Hukukçu Senem: Sivil anayasa yapmak yumurtasız omlet yapmaya benzer
‘Anayasanın sivili olmaz’
“Yumurtasız omlet olur mu? Olmaz. Bu da öyle bir şey. Anayasanın sivili olmaz. Çünkü anayasa bir devletin kuruluşuna temel teşkil eden, devlet teşkilatını düzenler. Hem devlet teşkilatını belirlemeyi esas alıyor, hem vatandaş ile devlet arasındaki ilişkileri de düzenliyor. Bütünüyle devlete ilişkin bir düzenleme. Anayasa demek devlete ilişkin olmak demek. Devlete ilişkin olan şey nasıl sivil olacak? Devlet cebir kuvveti kullanan, silah kullanan güç demek. Silah gücü yoksa bir devletin o devlet değil, başka bir şey. Onun için sivil olması mümkün değil, ancak devlete ilişkin bir kurum olabilir bu. Bizim sivil diye nitelenen bir anayasa yapmamız kesinlikle söz konusu değil. Bir anayasa yapacaksak yine bir devrim ürünü olacak; Atlantik’ten Avrasya’ya yönelen bir Türkiye’nin yapacağı bir anayasa olacak. Geçmiş bağlardan kurtulacak Türkiye, bağımsız, özgür bir yönelişi ifade edecek.”
‘Meclise dayalı bir hükümet sistemi olmalı’
“Bizim 150 yıllık anayasa geleneğimiz meclise dayalı bir hükümet sistemini öngörüyor. Parlamentodan hükümetin çıkacağı bir sistemi öngörüyor. Tam bir kuvvetler ayrılığı sistemi değil aslında bizim sistemimiz. Hükümet aynı zamanda Meclis’e karşı da sorumlu olduğu için bizim sistem Meclis üstünlüğüne dayalı bir sistem. Eğer milletin isteklerini, iradesini parlamentoya yansıtacaksanız o parlamenter sistemdir. Türkiye’nin geleneği budur. Ama Cumhurbaşkanlığı Sistemi getirdiğinizde dar bir grubun iktidarı, memurlardan oluşan bir iktidar oluyor. Bakanlar aslında sekreter durumunda.”
‘Türkiye’ye güçlü Meclis güçlü iktidar lazım’
“Hükümet tek başına Sayın Cumhurbaşkanı. İdareyi temsil eden tek kişi anayasaya göre Cumhurbaşkanı. Bu Türk İdare sistemine de uymuyor. İdare hukuku sistemimizi de önemli ölçüde bozan bir sistem. Bu sistemden Türkiye’nin kurtulması gerekir. Güçlü Meclis, güçlü iktidar lazım Türkiye’ye. Güçlü Meclis millete dayanacak. Onu da seçim sistemini değiştirerek yapabilirsiniz. Bugünkü seçim sisteminde güçlü, millete dayalı bir parlamento kurmak mümkün değil. Tamamen parti genel başkanlarının iki dudağının arasında, onların atadığı vekillerden oluşuyor.”
‘Yeni anayasayı ancak Kurucu Meclis yapabilir’
“Yeni anayasa diye bir şey yok. Yeni anayasa yapmak ancak bir kurucu Meclis ile olur. Böyle bir Meclis kurma fikri yok. Olsa olsa anayasa değişikliği olur. Bu sırf anayasa yapmak amacıyla kurulmuş bir Meclisi gerektiriyor. Yani bu parlamento olsa olsa anayasa değişikliği ya da böyle bir kurucu Meclis’in ne görevler yapacağına dair bir yasa yapabilir. Onun haricinde böyle bir yetkisi yok.”
‘Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş ilkeleri anayasada yer almalı’
“Vatan Partisi olarak bizim önerimiz şöyle: İlk 4 maddeye dokunulamaz. İkinci olarak; devletlin temel amacı ve görevleri diye 5. madde koyuyoruz ve 1924 Anayasası’nın ikinci maddesine konmuş Atatürk’ün el yazısı ile belirlediği bir formül var Türk devriminin temel niteliklerini ortaya koyan. ‘Türkiye Devleti Cumhuriyetçi, Milliyetçi, Halkçı, Devletçi, Laik ve İnkılapçıdır’ O maddeyi 5. madde olarak yeniden düzenleyelim diyoruz. 6 ilke anayasaya konmalı.”
