Erdoğan: Irak'a Dicle Nehri'nden bırakılan su miktarını bir ay süreyle artırma kararı aldık
19:08 21.03.2023 (güncellendi: 01:04 22.03.2023)
© AA
Abone ol
Irak Başbakanı es-Sudani ile ortak basın toplantısında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Irak'ın sıkıntısının giderilmesi için Dicle Nehri'nden bırakılan su miktarını bir ay süreyle imkanlar ölçüsünde artırma kararı aldık. Sınır aşan sularla ilgili meselelerin üstesinden ancak akılcı ve bilimsel işbirliği ile gelebiliriz" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir araya geldi.
İkili ve heyetler arası görüşmelerin ardından Erdoğanve Şiya es-Sudani ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan, Irak Başbakanı Şiya es-Sudani'nin ziyaretinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Irak halkına ve hükümetine, Türkiye'nin deprem felaketiyle mücadelesinde sergiledikleri dayanışma için teşekkür etti.
Bu ziyareti, Irak halkının dostluğunun bir nişanesi olarak gördüğünü söyleyen Erdoğan, "Devlet-millet el ele vererek dost ve kardeşlerimizin de desteğiyle inşallah depremin yaralarını saracak, afetin izlerini de kısa sürede sileceğiz" diye konuştu.
Başbakan Şiya es-Sudani ile görüşmelerinde, ikili ilişkileri tüm boyutlarıyla ele aldıklarını dile getiren Erdoğan şunları kaydetti:
"Terörün her türlüsüne karşı topyekûn mücadele kararlılığımızı teyit ettik. Basra'dan Türkiye sınırına uzanan kara ve demir yolu ulaştırma koridoru inşasına yönelik 'Kalkınma Yolu Projesi'nin hayata geçirilmesi için birlikte çalışma kararlılığımızı vurguladık. Bu vesileyle de bu çalışmayı yürütecek olan bakan arkadaşlarımızı görevlendiriyoruz. Kabul ettiğimiz Ankara Bildirisi ile bu hedef doğrultusunda ortak çalışma irademizi gösteren kritik bir adım attık. Kalkınma Yolu sadece Türkiye ile Irak için değil, tüm bölge için stratejik öneme haiz, yüksek bir projedir. Bu yolun inşasıyla ortaya çıkacak katma değerden, Avrupa'dan Körfez'e kadar geniş bir coğrafyada milyonlarca insan faydalanacaktır. Bölgesel işbirliğini güçlendirecek, ticaretimizi geliştirecek, beşeri münasebetlerimizi tahkim edecek bu projeyle, diğer kardeş ülkelerin de yakından ilgilendiğini biliyoruz. İnşallah onların da katılımıyla 'Kalkınma Yolu Projesi'ni bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inanıyorum."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ikili ticareti daha da artırma noktasında Irak'la aynı hassasiyetleri paylaştıklarını, iş insanlarının ve vatandaşların karşılaştıkları sorunların çözümüne dair fikir teatisinde bulunduklarını da aktardı.
Bunların yanı sıra güncel bölgesel konuları değerlendirme fırsatı bulduklarını söyleyen Erdoğan şöyle devam etti:
"Türkiye, Irak halkının gerçek dostu olduğunu her vesileyle ispat etmiştir. Irak'ın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün en büyük savunucusu da yine Türkiye'dir. Komşular arasında zaman zaman anlayış farklılıkları ortaya çıkabilir. Türkiye ve Irak, komşuluk hukuku çerçevesinde bunları çözme kararlılığını daima göstermiştir. Bugün de aynı iradeyi ve ortaklık ruhunu devam ettiriyoruz. Bizler, terörün acısını ve kanlı yüzünü çok iyi bilen, bunun bedelini ödemiş ülkeyiz. Terörizmin her türlüsüne karşı mücadele etmeyi görev addediyoruz. Sayın Başbakanla görüşmemizde ağırlıklı olarak PKK, DEAŞ ve FETÖ gibi terör örgütleriyle mücadelemizi de ele aldık. Bu örgütlerin her iki ülke için de tehdit oluşturduğu açıktır. Iraklı kardeşlerimizden beklentimiz, PKK'yı terör örgütü olarak tanıması ve topraklarını bu eli kanlı terör örgütünden temizlemesidir."
