Eski DPT Mali Piyasalar Daire Başkanı Malatyalı: "Doların 25 TL'ye düşme beklentisi oluşabilir"
18:43 23.05.2024 (güncellendi: 11:07 27.05.2024)
Eski DPT Mali Daire Başkanı Malatyalı: "Doların paldır küldür 25 TL'ye düşme beklentisi oluşabilir"
Abone ol
Merkez Bankası, swap hariç net rezervlerin 9,5 milyar dolar iyileşerek eksi 14,1 milyar dolar seviyesine yükseldiğini açıkladı. Eski Devlet Planlama Teşkilatı Para, Banka ve Mali Piyasalar Başkanı Nihat Kamuran Malatyalı, yapılan açıklamalar ve yaşanan gelişmeler ışığında ekonomi politikasındaki gidişatı Radyo Sputnik’e değerlendirdi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın açıkladığı verileri hesaplayan Bloomberg HT'nin analizine göre swap hariç net rezervler geçen hafta 9,5 milyar dolar iyileşti. Son verilerle birlikte Merkez Bankası'nın swap harici net rezervinin eksi 14,1 milyar dolara yükseldiği kaydedildi.
Seçim öncesinde swap hariç eksi 65,5 milyar dolara gerileyerek rekor seviyede yaşanan düşüş sonrası gerçekleştirilen döviz alımları ile seçim sonrası süreçte swap hariç net rezervlerde 51 milyar dolar iyileşme yaşandı.
Bakan şimşek: “Piyasadan döviz almasak belki 20’li rakamlara kadar düşerdi”
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TRT Haber’e verdiği demeçte şunları söyledi:
“Şu anda biz piyasadan döviz almasak belki 20'li rakamlara kadar düşerdi. Şu anda son 1,5 ay içinde Merkez Bankamız bu kadar döviz biriktirmeseydi, gelen dövizi satın almasaydı büyük ihtimalle lira nominal olarak muazzam bir şekilde değer kazanacaktı. Biz rezerv biriktirdik, rezerv pozisyonumuzu güçlendirmemiz lazım. Şu anda Türkiye çok ciddi bir fon akışı var, Türkiye'nin cari açığı düşüyor, Türk lirası çok cazip, lirada ciddi bir değer kaybı için bir sebep yok.”
“Eski sıcak para politikasının temel şartları yerine gelmiş olur”
Gazeteci Kutalmış Gürbüz, Merkez Bankası'nın rezervlerinde yaşanan değişimi, Bakan Şimşek'in açıklamalarını ve ekonomideki gelişmeleri, eski Devlet Planlama Teşkilatı Para, Banka ve Mali Piyasalar Daire Başkanı, mali analiz, dış ticaret ve iktisat uzmanı Nihat Kamuran Malatyalı ile konuştu.
Dövizin yukarı yönlü seyretmesi üzerinde son dönemde ciddi bir baskı yaşandığını vurgulayan Kamuran Malatyalı, sıcak para politikasına dönüş emarelerinin başladığını kaydetti:
“Şimdi bu mali program uygulanmaya başladıktan ve Bakan Şimşek aktif olarak yurt dışındaki ziyaretlerini yoğunlaştırdıktan ve faizde artış yapıldıktan sonra şöyle bir dönüşe girdik: Tekrardan yurt dışı yatırımcılar açısından Türkiye, eğer kur belli bir seviyede tutulur ve hızlanmazsa, Türk lirasının kur karşısındaki değer kaybı hızlanmazsa, o zaman eski sıcak para politikasının temel şartları yerine gelmiş olur. Bu durumda da daha yüksek faiz kazanmak, yatırımlarından nema kazanmak isteyen yabancı yatırımcılar, Türkiye’de dövizi bozdurup, bir miktar Türkiye’de kalıp, arbitrajdan yararlanıp daha sonra ya bozdurdukları kurdan ya da daha değerlenmiş kurlardan kendi yurt dışındaki hesaplarına geri dönüş sağlarlar ise kârlı hale geçerler.”
