‘Netanyahu sahada istediğini elde edemedi ve herkes bir şekilde buradan kurtulmak istiyor’

“Bu çok daha geniş, gelecekle ilgili birtakım adımların atılmasını gerektiren bir mesele. Diğer taraftan taktiksel olarak kısa vadeli şöyle bir durum var: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bir şekilde bir başarı göstermek istiyor. Çünkü artık Netanyahu, kendi kamuoyunu tatmin edemiyor. Refah’la ilgili ABD ve Batı ülkelerinden karşıt görüşlere rağmen, operasyonu yapacağına dair ısrarlı bir söylem sürdürdü. Bunu yaptığını gösteren bir mesaj vermek istiyor. Dün gece mesela Tel-Aviv’de Netanyahu karşıtı gösteriler vardı. Bunlar her seferinde biraz daha kararlı yapılan gösteriler. Netanyahu iç kamuoyuna mesaj vermek istiyor.

Öte yandan Netanyahu, pazarlık aşamasında karşı tarafa baskı yapmayı hedefliyor. O yüzden bu harekatla dişini gösterdi gibi. Bir yandan, Refah’a karşı daha kapsamlı bir operasyon beklemek lazım. Fakat diğer taraftan bunun öyle olmadığını görüyoruz. Birkaç atış yapıldığını, tanklarla belli yerlerin boşaltıldığını görüyoruz. Sınır kapısını kapatmış olması ise psikolojik bir korku salmak amacı taşıyor. ‘Sınırı kapattım. Buradan çıkış yok. Bombaladığımda çıkabileceğinizi düşünmeyin. Burası sizin için tamamen kapanmıştır’ mesajını da verdi. Bu biraz daha Hamas’ı zorlamak için atılmış bir adım gibi geliyor bana. Uzun vadeli düşünecek olursak, İsrail devleti açısından da böyle bir şey elzem görülmüş olabilir. Refah’a kendileri için endişeyi giderecek şekilde bir harekat yapılmış olması da mümkün.”

“Türkiye’nin bu konuda çabaları olduğu ortada. Bir taraftan evet İsrail ile ticaret sürüyordu fakat ne olursa olsun Erdoğan’ın kafasında aynı zamanda Filistin halkıyla ilgili bir şeyler yapabilme düşüncesi de var. Doğrudur, yanlıştır, taktik doğru-yanlıştır vs. bu ayrı bir tartışmanın konusu. Bu nedenle Ankara’daki hava şu: ‘Biz elimizden geleni yapmalıyız.’ Neyle yapıyorlar bunu? Hamas nezdinde. Fakat Hamas nezdinde yaparken bunu siyasi büro nezdinde yapıyorlar. Türkiye’de şu yanlış yansıtılıyor: İsmail Haniye’nin Hamas lideri olduğu söyleniyor. Hayır, öyle değil. Haniye sadece siyasi büro şefi. Hamas askeri bir örgüt ve komutanları var. Asıl liderler bunlar. Bir kadro orası. Ben Türkiye’nin bu kadro üzerinde etkili olup olmadığını doğrudan bilmiyorum. İşin içinde İran var, Suriye var, Hizbullah var, başka örgütler var...

Böyle birtakım aktörlerin olduğu bir yerde sadece Türkiye’nin bir sözüyle hareket edilebileceğini düşünmüyorum. Öte yandan sahadaki şartlara bakarsak, yani bu kadar kayıp verildikten ve bu kadar yıkım olduktan ve tüm dünya bu meseleyle ilgileniyorken, sadece Türkiye’nin sözüyle hareket edilebilecek bir durum yok. Oradaki nesnel koşul neyse gereğini yerine getirmeye çalışıyorlar. Hamas dahil herkes can havliyle hareket ediyor. Diğer taraftan bu arabulucular hakkında yapılan yorumlarda ve açıklamalarda Mısır ve Katar’ın adının geçip Türkiye’nin adının geçmemesi şunu gösteriyor: Türkiye bu konuda etkili değil. Tabii gerçekten de Erdoğan, İsmail Haniye’ye niyet belirtmiş olabilir. Ama bu işte belirleyici cümleyi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kurduğu anlamına gelmez elbette.”

“Arap dünyası, Gazze’de Hamas’ı idare debilecek durumda değil. Bu meseleyi Hamas olarak değil de Filistin olarak görerek planlama yapmaya çalışıyorlar artık. Hamas gibi örgütler bundan sonra yaramazlık yapmasın diye plan yapıyorlar. Şöyle bir şey okudum Arap basınında: ‘Arap ülkeleri, Filistin’e ortak bir askeri gücün gönderilmesi konusunda fikren mutabık kaldılar.’ Bu meselenin sonrasına da hazırlıyorlar kendilerini. Böyle bir hazırlık şunu gösteriyor: Artık Hamas gibi baş ağrıtacak herhangi bir örgüte veya gelişmeye mahal vermek istemiyorlar.

Öte yandan Arap basınında Filistin otoritesinin, Mervan Barguti ile ilgili bir istekte bulunduğu iddiası yer aldı. Bu esir takası yapılacaksa ve birileri serbest bırakılacaksa, Mervan Barguti’nin bu işe dahil edilmemesi istenmiş. Zira Mahmud Abbas’ın Barguti’yi kendisine rakip gördüğü ifade ediliyor. Mesela Mervan Barguti serbest bırakılırsa hakikaten bu defa Batı Şeria tarafında da radikal adımlara yönelebilecek bir havanın oluşması muhtemel. O yüzden buna bile dikkat ediyorlar bu mühendislik içerisinde. Dolayısıyla gelecekle ilgili ‘çok da rahatsız etmeyecek’ bir Filistin, Gazze ve Batı Şeria planları yapılıyor diye düşünüyorum.”