Erdoğan, Türkiye olarak terörle mücadelede Irak'la her türlü işbirliğine hazır olduklarının altını çizdi.
'Meselelerin üstesinden işbirliği ile gelebiliriz'
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, su meselesini, çatışma değil müşterek çıkarlara hizmet edecek bir işbirliği alanı olarak değerlendirdiklerini, Irak'ın karşı karşıya bulunduğu acil su sıkıntısının farkında olduklarını söyledi.
Türkiye'de de yağışların son 62 yılın en düşük seviyesinde seyrettiğine dikkati çeken Erdoğan, "İklim değişikliğinin derinleştirdiği bir kuraklık döneminden geçiyoruz. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Irak'ın sıkıntısının giderilmesi için Dicle Nehri'nden bırakılan su miktarını bir ay süreyle imkanlar ölçüsünde artırma kararı aldık. Sınır aşan sularla ilgili meselelerin üstesinden ancak akılcı ve bilimsel işbirliği ile gelebiliriz" diye konuştu.
Erdoğan, geçen yıl 24 milyar doları aşarak rekor kıran Türkiye ve Irak'ın, ticaret hacmini daha da artırma potansiyeline sahip olduğunu işaret ederek şunları kaydetti:
"Şüphesiz bu hedefe ulaşmak için ticaretin önündeki tarife dışı engel ve kısıtlamaların kaldırılması gerekiyor. Kardeşim Sudani ile bu hususta hemfikir olduğumuzu memnuniyetle gördüm. Sayın Başbakan'a eşlik eden heyette Türkmen soydaşlarımızın da yer alması, bizleri ayrıca sevindirmiştir. Dost ve kardeş Irak halkına şahsım ve milletim adına en kalbi selamlarımı iletiyorum. Milletimizle birlikte Irak'taki tüm kardeşlerimizin baharın müjdecisi olan Nevruz Bayramı'nı tebrik ediyorum."
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde düzenlenen görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuştu.
Şu an Irak'ta faaliyet gösteren aktif şirketler olduğuna değinen Sudani, Basra'da bir hastane açılışına katıldığını, bunun sadece hastane olmadığını ve şehir hastanesi denebileceğini söyledi.
Sudani, bu hastaneyi bir Türk şirketinin yaptığını, aynı şekilde yakın zamanda da başka bir hastanenin bu şekilde tamamlanacağını ve açılışının yapılacağını belirtti.
Sudani, "Bizler tüm (Türk) kardeşlerimiz, iş adamlarıyla ve yatırımcılarla ciddi projeleri hayata geçirme arzusundayız. Yarın burada birçok iş adamı ve yatırımcıyla bir araya geleceğim. Orada da çok net bir şekilde bu konuları ifade edeceğim" diye konuştu.
'Irak hükümeti ve halkı adına su sorununun çözümüne yönelik talimatlarınızdan dolayı müteşekkiriz'
Sudani, Irak'ın içinde bulunduğu su sorunun çözümüne yönelik Türkiye'nin bir ay boyunca buradaki su miktarını artırma kararına ilişkin "(Cumhurbaşkanı Erdoğan'a) Irak hükümeti ve halkı adına su sorununun çözümüne yönelik talimatlarınızdan dolayı müteşekkiriz." ifadesini kullandı.
Bölgede ciddi bir su sıkıntısı bulunduğunun altını çizen Sudani, Irak'ın orta ve güney bölgelerine su gitmesi konusunda problem olduğunu aktardı.
Sudani, Bağdat'taki Su Kaynakları Merkezi'nin Türk yetkililerle bir araya gelerek konuyu teknik ve bilimsel anlamda ele alıp, ortak çalışmayla çözüm bulacağına inandığını dile getirdi.
Türkiye'nin dost ve değerli bir komşu olduğunun altını çizen Sudani, iki ülkenin tarihi bağlara sahip olduğunu söyledi.
