https://anlatilaninotesi.com.tr/20230131/sam-universitesinden-yuva-suriye-uclu-gorusmelere-iran-suudiler-ve-baenin-de-katilmasini-istedi-1066402361.html
Şam Üniversitesi’nden Yuva: Suriye, üçlü görüşmelere İran, Suudiler ve BAE’nin de katılmasını istedi
Şam Üniversitesi’nden Yuva: Suriye, üçlü görüşmelere İran, Suudiler ve BAE’nin de katılmasını istedi
Sputnik Türkiye
Türkiye ve Suriye arasındaki görüşmelerde sıra dışişleri bakanlarına gelirken masadaki konular ve aktörler de merak ediliyor. Şam Üniversitesi’nden Prof. Dr... 31.01.2023, Sputnik Türkiye
2023-01-31T16:18+0300
2023-01-31T16:18+0300
2023-01-31T16:23+0300
görüş
türkiye
suriye
şam
ankara
beşar esad
recep tayyip erdoğan
mehmet yuva
idlib
ypg
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/103303/45/1033034554_0:383:3500:2352_1920x0_80_0_0_95e3c5f1d15faa96bfb1708414ff9f48.jpg
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 14 Aralık’ta yaptığı, “Biz şu an itibarıyla Suriye-Türkiye-Rusya üçlü olarak bir adım atalım istiyoruz” açıklamasının ardından 28 Aralık’ta Rusya’nın başkenti Moskova önemli bir görüşmeye ev sahipliği yaptı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, burada Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Suriye Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas ile Rusya ve Suriye istihbarat başkanlarıyla üçlü toplantıda bir araya geldi.Toplantıda, Suriye krizi, mülteci sorunu ve Suriye topraklarında bulunan tüm terör örgütleriyle ortak mücadele çabaları ele alındı. Yapıcı havada geçen toplantı sonucunda, Suriye'de ve bir bütün olarak bölgede, istikrarın temin edilmesi ve sürdürülmesi için üçlü formattaki toplantıların devamı konusunda mutabık kalındı.Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 29 Ocak’ta yaptığı açıklamada üçlü toplantıya İran’ın da katılabileceğini ifade etti:İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, önce 14 Ocak’ta Şam’a giderek Suriye lideri Beşar Esad ve Dışişleri Bakanı Faysal Mikdat ile görüşmüş, 17 Ocak’ta ise Ankara’ya gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 1,5 saat görüşmüştü. Görüşmenin ana gündem maddesinin Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesine yönelik olduğu belirtiliyor.Sputnik’in ulaştığı diplomatik kaynaklar da Abdullahiyan’ın Ankara temaslarında bu konunun ele alındığını doğruladı. Tahran yönetiminin sürece yapabileceği katkıların görüşüldüğü ifade edildi.Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bugün İran'ın Rusya-Türkiye-Suriye üçlü formatına dahil edilmesi konusunda prensipte anlaşmaya varıldığını duyurdu.Şimdi ise önce Şubat ayı içinde dışişleri bakanlarının arından da çıkarılacak yol haritasına göre ülke liderlerinin bir araya gelmesi bekleniyor.Türkiye ve Suriye arasında adım adım işlenen normalleşme sürecinin iki ülkenin de çıkarına olduğu şüphesiz. Ancak masada uzlaşılması gereken birçok başlık bulunuyor. Bu başlıklar şu şekilde özetlenebilir:Prof. Dr. Yuva: İran’ın dışarıda tutulması düşünülemezSputnik’e değerlendirmelerde bulunan Şam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Yuva, bu görüşmelere İran’ın da dahil edilmesi konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:‘ABD, İdlib’deki militanları Ukrayna’ya taşıyor’Şam yönetimini yakından tanıyan ve önemli temasları bulunan Yuva, iki ülke arasında çözülmesi beklenen diğer konulara ilişkin ise şunları söyledi:‘Gizli protokol imzalanabilir’“Suriye’nin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve üniter devlet yapısını koruyacağını söylem bazında ifade eden Türkiye’nin eylem bazında adımlar atarak en azından Suriye tarafına bir çekilme takvimi sunması isteniyor” diyen Yuva, “Belki bu görüşmeler sonucunda Türkiye’nin bunu aleni olarak yapmasından ziyade Türkiye-Suriye arasında gizli protokol olabilir. Çünkü bu durum bazı sıkıntılar yaratılabilir. Özellikle Türkiye’nin kontrol ettiği ve halen Esad’la görüşülmemesi gerektiği düşüncesinde olan örgütleri de hem karşı kaybetmemek, onları bir düşmana dönüştürmemek hem de oyun bozucu rollerini engellemek için bu gizli protokol ile yapılabilir” ifadelerini de ekledi.‘ABD destekli PKK’ya ortak operasyon’Yuva, “Ayrıca PKK (YPG) ve ABD’ye karşı operasyonların da ortak yapılması ama aynı şeyin İdlib sahasında da yapılması yönünde Suriye tarafının talepleri olacaktır” notunu da düşerek şunları belirtti:
