Türkiye'nin hava kalitesi raporu: Son 5 yılda ortalama yüzde 16 iyileşme sağlandı

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Türkiye'nin hava, su ve toprak kalitesi, ülke genelindeki 365 hava kalitesi izleme istasyonu aracılığıyla ölçülüyor. İstasyonlardan alınan veriler, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüne bağlı Laboratuvar, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığının Gölbaşı'ndaki Sürekli İzleme Merkezi'ne (SİM) aktarılarak anlık takip ediliyor.

Türkiye'de 2004'te başlayan Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı çalışmaları kapsamında, 2005'te SO2 ve PM10 parametreleri çeşitli illerdeki 36 hava kalitesi izleme istasyonuyla izlenirken ilerleyen yıllarda CO, NOx, O3 ve PM2,5 parametreleri de takibe alındı. Hava kalitesi izleme istasyonlarının kurulması için gerekli hava kalitesi ön değerlendirme projeleri 2008'de başladı. 2016 itibarıyla ülkedeki hava kalitesi izleme ağı, Güneydoğu Anadolu Temiz Hava Merkezine bağlı iller hariç olmak üzere başarıyla tamamlandı.

2021 yılı sonu itibarıyla ön değerlendirme proje çıktılarına göre kurulması gereken istasyonlar ile ilave edilecek parametrelerin kurulumları gerçekleştirildi. Bakanlık envanterindeki 4 mobil hava kalitesi ölçüm aracı da özellikle hava kirliliği şikayetlerinin yoğun olduğu bölgelerde ölçümler yapıyor.

Türkiye'nin hava kalitesinin artırılması için yapılan çalışmalar verilere olumlu yansıdı. Türkiye'nin son 5 yılına ait hava kalitesi verileri incelendiğinde, partikül madde parametresinde yüzde 4, kükürt dioksit parametresinde yüzde 46, karbonmonoksit parametresinde yüzde 18, azot dioksit parametresinde yüzde 3, ozon parametresinde yüzde 8 olmak üzere hava kalitesinde ortalama yüzde 16 iyileşme sağlandığı tespit edildi.

Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) isimli sınıflama sistemiyle havadaki kirleticilerin konsantrasyonlarına göre hava kalitesi 'iyi, orta, kötü ve tehlikeli' olarak derecelendiriliyor. Hava kalitesi izleme istasyonlarından elde edilen verilere, 'http://www.havaizleme.gov.tr' ve Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı mobil uygulamasından ulaşılabiliyor. Türkiye'nin 2003'te Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) ve Avrupa Bilgi ve Gözlem Ağına üye olması dolayısıyla hava kalitesi izleme istasyonlarından elde edilen veriler her yıl AÇA'ya da raporlanıyor.