Sputnik Türkiye operasyon bölgesinde: Donbass'ta hayat normale dönüyor
13:04 14.07.2022 (güncellendi: 19:02 15.07.2022)
© Sputnik / Ceyda KaranDonbass'ta hayat normale dönüyor
© Sputnik / Ceyda Karan
Abone ol
Özel
Rusya'nın Ukrayna'daki özel operasyonu devam ederken, Rus ve Donbass güçlerinin kontrol altına aldığı bölgelerde hayat normale dönüyor. Ceyda Karan, 2018’den sonra bir kez daha bu kez Rusya'nın özel operasyonu sonucunda dönüşen Donbass'tan izlenimlerini aktarıyor.
Rusya Federasyonu'nun pek çok açıdan 'dönüm noktası' olan Donbass'taki askeri operasyonunun tezahürlerini yerinde izlemek için Donbass'tayız.
Askeri operasyonun Ukrayna başkenti Kiev'de 2014'teki darbeden bu yana merkezi yönetimin kontrolden çıkmış olan Lugansk ve Donetsk Halk Cumhuriyetleri için sonucu, sekiz yıldır bekledikleri anayasal sınırlarına kavuşmaları oldu. 2018'de henüz anayasal sınırların belli kısımları bulunuyorken ziyaret etme fırsatı bulduğum Donetsk ve Lugansk cumhuriyetlerindeki gelişmelere bu kez farklı bir ortamda, Rusya Federasyonu'nun askeri operasyonu devam ederken tanıklık ediyorum.
Ukrayna nüfusunun en az yüzde 30'unu oluşturan Rus asıllılar, 2018'de bölgeyi ziyaretimde açıkça Rusya ordusunu beklediklerini dile getiriyorlardı. Şimdi dilekleri gerçekleşti. ABD destekli darbenin ardından sekiz yıl boyunca Ukrayna ordusuna entegre edilmiş aşırı milliyetçi, neo-Nazi unsurların etkisiyle daha da ağırlaşan bir bedel karşılığında.
Donbass'taki gelişmeleri askeri operasyonu sürdüren Rusya Savunma Bakanlığı'nın düzenlediği turda, kalabalık bir uluslararası gazeteci grubuyla birlikte izliyoruz. Batı dünyasının tam bir sansür ve karartmaya geçtiği bir ortamda Rusya ile müttefikleri Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin Batılı gazetecileri de sahada gözlem yapmaları için davet etmeleri dikkat çekici. Rusya ve bağlantılı medyanın Almanya, Fransa, Hollanda gibi ülkelerde tamamıyla yasaklandığı ve hatta iletişim söz konusu olduğunda adeta bir 'demir perde' indirdikleri bir ortamda Die Ziet ve Le Figaro gibi gazetelerden temsilcilere izin verilmiş.
'Benim için Ukrayna ölü'
Donbass'ta en dikkat çekici gelişme, Lugansk ve Donetsk Halk Cumhuriyeti milislerinin, müttefik Rusya ordusuyla birlikte sahadaki ilerleyişlerini sürdürürken, kontrol altına alınan yerlerde hayatı normale döndürme çabaları.
Lugans cephesinde müttefik güçlerin kuzeydoğudaki ilerleyişlerinde Severedonetsk kentindeki kilit üç hafta önce açılmıştı. Sıkı güvenlik altında ulaştığımız küçük kentte çatışmanın yarattığı yıkım devasa. Binalar, dükkanlar, bahçeler, köprüler yerle yeksan olmuş. Ukrayna'nın aşırı milliyetçi birliklerinin ABD yapımı NLAW, Javelin ve İtalyan üretimi Milan'ları konut alanlarına konuşlandırarak kurduğu 'savunma hattından' etraftaki ağaçlar da paylarını almış. Evlerini terk etmeyen yahut edemeyen şehir sakinleri özellikle Ukraynalı aşırı milliyetçilerin savaş taktiklerini anlatıyor. Severedonetsk sakini bir kadının anlatımı çarpıcı.
Donbass'ta hayat normale dönüyor: Mariupol'de yeni konut alanları inşa ediliyor https://t.co/T8g0ieudrVhttps://t.co/QUtCtJEhkp pic.twitter.com/vomkiNytSz
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) July 15, 2022
© Sputnik / Ceyda KaranSeverodonetsk'te son durum
Severodonetsk'te son durum
© Sputnik / Ceyda Karan
Ukraynalı aşırı milliyetçilerin kendisini, eşini yahut çocuklarını öldürülüp öldürmeyeceğini bilemeden geçen günlerini aktaran kadın, Ukraynalıların kendilerini 'tanrı gibi' sunarken, Rus asıllılara 'aşağılık' muamelesi yaptıklarını belirtiyor. Ukrayna ordusu ve aşırı milliyetçilerin Rusya tarafına kaçmalarına izin vermediğini ve bunu ancak para karşılığı yapabilenler olduğunu anlatırken, "Bu felaketten sonra benim için Ukrayna yok. Benim için öldü. Sadece Ruslar var" sözleri durumu özetliyor. Rusya ve Lugansk güçlerinin gelişiyle hayatın adım adım normalleştiğini belirten kadın, "Artık her yer güvenli. Bazı küçük sorunlar yaşanıyor. Bize yardım ediyorlar. Elektrik yok ama jenenatörlerle gelip evime her zaman olmasa da elektrik veriyorlar. Yiyecek ve su sağlıyorlar. Mobil telefonlar çalışıyor. Tıbbi bakım iyi. Klinikler açık. Hastane açtılar, sağlık bedava, para ödemiyorsun" vurgusu yapıyor.
