EYT'ye ilişkin kanun teklifi görüşmeleri komisyonda tamamlandı
© AA
Abone ol
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, "Teklifin, gelecek hafta salı günü Genel Kurulda görüşmelerine başlayacağız. Muhtemelen aynı gün yasalaştırırız" dedi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmeler tamamlandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, 28 Aralık 2022'de EYT konusunda yaptığı açıklama doğrultusunda 8 Eylül 1998 öncesi sistemde bulunan 4A, 4B, 4C'li toplam sigortalı sayısının 4 milyon 787 bin 297 olduğunu söyleyen Elitaş, "Bunların arasında 2023 yılı içinde emekli olacak sigortalı sayısı 2 milyon 246 bin 378; yaş hariç diğer şartları ileride dolduracak sigortalılar 2 milyon 540 bin 919." dedi.
Yaklaşık 5 milyon kişinin yüzde 50'ye yakın kısmının 2023'te EYT düzenlemesinden yararlanacağını belirten Elitaş, 4A kapsamında olanların 1 milyon 661 bin, 4B kapsamında olanlar 88 bin 626, 4C kapsamında olanların ise 496 bin 151 kişi olduğunu aktardı.
Tahminlere göre, 4A kapsamında 1 milyon 661 bin kişinin önemli bir kısmının, 2017'de taşerondan kadroya geçenler olduğunu anlatan Elitaş, "Şu andaki rakam 750 bin civarında. Bunların ne kadarının EYT'li olduğu konusunda belediyelerde oldukları için tam fikir sahibi değiliz. Belediyelerde 400 bin, kamuda da yaklaşık 300 bin civarında taşerondan kadroya geçen var. Şahıslar adına yapılan simülasyonda 2 milyon 246 bin kişi içinde ne kadarının, taşerondan kadroya geçenler kapsamında olduğunu ayırmak biraz zor." ifadelerini kullandı.
EYT kapsamındaki 2 milyon 246 bin kişinin cinsiyet dağılımını paylaşan Elitaş, "4A kapsamında 279 bin 261 kadın, 1 milyon 382 bin 340 erkek çalışanımız var. 4B kapsamında yani Bağ-Kur'lu olanlar; 10 bin 645 kadın, 77 bin 981 erkek. 4C kapsamında kamuda çalışanlara baktığımızda 187 bin 933 kadın, 308 bin 218 erkek." dedi.
'Mart ayından itibaren aylıklarını alacaklar'
EYT kapsamındakilerin ortalama yaşının 48 olduğunu dile getiren Elitaş, "Teklifin, gelecek hafta salı günü Genel Kurulda görüşmelerine başlayacağız. Muhtemelen aynı gün yasalaştırırız. Cumhurbaşkanı'mız en yakın zamanda Resmi Gazete'de yayımlarsa muhtemelen mart ayı içinde SGK bunların emeklilik işlemlerine başlamış olacak. Mart ayından itibaren aylıklarını alacaklar. Aylık bağlama belki teknik nedenlerden dolayı gecikebilir. 20 gün sonra aldı diyelim, bir önceki ayı toplu olarak alacak. Ödemelerde gecikme olmasına rağmen hak kaybını getirilmiyor." bilgisini verdi.
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Kürşad Arat: Talepleri alıp en hızlı şekilde sisteme sokacağız
Komisyona bilgi veren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanı Kürşad Arat, Türkiye'de en son emekli olanların ortalama yaşının 54, EYT'li olarak tanımlanan grubun yaş ortalamasının ise 48,5 olduğunu belirtti.
Nüfusun yaşlanmasıyla emekli sayısında da bir artış olduğunu dile getiren Arat, 2000'lerin başında 6,5 milyon seviyesinde olan SGK'den emekli maaşı alanların sayısının bugün itibarıyla 13,9 milyon kişiye ulaştığını kaydetti.
Arat, aktif/pasif sigortalı oranının ise 2'ler civarında olduğunu açıkladı.
EYT düzenlemesinin SGK'nin mali yapısına etkisine değinen Arat, "SGK'de bugün itibarıyla gelirlerin giderleri karşılama oranı yüzde 96,2. Bu oran yüzde 100 olmadığı için ister istemez SGK açığı var. Bu açık tarihin en düşük seviyesinde yani yüzde 0,30 düzeyinde." diye konuştu.
Kürşad Arat, EYT'li kapsamına girmek için 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalılık başlangıcı, prim günü ile sigortalılık süresini doldurmuş olma, 1999'da gelen yaş şartını sağlamama şartlarını karşılamak gerektiğini dile getirerek, "2 milyon 250 bin kişi bu şartları sağlıyor. Bu tanımda olanları EYT'liler olarak görüp buna göre maliyet hesaplarını ve kişi sayını hesapladık." bilgisini verdi.
EYT'nin maliyetinin unsurlarını anlatan Arat, şunları kaydetti:
"Emekli aylığı yani emekli olduktan sonra ödeyeceğimiz maaş, bir maliyet unsuru. İkincisi, prim kaybı yani bu kişilerin hepsi emekli olur ve hiç çalışmazlarsa SGK'nin bundan kaynaklanacak bir sigorta prim kaybı olacak, bu da maliyetimiz oluyor. Üç, bayram ikramiyesi; bu yasalaştıktan sonra her iki bayram ikramiyesini de almaya hak kazanıyorlar. Dört, 4/A'lar, SSK'liler açısından düşündüğümüzdeki maliyetin unsuru şu: Burada kamu işçileri de var. Kamu işçilerinin hem maaşı hem de bunlara ilişkin bir kıdem tazminatı var. Bunların işten ayrılmasından kaynaklanan bir maaş tasarrufu var. Bunun yanında emekli olanların yerini alacakların bir maaş yükü var. Bunun konsolide etkisi, kamu personel bütçe etkisini de 9,5 milyar olarak görüyoruz. 4/A'lılar için toplam net etkinin 131 milyar lira olmasını öngörüyoruz. EYT'li olarak tanımladığımız, bu şartları sağlayanların ne kadarının çalıştığına baktığımızda bunların yüzde 87'si çalışıyor yani emekli olduktan sonra da büyük ihtimalle çalışmaya devam edecekler. Teknik olarak bunlarda bir prim kaybı olmasını beklemiyoruz. Aynı kişilerin muhtemelen çalışıyorlarsa emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edeceğini bekliyoruz. 4/A'lılar için prim kaybı olmayan maliyetin 194,4 milyar, prim kaybının olması durumunda ise maliyetin yaklaşık 255 milyar arasında olmasını öngörüyoruz. Ama net rakam mümkün değil çünkü emekliliği hak ettiği halde bu grup içerisinde yer alıp emekli olmayı tercih etmeyecek insanlar olabilir."
Arat, aylık bağlama oranında bir değişiklik olmayacağının altını çizerek, "Asgari emekli maaşı 5 bin 500 lira. Mevcut sistemde prim ödeme gün sayısına, hizmet yılına, çalıştığı sigorta koluna ve kazancına göre herkese ayrı maaş bağlanabiliyor, kişi bazında değişiyor." ifadelerini kullandı.
EYT'lilerin emeklilik işlemlerinin ne kadar sürede tamamlanacağı, yeterince personel olup olmadığı konusuna da açıklık getiren Arat, "Uzun süreden beri bunun teknik altyapısını çalışıyoruz. Talepleri alıp en hızlı şekilde sisteme sokacağız." diye konuştu.