Sudani, söz konusu tarihi bağların iki komşu ülkenin ilişkilerine olumlu katkı sağladığına işaret ederek, Türkiye'de şubat ayında meydana gelen depremlerde hayatını kaybedenlere başsağlığı diledi.
Erdoğan'la "çok verimli ve sorumlu" bir görüşme yaptıklarını ve heyetlerin de bir araya geldiğini ifade eden Sudani, "(Görüşmelerde) Başta ekonomi olmak üzere siyasi, sosyal ve güvenlik alanlarında komşu ülkeler arasındaki ilişkilerimize olumlu yansıyacak şekilde ikili ilişkileri geliştirmeyi arzuladığımızı ifade ettik" şeklinde konuştu.
'Kalkınma Yolu Projesi'
Sudani, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kalkınma Yolu Projesi'ne dair ifadelerine atıf yaparak, "Kalkınma Yolu Projesi, eski adıyla Kuru Kanal projesi, sadece iki ülkeyi ilgilendiren değil, aynı zamanda bütün ülkeleri enerji ve mal sevkiyatı bağlamında ilgilendiren önemli bir projedir. İnşallah yakın zamanda, gelecek sene içerisinde arzuladığımız Irak'ın aynı zamanda doğal gaz bağlamında da ihracat yapan bir ülke olması. Bugün Cumhurbaşkanı (Erdoğan) ile bunu deklare ediyoruz" ifadelerini kullandı.
Komşu ülkelere de çağrıda bulunan Sudani, Bağdat'ta yakın zaman içerisinde bir araya gelerek bu projenin detaylarını görüşmeyi ve projeyle ilgili ortak adım atmayı arzuladıklarını vurguladı.
Projenin iki aşamalı olduğunu belirten Sudani, ilk aşamada demiryolu inşasının ardından da karayolunun yapılacağını aktardı.
Projenin sadece Türkiye ve Irak'ı değil bütün bölgeyi ilgilendirdiğini söyleyen Sudani, "3,5 milyonluk bir taşımayı arzuluyoruz. Ardından 7,5 milyon gibi bir aşamaya geçmek istiyoruz. Şüphesiz bunun gibi önemli ve stratejik bir proje hem Irak hem de bölge ülkeleri için her anlamda yeni fırsatlar doğuracaktır. Üretim ve istihdam bağlamında da fırsatlar doğuracak ve olanaklar sunacaktır" şeklinde konuştu.
İş insanlarına vize verilmesi önündeki engeller kaldırılacak
Türk vatandaşlarının yaşadığı vize sorununa ilişkin ise Sudani, Ankara'daki Irak Büyükelçiliğine ve konsolosluklara Irak İçişleri Bakanlığından talimat gittiğini belirtti.
Sudani, talimatın iş insanlarına vize verilmesine dair sorun teşkil eden engellerin ortadan kaldırılması hususunda olduğunu dile getirdi.
'Irak, Türkiye'ye kendi toprakları üzerinden bir saldırının olmasına rıza göstermez'
Güvenlik konusunun Türkiye ile Irak arasındaki önemli meselelerden biri olduğunu vurgulayan Sudani, "Çünkü (Türkiye ile) uzun bir sınıra sahip ülkeyiz. Hiçbir zaman Irak, Türkiye'ye kendi toprakları üzerinden bir saldırının olmasına rıza göstermez. Bu bağlamda istihbarat ve bilgi paylaşımı yöntemiyle güvenlik sorunlarının da üstesinden gelebileceğimize inanıyoruz" dedi.
Sudani, Irak'ın tek arzusunun şiddete başvurmadan ülkenin güvenliğini ve egemenliğini koruyacak şekilde bir çözüm bulunması olduğuna dikkati çekerek, Türkiye ile ilişkileri güvenlik meselesinin olumsuz yönde etkilemesini istemediklerini söyledi.
Bu bağlamda hem Irak'ın hem Türkiye'nin ortak irade ve eyleme sahip olduğunu belirten Sudani, Irak hükümetinin bu konuda ciddi olduğunu ve ifadelerinin uygulamada da hayata geçirileceğini vurguladı.
