00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
00:00
01:00
02:00
03:00
04:00
05:00
06:00
07:00
08:00
09:00
10:00
11:00
12:00
13:00
14:00
15:00
16:00
17:00
18:00
19:00
20:00
21:00
22:00
23:00
HABERLER
07:00
5 dk
HABERLER
09:00
6 dk
HABERLER
11:00
5 dk
DÜNYA HABERİ
11:06
14 dk
PARANIN HAREKETİ
Ekonomide neler oluyor?
11:21
15 dk
HABERLER
12:00
5 dk
90 SANİYE
13:28
2 dk
HABERLER
15:00
5 dk
HABERLER
16:00
4 dk
HABERLER
17:30
5 dk
MÜZİĞİN EFSANELERİ
17:40
13 dk
HABERLER
18:00
18 dk
HABERLER
19:00
5 dk
BÖLGENİN KALBİ
19:07
82 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
07:00
1 dk
SEYİR HALİ
Ali Çağatay'la Seyir Hali
07:01
119 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
09:00
1 dk
YERİ VE ZAMANI
Güçlü Özgan'la Yeri ve Zamanı
09:05
115 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
11:00
1 dk
DÜNYA HABERİ
Dünyadan öne çıkan başlıklar
11:06
15 dk
PARANIN HAREKETİ
Ekonomide neler oluyor?
11:21
20 dk
ENERJİNİN SEYRİ
Enerji sektöründe öne çıkan başlıklar
11:45
20 dk
TARİHTE BUGÜN
Atatürk’ün vizyonuyla şekillenen yol: Türk kadını tüm dünya kadınlarına örnek oldu
12:08
4 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
13:00
1 dk
90 SANİYE
Türkiye ve dünya gündemi
13:28
1 dk
HABER MASASI
Selin Yazıcı, Ebru Dönmez ve Serkan Baştımar'la Haber Masası
13:30
35 dk
YAPAY ZEKA GÜNLÜĞÜ
Serhat Ayan'la Yapay Zeka Günlüğü
14:05
55 dk
ANKARA FARKI
DEM Partili belediyelere kayyum atanması sonrası gelişmeler
15:01
59 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
16:00
1 dk
EKSEN
Ceyda Karan'la Eksen
16:01
89 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
17:30
1 dk
TARİHTE BUGÜN
Atatürk’ün vizyonuyla şekillenen yol: Türk kadını tüm dünya kadınlarına örnek oldu
17:40
4 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
18:00
1 dk
HABERLER
Saat başı başlıkları
19:00
1 dk
DünBugün
Geri dön
Adana107.4
Adana107.4
Ankara96.2
Antalya104.8
Bursa101.4
Çanakkale107.2
Diyarbakır89.6
Gaziantep104.3
Hatay106.1
İstanbul97.8
İzmir91.0
Kahramanmaraş92.3
Kayseri105.5
Kocaeli90.2
Konya88.6
Malatya106.0
Manisa101.0
Mardin92.2
Ordu99.6
Sakarya90.2
Samsun107.7
Sivas104.2
Şanlıurfa95.3
Trabzon102.4
Van88.0
 - Sputnik Türkiye, 1920
EKSEN
Ceyda Karan’ın hazırladığı Eksen’de her gün dünyanın farklı bölgelerine dair gelişmeler masaya yatırılıyor.

‘Teksas’daki kriz ayrılıkçılıktan çok ABD seçimine yönelik Trump’ı ekarte etmeyin mesajı’

Ceyda Karan'la Eksen
Abone ol
Hasan Erel’e göre, ABD’de Teksas merkezli göçmen krizi ‘küreselciler-ulusalcılar’ kapışmasıyla ilgili. Teksas’ın ayrılma hakkının bulunduğu ancak buna izin verilmeyeceğinin açık olduğunu söyleyen Erel, meselenin asında 5 Kasım’daki başkanlık seçimi ve Trump’ın ekarte edilmesi girişimleriyle ilgili olduğunu belirtti.
ABD’de siyaset 5 Kasım başkanlık seçimi nedeniyle eyaletlerdeki önseçim mücadelesine odaklanmışken, Amerikan siyaseti ‘göç’ meselesi üzerinden karıştı. Joe Biden’ın 2021’den bu yana yürüttüğü güney sınırındaki göç politikaları, Cumhuriyetçi vali Greg Abbott’ın yönetimindeki Teksas eyaletinden ‘patladı’. ABD Yüksek Mahkemesi’nin Demokratik Parti politikalarını onaylayarak sınırdaki çitlerin kaldırılması kararına Teksas meydan okuyunca mesele Federal hükümetle bilek güreşine dönüşmüş durumda. Teksas eyaletine Cumhuriyetçilerin yönetimindeki 25 eyalet de destek açıkladı.
Biden yönetiminin Cumhuriyetçilerle yaşadığı göç krizi ABD’nin Ukrayna’ya yönelik yeni askeri fonları çıkarması bakımından da başına bela olmuş durumda. Göç krizini kampanyasını odak noktasına yerleşrine Donald Trump’ın Cumhuriyetçiler nezdinde adaylığı güçlenirken, Teksas’la krizin tam olarak nasıl hale yola konacağı da henüz bilinmiyor.
ABD başkanlık seçimi senesinde derinleşen göç sorunu, federal hükümet ile eyaletler arasında yaşanan kriz ve ABD dış politikasına
Etkilerini ATASAM dış politika analisti gazeteci Hasan Erel ile konuştuk.