Donbass'ta hayat normale dönüyor: Severedonetsk sakini bir kadın, kentteki son durumu anlattıhttps://t.co/3DtEhcy5f8https://t.co/kdHMhzTaFI pic.twitter.com/1r18tTKNDP
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) July 15, 2022
Lisiçansk'ta NATO müzesi
Severedonetsk'e 10 kilometre kadar uzakta bulunan ve bir hafta kadar önce kontrol altına alınan Lisiçansk'da ise durum daha iyi. Bunda Ukraynalı milliyetçilerin Severedonetsk'teki ağır çatışmaların ardından tutunamayacaklarını anladıkları Lisiçansk'ı kısa süre içerisinde terk edip kaçmış olmalarının payı büyük. Rusya ve Lugansk güçleri Severedonetsk ve Lisiçansk'ta mayın temizliği dahil çalışmalar yürütürken, kalan insanlara yardım dağıtmayı sürdürüyor. Yollarda askeri konvoylara el sallayan kadınlar, erkekler, bisikletli siviller, hayatın bir an önce normale dönmesini istiyorlar.
Lisiçansk'ın ana caddelerinden birinde bir tarafta yardımlar dağıtılırken, diğer tarafta da Ukrayna ordusu ve milliyetçi lejyonların hızla kaçışıyla geride kalan askeri ekipman ve silahlar sergileniyor. Adeta 'açık NATO müzesi'. Silah sistemleri arasında Ukrayna'nın NATO'dan aldığı tank ve zırhlı araçlar ile roketatarlar var. Hepsi iyi durumda ve Rusya ile müttefikleri Lugansk ve Donetsk Halk Cumhuriyetleri orduları tarafından kullanılacak. Yine Ukrayna ordusu NATO üyesi ülklerden aldığı çok namlulu silah sistemleriyle Donbass'ı rastgele vurmaya devam ediyor. Geceleri ara ara sıklaşan topçu atışları altında uyuyorsunuz. 2018'de de farklı değildi. Tabii ki Rusya ordusunun müdahalesi çatışmaların kaderini tamamıyla değiştirmiş durumda.
© Sputnik / Ceyda KaranLisiçansk'ta NATO müzesi
Lisiçansk'ta NATO müzesi
© Sputnik / Ceyda Karan
Ukraya tarafının Lisiçansk'ta sivilleri tahliyeye bile yeltenmemiş olması dikkat çekici. Severedonetsk'ten Lisiçansk'a giden topu topu 10 kilometrelik delik deşik yol ise çatışmalardan bağımsız olarak altyapının berbatlığı nedeniyle neredeyse bir saatlik dakikalık bir çileye dönüşüyor. 32 yıllık Ukrayna devletinin bu bölgeleri nasıl yoksul ve altyapısız bıraktığını anlatıyor.
Lugansk'a yeni hastane
Lugansk'ta ise 2014 darbesinden sonra Kiev kontrolünden çıkmış bölgede de hayat şartları zorlu. Ancak altyapı yatırımları hız kazanmış. Üç hafta önce temeli atılmış hastane inşaatı hızla tamamlanmakta. Kovid-19 krizi sırasında geliştirilen proje, 200 yatağıyla bölgenin ilk çok fonksiyonlu hastanesi olacak. İnşaat alanını ziyaret eden Lugansk Halk Cumhuriyeti lideri Leonid Paseçnik, cumhuriyetlerinde enfeksiyon hastalıklarını tedavi eden bir hastanenin daha önce bulunmadığını belirterek, tesisin kısa sürede tamamlanıp devreye gireceğini anlatıyor. Proje Rusya Federasyonu'nun katkısıyla hayata geçiriliyor.