https://anlatilaninotesi.com.tr/20230131/lavrov-irani-rusya-turkiye-suriye-uclu-formatina-dahil-etmek-icin-anlasmaya-varildi-1066400991.html
suriye
şam
ankara
idlib
iran
birleşik arap emirlikleri (bae)
suudi arabistan
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Turan Salcı
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e6/0b/1d/1063968283_0:16:787:803_100x100_80_0_0_387a309ad057f292b54c4dbdabaf3452.jpg
Turan Salcı
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e6/0b/1d/1063968283_0:16:787:803_100x100_80_0_0_387a309ad057f292b54c4dbdabaf3452.jpg
SON HABERLER
tr_TR
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Türkiye
feedback.tr@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Turan Salcı
https://cdn.img.anlatilaninotesi.com.tr/img/07e6/0b/1d/1063968283_0:16:787:803_100x100_80_0_0_387a309ad057f292b54c4dbdabaf3452.jpg
türkiye, suriye, şam, ankara, beşar esad, recep tayyip erdoğan, mehmet yuva, idlib, ypg, pkk/ypg, iran, birleşik arap emirlikleri (bae), suudi arabistan
türkiye, suriye, şam, ankara, beşar esad, recep tayyip erdoğan, mehmet yuva, idlib, ypg, pkk/ypg, iran, birleşik arap emirlikleri (bae), suudi arabistan
Şam Üniversitesi’nden Yuva: Suriye, üçlü görüşmelere İran, Suudiler ve BAE’nin de katılmasını istedi
16:18 31.01.2023 (güncellendi: 16:23 31.01.2023) Özel
Türkiye ve Suriye arasındaki görüşmelerde sıra dışişleri bakanlarına gelirken masadaki konular ve aktörler de merak ediliyor. Şam Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Yuva, Şam yönetiminin Türkiye-Suriye ve Rusya arasındaki üçlü görüşmelere İran, Suudi Arabistan ve BAE’nin de katılmasını teklif ettiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 14 Aralık’ta yaptığı, “Biz şu an itibarıyla Suriye-Türkiye-Rusya üçlü olarak bir adım atalım istiyoruz” açıklamasının ardından 28 Aralık’ta Rusya’nın başkenti Moskova önemli bir görüşmeye ev sahipliği yaptı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, burada Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Suriye Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas ile Rusya ve Suriye istihbarat başkanlarıyla üçlü toplantıda bir araya geldi.
Toplantıda, Suriye krizi, mülteci sorunu ve Suriye topraklarında bulunan tüm terör örgütleriyle ortak mücadele çabaları ele alındı. Yapıcı havada geçen toplantı sonucunda, Suriye'de ve bir bütün olarak bölgede, istikrarın temin edilmesi ve sürdürülmesi için üçlü formattaki toplantıların devamı konusunda mutabık kalındı.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 29 Ocak’ta yaptığı açıklamada üçlü toplantıya İran’ın da katılabileceğini ifade etti:
Şu anda Suriye'nin kuzeyindeki gelişmelerde tabii istediğimiz neticeyi her ne kadar alamıyorsak da ama diyoruz ki 'Gelin şimdi üçlü bazı toplantılar yapalım.' Nedir bunlar? İşte üçlü olarak Rusya, Türkiye, Suriye bir araya gelelim. Hatta hatta İran'ı da buna katabiliriz. İran da gelsin. Görüşmelerimizi bu şekilde yapalım ve bölgeye bir huzur gelsin. Bölge şu andaki yaşadığı sıkıntıları yaşamasın. Ve burada da biz netice aldık, alıyoruz ve alacağız.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, önce 14 Ocak’ta Şam’a giderek Suriye lideri Beşar Esad ve Dışişleri Bakanı Faysal Mikdat ile görüşmüş, 17 Ocak’ta ise Ankara’ya gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 1,5 saat görüşmüştü. Görüşmenin ana gündem maddesinin Türkiye-Suriye ilişkilerinin normalleşmesine yönelik olduğu belirtiliyor.