‘Küreselci ekibin yarattığı savaşlar, kargaşalar, göç olgusunun sebebi emperyalizm’

Hasan Erel’e göre Biden’ın Demokrat yönetimi ile Cumhuriyetçiler arasındaki kriz Trump’ın seçildiği 2016 ve öncesinde belirgileşen ‘küreselciler-ulusalcılar’ kapışmasıyla ilgili. Teksas’da ayrıca göç sorununun görünür olduğunu belirten Erel, ABD’de eksik olmayan dünya çapındaki göç dalgasının sebebinin ise emperyalizm olduğunu anımsattı:

“Epey bir süredir Amerika’da bir çatışmanın olduğunu görüyoruz. Bu belki 2016’da Trump’ın seçilmesiyle başladı. 8 yıl oluyor. Belki ondan da önce başlayan bir gelişme. Amerikan İç Savaşı’nda bir taraf sanayileşmeci, diğer taraf tarımcı ve köleciydi. Şimdi de küreselciler ve ulusalcılar durumu var. Biden, Demokratlar ve bugünkü federal yapı küreselci. Teksas gibi Amerika’nın birçok yerinde yaşayan insanlar ise belli politikalar yüzünden şikayetçi ve mağdur durumda. En basitinden 1990’larda başlayan küreselleşme rüzgarıyla ABD’deki sanayinin çoğu Çin’e gitti. Şimdi Detroit gibi şehirlerde etkisi görülüyor. Paslı fabrikalarla dolu oralar. Teksas’ta muhafazakar bir kesim var buraya İncil Kuşağı deniliyor. Daha tutucu, aile değerlerine önem veren bölgeler burası. Bir de New York ve California merkezli bir ‘woke kültürü’ var. ‘Uyanış’ veya ‘Uyanık sol’ da diyebiliriz. Ben ‘kırık solcu’ da diyorum. Solla da alakası yok. Daha çok LGBT’yi savunuyor. Böyle bir çelişki var.

Tabii Teksas’taki durum bununla doğrudan ilgili değil. Asıl olay göç meselesi. Biz de yaşıyoruz bunu. Türkiye’ye 13 milyon göçmen girdi. Sınırlarımız kevgire döndü. Amerika’da da aynı şeyler yaşanıyor. Avrupa’da da yaşanıyor. Dünyada göç dalgası var. Sebebi ne? Küreselci ekibin yarattığı savaşlar, kargaşalar, insani sorunlar vs. Sebebi emperyalizm. Batılı müdahaleler ile olan şeyler.”

‘Vali Abbott Teksas yasalarını kullandı’

ABD’de Biden idaresinin ısrarla sınırın açılması politikasının yarattığı göçmen krizine dikkat çeken Erel, Teksas’ın sınır eyaleti olarak yaşadığı kritik sorunlara atıfta bulundu. Teksas eyaletinin Birleşik Devletler’e 1845’te katıldığını ve referandumla ayrılma hakkının da bulunduğunu söyleyen Erel, federal hükümete bayrak açan vali Greg Abbott’un da bunu argüman olarak kullandığını belirtti.
“ABD’de sınırların açılmasını tam anlamış değilim. Amerikan Yüksek Mahkemesi ve Biden yönetimi bu tellerin kaldırılmasını savunuyor. Acayip bir şekilde açtılar sınırı. Herkes girdi. Artık otobüsleri getirip New York’a kadar bırakabiliyorlar göçmenleri. Teksas’ın durumu kritik. Tabii bir de şöyle bir durum var: Teksas, birliğe 1845’te katılmıştı. Katılım şartında, her daim referandum yaparak bağımsızlığını kazanabileceği şartını da koymuştu. Meşhur vali Greg Abbott da bunu argüman olarak kullanıyor. Mahkemenin kararına karşılık Teksas’ın yasalarını kullandı. Bir mektup yazdı, savaş durumundan söz etti. Teksas Rangerları aracılığıyla Federal görevlileri derdest etti. Teksas’ın kendi ordusu da var ayrıca. Bunlara ağır zırhlı araçlar geliyor. Öbür tarafta federallere de tankların geldiği görüntüler paylaşılıyor. Savaş olacak gibi bir algı oluştu. Biden yönetimi biraz geri adım attı sanki. Fazla da ısrar etmedi Teksas’tan böyle bir tepki gelince.”

