Dünya yazarı Bakır: Kredi kartlarıyla yapılan 'taksitli alışveriş' borçlarında patlama yaşanıyor
09:16 10.03.2023 (güncellendi: 09:17 10.03.2023)
© AA
Abone ol
Dünya gazetesi köşe yazarı Naki Bakır, Türkiye'de geçim-gelir dengesinin bozulması nedeniyle bireysel borçlanma rekor düzeylere ulaşıldığını vurguladı. Bakır, "Özellikle vatandaşların kredi kartlarıyla yaptıkları “taksitli” alışverişler kaynaklı borçlarında adeta patlama yaşanıyor" dedi.
Naki Bakır'ın yazısının ilgili kısmı şöyle:
Vatandaşların bankacılık sektöründen kullandığı tüketici kredileri ile kredi kartı kullanarak yaptıkları alışverişler kaynaklı borçlanmanın toplam hacmi 3 Mart itibariyle 1 trilyon 716,9 milyar liraya ulaştı. Bunun 775,3 milyar lira ile en büyük bölümünü ihtiyaç kredileri oluşturuyor. Söz konusu krediler son bir yılda cari olarak yüzde 65,8 arttı.
Yıllık yüzde 55,18’lik enflasyondan arındırıldığında ihtiyaç kredilerindeki yıllık reel artış yüzde 6,8 olarak belirlendi. Konut kredilerinin bakiyesi ise bir yılda cari olarak yüzde 21,1 artışla 368 milyar lira olurken, enflasyonla indirgendiğinde söz konusu kredilerin reel bazda yüzde 21,9 gerilediği belirlendi. Başka deyişle konut kredisi kullanımı gerçekte azaldı.
Bunda, yüksek düzeylere ulaşan konut fiyatları ve yüksek faiz oranları yüzünden vatandaşların ödeme gücünün düşmesi nedeniyle konut talebinin ertelenmesi etkili oldu. Toplamda küçük bir paya sahip olan taşıt kredileri ise son bir yılda cari olarak yüzde 347, reel bazda yüzde 188 artışla 57,7 milyar lira oldu.
'Kart borçları 500 milyarı aştı, taksitli borçlarda yıllık artış yüzde 196.9'
Vatandaşların kredi kartları ile yaptıkları borçlanmanın toplam hacmi ise son bir yılda cari olarak yüzde 134,2, reel bazda yüzde 50,9 artışla 514 milyar liraya ulaştı. Bu artışın da büyük bölümü kredi kartları ile yapılan “taksitli” alışverişlerden kaynaklandı. Taksitli kart borçları bir yılda cari olarak yüzde 196,9 artışla 260,1 milyara yükselerek neredeyse üçe katlandı. Bu borçlarda yıllık reel artış da yüzde 91,3’e geldi.
Taksitsiz (peşin) kredi kartı borçları da cari olarak yüzde 92,5, reel olarak yüzde 24 artışla 253,9 milyar lira oldu. Taksitli kredi kartı borçlarındaki hızlı büyümede, tüketici kredisindeki formalitelerin olmayışı, vatandaşların peşin alacak gücünün olmadığı dayanıklı ya da yarı dayanıklı eşya yanında bazı rutin alışverişlerini de gerçekleştirmesine imkân vermesi ve bazı bankaların “kredi kartına taksit” ve “sonradan taksitlendirme” gibi uygulamalarının etkili olduğu belirtiliyor.
'Taksitli kart borçları son iki ayda yüzde 19.5 arttı'
Taksitli kredi kartı borçlanmasına yöneliş eğilimi bu yıl da devam etti. Yılbaşından 3 Mart’a kadar olan dönemde en yüksek reel artış bu tür bireysel borçlanmada gözlendi. Anılan yaklaşık iki aylık dönemde taksitli kart borçları cari olarak yüzde 19,5, reel olarak yüzde 8,6 arttı.
Taksitsiz kredi kartı borçlanması da cari olarak yüzde 10,9, reel olarak yüzde 0,8 artış kaydetti. Konut kredilerindeki reel daralma bu yıl da devam etti. 30 Aralık-3 Mart arasında cari olarak sadece yüzde 2,7 artan konut kredisi hacmi reel bazda ise yüzde 6,6 daralmış oldu. Bu dönemde taşıt kredileri cari olarak yüzde 16,2, reel olarak yüzde 5,7; ihtiyaç kredileri cari olarak yüzde 15,1, reel olarak yüzde 4,6 arttı.
