bakan değiştirmiş. Yani bir Amerikan başkanının kendi bir dönemi içerisinde değiştirdiği bakan sayısında tarihe geçmiştir. Şimdi yine herkese bir şeyler dağıttı fakat bakalım 6 ay sonra bunların kaçı görevde kalacak. Trump’ın huyunu suyunu biliyoruz. İş adamıdır ve beğenmediğini atıyor. Fakat tekrar edeyim: Trump’ın yol haritasını görmek lazım ama bana kalırsa eskinin devamı olmayacak. Çünkü Ortadoğu’da zorlanacağını düşünüyorum. Rusya meselesini çok kolaymış gibi anlatıyoruz ama ben bu kadar kolay bitebileceğini sanmıyorum. Rusya yeni hamlelere girişiyor. Rusya gelip ‘Hadi Trump sana kıyak olsun’ demeyeceği, işin altın tepside sunulmayacağı ortada.”

“Ekibi beklemeye gerek yok zira ekibin kendisi Trump. Atacağı ilk adım da Türkiye ve İsrail’in masaya oturtulması olacak. Sürtüşmeye karşı çıkacak, şahsi ilişkilerini kullanacak. Türkiye’ye havuç ve sopayla gelip ‘Ne yap ne et, İsrail ile tansiyonu düşür’ diyecek. Belki Türkiye’nin ticari yaptırım kararlarının gevşetilmesini sağlayacak. Trump, koltuğa oturduktan sonra ilk üç ay içerisinde Türkiye üzerinde İsrail’le gerginliğin sona ermesi için baskı oluşturacak. Ondan sonraki aşamada ise eğer bir İbrahim İttifakı kurulacaksa, katılmamız için zorlayacaklar. Bağdat Paktı’nı hatırlayın. Bunlar denendi, olmadı. Hepsinin baş aktörü Türkiye’ydi. Bakalım Trump, Netanyahu ile devam edecek mi? Time dergisine verdiği ‘Ben Netanyahu ile devam etmek istemiyorum. Daha zeki insanlar var’ diyor. Amerikan kaynaklarında da Netanyahu’nun görevi bırakabileceği, karşılığında Trump’ın kendisine dokunulmazlık verip Benny Gantz ile devam edebileceği senaryoları konuşuluyor.

Tabii Netanyahu ve Trump, iş adamlığından beri aile dostu. Netanyahu’yu bir çırpıda silemez. İsrail resmen Trump seçildiği için bayram yaptı. İsrail televizyonları bayram ediyor. Biz bunu söyledik. Netanyahu, Trump’ı bekliyordu. Biden’dan hiçbir zaman hazzetmedi. Kongre konuşmasında Trump’ı övdü. Nasıl övmesin? Donald Trump, tarihte ilk defa Kudüs’ü İsrail başkenti tanıdı ve büyükelçiliği oraya koydu. Netanyahu, ‘Truman’dan sonra tarihe geçen ilk ABD başkanısınız’ dedi. Truman da İsrail’i tanıyan başkan. Trump’tan Biden gibi ılımlı bir figür beklememek lazım. Damadı belli zaten. Belki damat çoktan Kudüs’ün yolunu tutmuştur. Hatta Trump, ilk dış ziyaretini İsrail’e yapacaktır. Bir mesaj olacak. Sürpriz yapıp Moskova’ya giderse bir şey diyemiyorum tabii. Çılgın bir adam, bunu da yapabilir.”