‘Teksas’ın ayrılma hakkı her daim var. Tabii öyle kolay kolay bırakmazlar’

ABD’nin eyalet sistemindeki farklılıklara dikkat çeken Hasan Erel, California gibi büyük bir eyalet olarak Teksas’ın ayrılma hakkı da bulunsa bile buna izin verilmeyeceği görüşünde. Erel, Teksas’ın ekonomik önemine atıfta bulundu:
“Teksas bayrağında tek yıldız var. Teksas Cumhuriyeti bağımsız olsun diye yıllardır mücadele eden siyasi gruplar var. Hatta bir kişi var, 40 yıldır hapiste bu sebeple. Zaten baktığınız zaman Amerika Birleşik Devletleri diyoruz. Eyaletler demiyoruz. O eyaletlerin hepsi birer devlet. Kendi yasama organları, yasaları, bürokrasileri var. Kendi içinde hepsi bir devlet. Ceza yasaları dahi farklılık gösteriyor. Bizim gibi üniter bir devlet olmadıkları için Teksas’ın ayrılma hakkı her daim var. Tabii öyle kolay kolay bırakmazlar. Amerikan ekonomisinin yüzde 9’u Teksas. Petrol var, doğal gaz var. Yüzölçümü Türkiye’ye yakın. Çok büyük ve önemli bir yer. Zaten eskiden beri ABD’de ilk ayrılabilecek eyaletlerin Teksas ve Kaliforniya olduğu söylenirdi. İkisi de zengin eyaletler. Amerika’ya katkı sağlıyorlar. Amerika’nın geneline daha çok vergi sağlıyorlar ama daha az alıyorlar. Ayrılıkçılar daha zengin orada. Bizde tam tersi oluyor. Yani böyle bir olay var ve bunun sosyo-kültürel altyapısı da var. Amerika’da o kadar büyük bir ayrışma var ki, insanlar çatışma noktasına geliyor. Bir de herkeste silah var, özellikle Teksas’ta. Meşhur laf vardır ya ‘Teksas mı burası’ diye.”

‘Asıl olay ayrılıktan çok seçimlere yönelik’

Hasan Erel’e göre Teksas’daki sınır olaylarının ötesindeki büyük resimde başkanlık yarışında Trump’ın önünü kesmeye çalışma girişimi var. 26 eyaletin de Teksas’a destek verdiğini belirten Erel, gelişmelerin Trump’ın seçimden ekarte edilmeye çalışılması halinde kargaşanın artabileceği mesajı da olduğu değerlendirmesinde bulundu:

“Biden yönetimine bir başkaldırı var. Asıl olay ayrılıktan çok seçimlere yönelik. Trump’ın hapis cezası ile tasfiye edilmesini hedefliyordu yönetim. Çünkü Trump kazanacak gibi gözüküyor. Her yerde çok ciddi oy oranları var. Biden’ın oyları dibi gördü. Seymour Hersh ‘Gelmiş geçmiş tüm başkanların eleştirilecek çok yönü vardı fakat Biden’dan daha kötüsü olmadı’ diye yazdı. Trump’ı da yermiş ama ‘Biden’dan kötüsü yok’ demiş. Trump’ın önünü kesmek istiyorlardı. 26 eyaletin ayaklanması, Trump’a bir şey yapılırsa ayaklanacaklarını gösteren bir mesaj. ‘Biz federal hükümeti takmayız, isyan ederiz’ demiş oldular.

Soros’un oğlu kurşun deliği fotoğrafı koyuyor, Twitter’dan paylaşıyor. Tehdit ediyorlar. Bunlar çok demokrattı, bir anda mafya gibi Trump’ın önünü kesmeye çalıştılar. Bunun arkasında yatan olay o. Bence bundan sonra Trump’ın önünü kesemeyecekler. Öyle bir şey yaparlarsa gerçekten de kargaşalar yaşanabilir.”