Sputnik’in ulaştığı diplomatik kaynaklar da Abdullahiyan’ın Ankara temaslarında bu konunun ele alındığını doğruladı. Tahran yönetiminin sürece yapabileceği katkıların görüşüldüğü ifade edildi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bugün İran'ın Rusya-Türkiye-Suriye üçlü formatına dahil edilmesi konusunda prensipte anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Şimdi ise önce Şubat ayı içinde dışişleri bakanlarının arından da çıkarılacak yol haritasına göre ülke liderlerinin bir araya gelmesi bekleniyor.
Türkiye ve Suriye arasında adım adım işlenen normalleşme sürecinin iki ülkenin de çıkarına olduğu şüphesiz. Ancak masada uzlaşılması gereken birçok başlık bulunuyor. Bu başlıklar şu şekilde özetlenebilir:
Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağlanması: Tarafların üst başlıkta anlaşma sağladıkları ‘Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağlanması’ konusunun altında çözüme kavuşturulması gereken bazı konular bulunuyor. Şam, Türkiye’nin Suriye’den çekilmesini isterken Ankara ise güvenliğin tamamen sağlanmasının ardından bu bölgelerden çekileceğini ifade ediyor. Ancak Fırat’ın doğusunda bulunan ABD destekli YPG varlığının nasıl etkisiz hale getirileceği belirsizliğini koruyor. Bunun yanı sıra Türkiye sınırındaki İdlib’de bulunan HTŞ gibi radikal silahlı grupların temizlenmesi de Şam’ın öncelikleri arasında bulunuyor.
M4 karayolunun tam kontrolünün sağlanması: Şam, Suriye’nin iç ulaşımında önem taşıyan ve İdlib’den geçen M4 karayolunun tam kontrolünü almayı talep ediyor. Halep’i Şam’a bağlayan M5 karayolunun kontrolünü ele geçiren Şam’ın M4 karayolunun kontrolünü alması da İdlib’in temizlenmesinin ardından mümkün olacak gibi görünüyor.
Sığınmacıların geri dönüşü: Suriye’de iç savaşın patlak verdiği 2011 yılından bu yana milyonlarca Suriyeli, Türkiye’ye ve başka ülkelere gitmek zorunda kaldı. Ankara da Şam ile birlikte bu sığınmacıların güvenli bir şekilde geri dönüşünü sağlayarak sırtındaki ağır yükü hafifletmek istiyor.
Muhaliflerin siyasi sürece dâhil edilmesi: Türkiye, iç savaş sürecinde desteklediği ve siyasi örgütlenmelerine ev sahipliği yaptığı muhaliflerin de siyasi ve askeri entegrasyonuna önem veriyor. Bu kapsamda muhaliflerin uluslararası görüşmelerde temsilinin devam etmesi, seçimlerin düzenlenmesi ve muhaliflerin güvenliğinin sağlanması da Ankara’nın öncelikleri arasında yer alıyor. Şam’ın ise bu konuda çeşitli tavizler vermesi gerekiyor.
İkili ticaretin geliştirilmesi: 911 kilometrelik sınıra sahip olan Türkiye ve Suriye arasında, iç savaşın patlak vermesiyle ticaret durdu, sınır kapıları örgütlerin eline geçti. Türkiye’nin operasyonlarıyla yeniden kontrol sağlanan sınır kapılarından Şam ve Suriye üzerinden diğer Ortadoğu ülkeleriyle ticareti artırmak da iki ülke açısından da önem taşıyor.
