Mesailerde yeni düzenleme yolda: Çalışma saatleri kısalıyor mu?
© AFP 2023 / CHARLY TRIBALLEAU
Abone ol
Türkiye'de milyonlarca çalışanın merakla beklediği, çalışma saatlerine ilişkin yasal düzenleme meclisten çıktı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in yaklaşık 4 ay önce yaptığı memur çalışma saatleri değişikliği yönündeki açıklama sosyal medyada tekrar gündeme geldi. Çalışma saatleri kısalıyor mu, memur mesai saatleri değişecek mi?
Kamuda çalışma saatleri değişiyor mu, çalışma saatleri kısalıyor mu soruları eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in "6 saat mesai" önerisiyle gündeme geldi. İlk olarak, eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedet Bilgin döneminde gündeme gelen ve yeni bakan Vedat Işıkhan tarafından da çalışmaları sürdürülen çalışma saatleri düzenlemesi, Ankara Milletvekili Umut Akdoğan'ın imzasıyla meclise sunulan 4857 Sayılı İş Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ile somut bir adım kazandı.
Bilgin, bu önerisiyle dünyada örneklerinin görüldüğü kısa çalışma saatlerine dikkat çekti ve verimliliğin artırılması amacıyla akademik çalışmaların yapıldığını belirtmişti.
Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı'nın açıklaması gündeme geldi. Eski Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin konuyla alakalı şunları demişti:
"İlk eylem Chicago'da çalışma sürelerinin 10 saate indirilmesi konusundaydı. Fakat daha sonra eylemler büyüdü. Dünya çapında yayıldı ve 8 saat talepleri ortaya çıktı. Yaklaşık yine 100 yıla yakındır veya 100 yıldan biraz daha fazla da dünyanın çeşitli ülkelerinde Uluslararası Çalışma Örgütü kuruluşuyla çalışma süreleri 8 saate indirildi. Şimdi bir başka çağda yaşıyoruz. Bu 8 saat talebinin olduğu dönem hepimizin bildiği gibi sanayi çağının başladığı dönemdi. Şimdi soru şu; bundan 100 sene önce işçiler 1 saatte ne kadar, çalışanlar 1 saatte ne kadar ürün üretiyordular, hizmet üretiyordular, bugün 1 saatte ne kadar üretiyorlar? Herhalde araya giren bu teknolojik değişimle, bu teknolojik devrimle işçilerin, emekçilerin, hizmet sektöründe çalışan emekçilerin ürettikleri değer, ürettikleri ürün, ürettikleri hizmet katlanarak artmıştır. Bunun için artık günümüzde tartışılması gereken, bu 1 Mayıslarda tartışılması gereken ilk şey çalışma sürelerinin halen sanayi çağının başlangıcında talep edilen 8 saat civarında kalması olabilir mi? Elbette açıkça olamaz.
Dolayısıyla biz Türkler de çalışma hayatımızı modernize ederek çalışma sürelerinin yeniden daha insani şartlarda, emeğin verimliliğini birim verimliliğindeki artışı dikkate alarak yeniden düzenlemek durumundayız. İngiltere'de bir pilot çalışma yapıldı ve 6 saat uygulamasına geçildi. 6 saatten sonra bunun da yetersiz olduğu için 5 saat denemesi yapılıyor. Dünyanın pek çok yerinde başta akademisyenler olmak üzere bu çalışmalar yapılıyor."
Dolayısıyla biz Türkler de çalışma hayatımızı modernize ederek çalışma sürelerinin yeniden daha insani şartlarda, emeğin verimliliğini birim verimliliğindeki artışı dikkate alarak yeniden düzenlemek durumundayız. İngiltere'de bir pilot çalışma yapıldı ve 6 saat uygulamasına geçildi. 6 saatten sonra bunun da yetersiz olduğu için 5 saat denemesi yapılıyor. Dünyanın pek çok yerinde başta akademisyenler olmak üzere bu çalışmalar yapılıyor."
Memur çalışma saatleri değişecek mi?
Kamuda çalışma saatleri düzenlemesine ilişkin henüz resmi bir açıklama bulunmuyor.
Kanun teklifinin ayrıntıları
Kanun teklifi, haftalık çalışma saatlerinin 45'ten 37.5 saate düşürülmesini, fazla çalışma ücretlerinin ve yıllık ücretli izin hakkının arttırılmasını öneriyor. Bu değişikliklerin amacı, çalışanların iş-yaşam dengesini iyileştirmek ve çalışma verimliliğini artırmak.
Çalışanlar için ne anlama geliyor?
Eğer kanun teklifi kabul edilirse, çalışanlar gelir kaybı yaşamadan haftalık çalışma sürelerini 37.5 saate indirebilecekler. Bu durumda bir çalışanın günlük mesai saatleri sabah 09.00'dan akşam 16.00'ya kadar olacak.