‘Ukrayna işini Avrupa’ya yıkacaklar. İran ile savaşmadan idare edecekler’

Hasan Erel, ABD içinde yeni bir krizi kucağında bulan Biden yönetiminin, dış politikada da işlerinin yolunda gitmediği görüşünde:
“Ukrayna işini Avrupa’ya yıkacaklar. İran ile de savaşmadan idare edecekler. Asıl Çin’e yönelecekler. ABD donanması Filipinler’deki Subic Körfezi’ne 175 bin ton yakıt depolamış. Bence Ukrayna işini Almanya’ya, İsveç’e yıkacaklar. İngiltere son dönemde panik atak içinde savaş söylemlerinde bulunuyor. ABD muhtemelen Rusya ile Avrupa’nın uğraşmasını söyleyecek. Kendisi Çin ile uğraşacak. Orada işi biraz İsrail bozdu. Tam Çin’e odaklanacakken ABD, odağı Ortadoğu’ya çekti. ABD atağa çıktı golü kendi kalesinde, Teksas’ta yedi. İşler yayılınca toparlayamadı. Küreselci Nuland da Türkiye’ye geldi. Onun geldiği yerde pek hayır olmuyor.”

‘Tarzan zor durumda. Avrupa’da halk, göz göre göre kazıklanmaya isyan etmeye başladı’

Erel’e göre ‘süper güç’ ABD artık tüm dünyaya aynı anda hakim olacak askeri güçten yoksun. Erel diğer yandan Biden yönetiminin Rusya ile karşı karşıya getirdiği Avrupa’nın elitlerinin de savaş tamtamları çalarken, kendi içlerinde artan gerilime işaret etti:
“ABD’nin yeterli donanması ve gücü yok. Herkesle aynı anda boğuşacak gücü yok artık. Bunu görüyoruz. Çin ve Rusya da görüyor, ona göre oyun kuruyorlar. Tarzan zor durumda şimdi. Almanya’da çiftçiler Berlin’i bastı. Şimdi Fransa’da çiftçiler Paris’i basıyor. Hollanda’da da oldu. Avrupa’da halk, göz göre göre kazıklanmaya isyan etmeye başladı. Özellikle en çok mağdur edilenler tarım sektörü ve mavi yakalı işçiler. Sarı yelekliler vardı, şimdi çiftçiler var. ABD orada da uzun vadeli bir kurgu tutturamayacak. Yürütülebilecek bir şey değil. Yani Almanya gidecek ordu kuracak, Rusya ile boğuşacak... Almanya ucuz Rus gazından mahrum kaldığı için Ukrayna savaşı yüzünden sanayisi çökme noktasına geldi. Şimdi ülkeyi savaşlar nasıl daha da sıkıntıya sokacaksın? Ki Rusya’nın böyle bir niyeti mi var? Avrupa’yı işgal etme niyeti mi var? Ortada bir şey yok.”

‘ABD’nin 34 trilyon dolar borcu var. Bizi rahat bırakma ihtimali arttığı için seviniyorum’

ABD’nin 34 trilyon doları geçen borcunun Çin dahil beş büyük ekonominin toplam GSMH’sına denk olduğunu hatırlatan Erel, sistemin bu şekilde yürüyemeyeceği görüşünde. Bu durumun ABD’nin dış politikadaki etkinliğini azaltabileceğini söyleyen Erel, bu sayede barış için umut olacağını vurguladı:

“ABD’nin 34 trilyon dolar borcu var. Japonya’nın, Almanya’nın, Çin’in, birkaç büyük ülkenin toplam GSMH’sini geçiyor. Öyle bir borç bu! Çin dahil beş ülkenin GSMH’sına denk bir toplam borç var. Bir Igor Panarin vardı, zamanında okumuştum. 1998’de ABD’nin bölüneceğini öngörüp harita çizmişti. ‘Bu adam eski KGB’ci, dalga geçiyor’ demişlerdi. Halbuki adam o zaman demişti. ABD’nin 2 trilyon dolar borcu olduğunu ve sistemin sürdürülemeyeceğini söylemişti. Sonra 10 trilyona çıktı, şimdi de 34 trilyon dolar oldu. 34 trilyon dolar borcu olan bir devlet, nasıl dünyaya nizam verecek? Nasıl kendi bahçesini toparlayacak?

J.P. Morgan CEO’sunun sözleri alarm veren bir durum. Ben açıkçası bu duruma seviniyorum. Amerika’ya düşman olduğum için değil. ABD’nin bizi rahat bırakma ihtimali arttığı için seviniyorum. Kendi işiyle uğraşsın. ABD sonuçta bizim sınırlarımızda PKK’yı donatan, eğiten, yıllardır Irak, Suriye, Libya coğrafyalarını ateşe atan bir ülke. ABD’nin kötü olmasından ziyade, artık buraya bir barış gelmesini istediğim için seviniyorum.”

Haber akışı
0
Tartışmaya katılmak için
giriş yapın ya da kayıt olun
loader
Sohbetler
Заголовок открываемого материала