“TL’nin dolar karşısında 32 liradan paldır küldür 28 liraya, 25 liraya düşmesi engellendi”
Türk lirasına duyulan güvenin uzun süredir kaybolduğunun altını çizen Malatyalı, swap ödemeleri ve Merkez Bankası’nda rezerv artışları ile doların 28-25 lira bandına düşmesinin engellendiğini belirtti:
“Bakan Şimşek’in söylediği döviz girişi sonucunda, TL’nin dolar karşısında 32 liradan paldır küldür 28 liraya, 25 liraya düşmesi engellendi. Niye? Çünkü Merkez Bankası daha önceden satmış olduğu döviz rezervlerini yerine koymaya çalışıyor. Bu da piyasada döviz talebinin büyük bir alıcı tarafında oluşmasına ve sıcak para politikasının yavaşlamasına neden oluyor.”
“Merkez bankasına görev olarak vermeye çalıştık”
Merkez bankalarının normalde istikrar sağlayarak piyasada güven tesis ettiğini ifade eden Malatyalı, Türkiye’de ise Merkez Bankası’na son yıllarda kuru belirli seviyede tutma görevi verildiğini dile getirdi:
“Merkez bankaları, istikrarlı ekonomilerde ve normal şartlarda ekonomik büyümeyi yahut kurun belirli bir seviyede olmasını hedef olarak almazlar kendilerine. Kur piyasada belli olur. Ekonomik büyüme de zaten iktisadi dinamikler sonucu oluşur. Merkez bankalarının aslında sorumlu olduğu şey, para politikasının sürdürülmesidir. Politika faizlerinin de bunun sürdürülebilmesi için yani TL’nin veya o ülke parasının belli bir değerde kalabilmesi için politika faizi oranlarıyla oynanmasıdır. Fakat şimdi Türkiye’de şöyle bir şey var: Biz bir yandan büyümeyi, bir yandan kuru belirli seviyede tutmayı, bir yandan TL’nin değerini enflasyonu azaltarak sabitlemeyi Merkez Bankası’na görev olarak vermeye çalıştık son yıllarda.”
“Piyasaya bırakılsa doların 25 TL’ye düşme beklentileri oluşabilir”
Piyasaya bırakılsa doların 25 TL’ye kadar gerilemesi ihtimalinin gündeme gelebileceğini vurgulayan Kamuran Malatyalı, resmen açıklanmasa da ihracatçıların kayıplar yaşamaması için ekonomi politikası ile doların düşmesinin engellenmesi yönünde gayret gösterildiğini kaydetti:
“Tekrardan sıcak para politikalarına dönüş işaretleri var fakat bunu piyasaya bıraksanız, şu anda 31,8 ile 32 arasında bozdurulan doların, paldır küldür 28’e, oradan da domino etkisiyle 25 TL’ye düşme beklentileri oluşturabilir. O vakit reel efektif kur çok değerli hale geleceği için ihracatçının rekabetçi gücü zedelenir. Bu yüzden söylenmiyor olsa da zımni olarak Bakan Bey ve ekonomi yönetimi, kuru belirli bir seviyede tutmayı hedefliyor.”
“Altın rezervlerini artırmanın gerekçesi, büyük oyunculara yahut jeopolitik dengelere güvensizliğin sonucu olabilir”
Türkiye’nin 540 ile 550 ton arasında seyreden altın rezervi, dünya ekonomi basınında da dikkat çekiyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın altın rezervini artırması ve içeride tutması sebeplerini masaya yatıran Malatyalı, bunun olası sebepleri arasında dünyadaki büyük oyunculara duyulan güvensizlik veya jeopolitik belirsizlik olabileceğini belirtti:
“Rezervler içinde altın payını artırmak ve altını mümkün olduğu kadar Türkiye’de tutmak amaçlanıyor olabilir. Bu biraz da dünyadaki büyük oyunculara güvensizlik duyan bir yapıdan kaynaklanıyor olabilir. Rezervleri içeride tutalım ki yarın öbür gün ters bir şey olursa, başka merkez bankalarında bu rezervler bulunmasın isteniyor olabilir. Belki dünyadaki jeopolitik gelişmelere karşı bir güvensizlik söz konusu olabilir. Bunların haricinde bilmediğimiz başka nedenler de olabilir ama bunu kesin olarak bilemeyeceğimiz için spekülasyon olur.”