© SputnikLugansk'ta inşa ettikleri hastane
Lugansk'ta inşa ettikleri hastane
© Sputnik
Mariupol'de normalleşme
Severedonetsk ve Lisiçansk'da normalleşme yeni başladı. Kısa süre önce 20 Mayıs'ta Azovstal tesisindeki neonazi Azak taburunun teslim bayrağını çektiği Mariupol'de ise harıl harıl bir çalışma yürütülüyor. Donetsk ve Rusya güçlerinin kontrolü ele almasıyla yıkılan binaların yerine yenilerinin yapımına başlanmış. Beş katlı apartman bloklarındaki daireler evleri yıkılanlara bedava verilecek. Haziran ayında başlanan projeyi Rusya Savunma Bakanlığı yürütüyor. Sovyetler Birliği döneminden bu yana ordunun bu tür kamusal projelerde deneyimi bulunuyor. İnşaattan sorumlu yetkili Oleg Peçyonkin, yaklaşık 9 binden fazla sakin için 1011 apartman inşa edileceğini anlatıyor. Ticari ve ticari olmayan 12 benzer yerleşim projesi daha var. Projeler sosyal tesisler içeriyor. Altı bina ekim ayında, kalan altısı da kasımda tamamlanacak. Mariupol'ün yerel sakinleri de inşaatta istihdam ediliyor.
© SputnikMariupol konut alanları
Mariupol konut alanları
© Sputnik
Mariupol'ün ilk çok fonksiyonlu hastanesi
Rusya Savunma Bakanlığı, Mariupol'ün ilk çok fonksiyonlu hastanesini de inşa ediyor. İnşaat alanının hemen yanında bir kardiyoloji kliniği var, ancak içinde gerekli ekipmanların bulunduğu çok fonksiyonlu hastaneye ihtiyacın büyük olduğunu söylüyorlar.
ÖZEL | Donbass'ta hayat normale dönüyor: Rusya Savunma Bakanlığı, Mariupol'ün ilk çok fonksiyonlu hastanesini inşa ediyorhttps://t.co/3DtEhcy5f8https://t.co/T7Y3J9qMBH pic.twitter.com/uiIDsUfWRN
— Sputnik Türkiye (@sputnik_TR) July 15, 2022
60 yataklı hastane için haziran başında başlatılan inşaatın eylül yahut ekim ayı gibi tamamlanması bekleniyor. Proje yerel nüfustan ve Rusya'dan 125 kişiye iş imkanı sağlayacak. Hastanenin başhekimi Sergey Orleansky Mariupollü. Yandaki kardiyoloji kliniğinin çok önceden onarılması gerektiğini ancak bunun yapılmadığını anlatıyor.
© SputnikMariupol'ün ilk çok fonksiyonlu hastanesi
Mariupol'ün ilk çok fonksiyonlu hastanesi
© Sputnik
'Hedef bir an önce Rusya ile entegrasyon'
Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanı Denis Puşilin, Ukrayna'nın sivil altyapıya saldırılarını sürdürdüğünü belirtirken, önceki günün bilançosunu 3 ölü, 15 yaralı olarak veriyor. Toplam can kaybını 16'sı çocuk olmak üzere 245 olarak veriyor. Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin ise anayasal sınırların tam özgürlüğü için mücadele ettiğini belirten Puşilin 244 yerleşimin kurtarıldığını anlatıyor. Su tedariğinin sağlandığını, mayınların temizliği ve sosyal altyapının düzeltilmesine öncelik verdiklerini vurguluyor ve Mariupol limanının elektriğinin sağlandığını ekleyerek tahıl ve inşaat malzemeleri ihracının başlamasını sağlayacaklarının altını çiziyor. Puşilin bir an önce Rusya Federasyonu'yla entegrasyon niyetlerini dile getiriyor.
Şiddetiyle ayağı yerden kesen mayınlar
Donbass'ta Rusya Federasyonu'nun desteğiyle Donetsk ve Lugansk Cumhuriyetleri'ndeki normalleşme faaliyetlerinin en tehlikeli kısmından birisi Ukrayna ordusu ve aşırı milliyetçi birliklerin döşedikleri mayınlar.
Mariupol'de 20 Mayıs'a teslim olan Ukraynalı neo-Nazi Azov taburunun enkaza çevirdiği Azovstal tesisinin etrafındaki tam 24 kilometrelik alan mayınlardan arındırılmış durumda. Her gün 400 mayın etkisiz hale getiriliyor. Bunun için kullanılan Uran-6 robot mayın temizleme sisteminin çalışmasına tanıklık ettik. Toprağı adeta eşeleyerek mayınları etkisiz kılan cihazın çalışması sırasında yaşanan patlama ayağımızı yerden kesti.
Uluslararası Mayın Eylem Merkezinden kazıcı biriminin komutanı Aleksandr Gromov, bu mayınların böylesine büyük alana yerleştirilme nedenini anlayamadıklarını zira Donesk, Lugansk ve Rusya orduları tarafından etkisizleştirileceğinin zaten belli olduğunu söylüyorlar.
Ele geçirilen 'FETÖ' kitapları
Rus ve Donbass güçlerinin Ukrayna askerlerinden ele geçirdiği materyallerin arasında, silah, bayrak ve mühimmatın yanı sıra FETÖ lideri Fethullah Gülen'e ait iki adet kitap bulundu.
© SputnikEle geçirilen 'FETÖ' kitapları
Ele geçirilen 'FETÖ' kitapları
© Sputnik