Prof. Dr. Yuva: İran’ın dışarıda tutulması düşünülemez
Sputnik’e değerlendirmelerde bulunan Şam Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Yuva, bu görüşmelere İran’ın da dahil edilmesi konusunda şu değerlendirmelerde bulundu:
Suriye tarafı üçlü görüşmelere İran, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) de katılması yönünde bir teklifte bulundu. Bu meseleyi Suudi Arabistan, BAE ve İran’dan ayrı tutmak mümkün değil. Zira İran başından itibaren Suriye ile aynı cephede savaşan ve Suriye için büyük bedeller ödeyen bir ülke. Ayrıca Suriye’nin ekonomik ihtiyacını özellikle de yakıt ihtiyacını en çok karşılayan ülkelerin başında geliyor. Bu sebeple de İran’ın dışarıda tutulması hem düşünülemez hem de Suriye-İran ilişkileri açısından ciddi sıkıntılar yaratır. Bugün geldiğimiz noktada Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve Rusya’nın İran’ın dahline yönelik açıklamaları Suriye ve İran’ın talepleri neticesinde oluşan bir durum oldu.
‘ABD, İdlib’deki militanları Ukrayna’ya taşıyor’
Şam yönetimini yakından tanıyan ve önemli temasları bulunan Yuva, iki ülke arasında çözülmesi beklenen diğer konulara ilişkin ise şunları söyledi:
Türkiye-Suriye arasında çözülmesi gereken en önemli konulardan biri de Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Suriye topraklarındaki varlığı ile ilgili olacaktır. TSK oradan nasıl, ne zaman çekilecek, bu takvim nasıl belirlenecek, sahada TSK ve Suriye ordusu arasında koordinasyon ve ortak operasyonlar olacak mı, TSK kontrolündeki silahlı örgütler ne olacak konuları önemli olacak. İdlib sorunun çözümü, yabancı örgüt mensuplarının bölgeden çıkarılması konusu var. ABD’nin özellikle son dönemde Çeçen ve Uygur kökenli silahlı örgüt mensuplarını İdlib’den Ukrayna’ya taşıması da aslında bu sürecin bir parçası olarak görülebilir. Çünkü bu normalleşme sürecinde İdlib sahasındaki silahlı örgüt mensupları çok ciddi bir askeri, siyasi, ekonomik ablukaya ve operasyonlara maruz kalacağı aşikar. Bunları korumak adına yavaş yavaş Ukrayna’ya taşıyorlar, Rusya’ya karşı kullanıyorlar.
‘Gizli protokol imzalanabilir’
“Suriye’nin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve üniter devlet yapısını koruyacağını söylem bazında ifade eden Türkiye’nin eylem bazında adımlar atarak en azından Suriye tarafına bir çekilme takvimi sunması isteniyor” diyen Yuva, “Belki bu görüşmeler sonucunda Türkiye’nin bunu aleni olarak yapmasından ziyade Türkiye-Suriye arasında gizli protokol olabilir. Çünkü bu durum bazı sıkıntılar yaratılabilir. Özellikle Türkiye’nin kontrol ettiği ve halen Esad’la görüşülmemesi gerektiği düşüncesinde olan örgütleri de hem karşı kaybetmemek, onları bir düşmana dönüştürmemek hem de oyun bozucu rollerini engellemek için bu gizli protokol ile yapılabilir” ifadelerini de ekledi.
‘ABD destekli PKK’ya ortak operasyon’
Yuva, “Ayrıca PKK (YPG) ve ABD’ye karşı operasyonların da ortak yapılması ama aynı şeyin İdlib sahasında da yapılması yönünde Suriye tarafının talepleri olacaktır” notunu da düşerek şunları belirtti:
Bunun dışında Suriye tarafının en önemli beklentisi su kaynaklarının, tarım bölgelerinin bir an önce Suriye devletinin kontrolüne geçmesi ve o kaynakların Suriyeliler tarafından kullanılmasının mümkün olmasıdır. Suriye’nin yeniden inşası, altyapı ve şehirlerin onarılması ve sanayi bölgelerinin yeniden ihya edilmesi konusunda Türkiye tarafının hem maddi hem de yatırım bazında Suriye’de yeniden olumlu bir rol oynaması gündeme gelebilir.
