Dördüncü mobil operatör nedir, nasıl kuruldu? Sanal mobil operatörlük hizmeti ne anlama geliyor?

“Şimdi dünyadaki uygulamalara bakarsak bir örnek verelim. Şimdi Exetel diye bir operatör var. Amerika’da. Avustralya’ya hizmet veriyor. Söylediği şey şu: ‘Paranızın tam karşılığını veren, basit, anlaşılması kolay telefon tarifelerinin hizmet sağlayıcısı olmaktan gurur duyuyoruz’. Şimd NetGSM de böyle bir hizmet vermeyi başarırsa büyük bir iş olur. Bu tarifelerden de gelen fiyatlardan da bıktık. Ama Adem Bey burada güçlü bir pazarlama sunarsa işin büyümesi mümkün. Ama işi zor. Sen de biliyorsun. Yüzde 15 olayı var. Yani Turkcell ve Telsim ilk kurulduğu yıllarda, ki henüz emekliyorlardı malum 1990’larda, Türk Telekom’un şebekesini kullanıyorlardı. Türk Telekom’un şebekesini kullandığı yıllarda denildi ki, Türk Telekom’a da para vermesi söylendi. Bu para da yüzde 15 olarak belirlendi. Buna da ‘hazine payı’ dediler. Bu para Türk Telekom özelleştirildikten sonra özellikle hazineye ödenmeye başlandı. Bu uzun süre faturalarımızda gözüküyordu. Her telefon görüşmenize yüzde 15 hazine payı konuluyordu. Bu çok fazla protestolara konu oldu. Bugün 100 liralık konuşunca, 75 lira vergi ödüyoruz. Böyle olunca sakladılar bu durumu. Çok tepki çekti. Şimdi bunu operatörden yılsonu alıyorlar. Faturalaramızda göremiyoruz.

Bugün telefonlarımızda özel iletişim vergisi ve kdv dışında bir de yüzde 15 hazine payı alınıyor. Şimdi NetGSM dördüncü bir operatör değil. Mevcut operatör üstünden çalışan bir hizmet tarzı. Ama buna rağmen mobil sanal operatörden de yüzde 15 hazine payı isteniyor onlardan da. Yani mobil sanal operatörler, iki kere yüzde 15 vergi ödüyor. Yani onun maliyeti daha yüksek aslında.

Diğer yandan bir problem de şu: Telekom sektöründe veya rekabete açık her sektörde, etkin piyasa gücü tanımı vardır. Bu ne demektir? Piyasanın yüzde 50’sinden fazlasını elinde tutan işletmeci demektir. Bu işletmeci fiyatlarını kendi belirleyemez, rekabeti dengelemek açısından tarifeyi düzenleyici kurum belirler. Onun üzerinden hareket edilir. Şimdi etkin piyasa gücü olarak Turkcell ilan edildi kısa bir süre. Bu ilan edildiği dönemde zaten Adem Bey başvurmuş NetGSM için. Bugüne kadar Türkiye’de 24 tane şirket sanal mobil operatör kurmak için başvuruda bulunmuş. 21’i lisansını iptal etmiş durumda. Çalışamayacağını anlamışlar bu ortamda. İptal etmişler. Lisansını sürdüren üç tane var sadece.”