'NATO yanlısı iktidarların bulunduğu Türkiye ve Yunanistan'ın savaşa tutuşması zor'
23:04 13.06.2022 (güncellendi: 11:28 15.06.2022)
'NATO yanlısı iktidarların bulunduğu Türkiye ve Yunanistan'ın savaşa tutuşması zor'
Abone ol
Prof. Barış Doster’e göre Yunanistan Türkiye'ye karşı saldırgan ve kibirli davranıyor. Miçotakis'in salt Türkiye’ye karşı değil Rusya’ya karşı da Yunanistan topraklarını ABD üssü kıldığını belirten Doster, ancak ekonomik krizi yaşayan iki NATO ülkesinin savaşa girişmeyeceği, gerilimde ise ABD silah şirketlerinin kazançlı çıkacağı görüşünde.
İstikşafi görüşmelerle olumlu bir havaya giren Türkiye ve Yunanistan ilişkilerindeki gerilimin dozu yeniden yükseldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, 13 Mart'ta Yunanistan Başbakanı Miçotakis'i konuk etmesiyle yumuşama başlamıştı. Ancak Miçotakis'in ABD Kongresi'ne hitabında Türkiye'ye yönelik bir dizi başlıkta sert tavır belirleme çağrısı yapması, Ege'deki adacık ve kayalıkların askerileştirmesine paralel olarak hava sahası ihlalleri tartışmaları eşliğinde Erdoğan'dan sert çıkış geldi. Türkiye Cumhurbaşkanı, Miçotakis için 'benim için böyle birisi yok' diye başladığı eleştirilerini Ege adalarının silahlandırılması konusunda 'şaka yapmıyorum' ikazıyla somutladı. Erdoğan ABD'nin Yunanistan'la güncelleyerek genişlettiği savunma anlaşmasıyla edindiği üsleri de sorgulayarak, "Kime karşı kuruluyor, bu üsler niye var" diye sorarken, 'Rusya'ya karşı' yanıtının yalan olduğunu savundu.
Türkiye'de de Yunanistan'da da gelecek yıl seçimler düzenlenecek iken, son gelişmeler eşliğinde iki tarafta da adeta savaş tamtamları çalmaya başladı, Yunan tarafından İstanbul'daki köprülerin bombalanması, Türk tarafından da adaların işgal edilmesi sesleri yükseldi. Yunanistan'ın Meriç sınırında sığınmacılara karşı başlatılmış ancak şimdilerde Türk tanklarını engelleyecek deneres sunulan hendek inşaatının da son aşamaya girdiği haberleri yansımış durumda.
Türk-Yunan ilişkilerinde neden şimdi savaş tamtamları çaldığını Marmara Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Barış Doster ile konuştuk.
‘NATO sevdalısı iktidarları bulunan iki NATO ülkesi savaşın eşiğine gelmiyor'
Prof. Dr. Barış Doster’e göre, ikisi de NATO ülkesi ve 'NATO sevdalısı' iktidarların bulunduğu Yunanistan ile Türkiye'nin savaşa tutuşması zor. Hem Türkiye hem de Yunanistan'daki iktisadi sıkıntılara dikkat çeken Doster, her iki ülkede de iktidarların iç siyasette milliyetçiliğe oynadıklarını söyledi. Ülkesini ABD üssüne dönüştüren Miçotakis yönetiminin Anadolu topraklarına karşı saldırgan ve kibirli bir tavır benimsediği görüşündeki Doster, sadece komünistlerin tarihsel itirazlarını sürdürdüğünü vurguladı:
“Bir kere savaşın eşiğine gelmiyoruz. Her iki devlet de NATO üyesi. Her iki devletin mevcut iktidarları hayli NATO sevdalısı, NATO yanlısı olan iktidarlar. Her iki devletin de son derece ciddi iktisadi sorunları var. Her iki devlette de iktidarlar iç kamuoyunda milliyetçi hassasiyetleri kaşımaya çalışıyorlar. Ötesi bir anlam atfetmek ancak bizim liberal cehalete özgü olur. Bizler cumhuriyetçi insanlarız. Yunan aydınları o anlamda vahim durumdalar. Adeta ülkesini bir pasif ABD üssüne dönüştürmüş durumda. Türk ulusal kurtuluş savaşına gidersek Yunanistan Komünist Partisi’ne mensup Yunanlı askerlerin kendi komutanlarına, ‘Biz Anadolu topraklarında işgalci olmayalım, İngiliz emperyalizminin peşine takılmayalım’ diye karşı çıktıklarını ve bu süreçte Yunanistan Komünist Partisi mensubu askerlerin vatana ihanetten idam edildiklerini biliyoruz. Gönül ister ki Yunan sosyalistlerinde o günkü atalarının feraseti bugün de olsun. Yunanistan, İngiliz emperyalizminin nam ve hesabına Anadolu topraklarında işgalciydi. Yunanistan aradan geçen yüz yıl sonra bu kez ABD emperyalizminin nam ve hesabına Anadolu topraklarına karşı saldırgan, kibirli bir üslup belirlemiş durumda.”
‘Türk dış politikasındaki eksikliklerin payı var'
Atina’nın Ege sorunlarıyla ilgili iddialarını Batı’ya kabul ettirmeyi başardığını belirten Doster, bunda hem Yunanistan’ın kendi kabiliyetinin olduğu hem de Türkiye’nin dış politikasındaki eksiklik ve aksaklıkların payı olduğunu vurguladı. Doster'e göre Atina, teke tek kapışmaya cesaret edemez:
“Yunanistan, kendi tezlerini, iddialarını gerek Avrupa gerek ABD emperyalizmine kabul ettirmeyi; yani Atina’nın tezlerini Brüksel, Londra, Paris, Washington’ın dillendirmesini sağlamayı başardı. Bunda hem kendi kabiliyetleri var hem de bizim dış politikamızdaki eksiklik ve aksaklıklar buna zemin hazırladı, önünü açtı. Yunanistan’ın şimdi tek başına devlet kapasitesi yani iktisadi, siyasi, askeri ve yumuşak güç unsurları, nüfusu, özde ittifak ilişkileri acaba kendi hesabına Türkiye ile teke tek kaldıklarında mindere çıkarsa, Türkiye ile kapışmaya, savaşmaya el verir mi? Nesnel olarak baktığımızda bu konuda da Türkiye’nin daha avantajlı olduğunu görüyoruz, gerek nüfusu, gerek jeopolitik özellikleri, gerek iktisadi altyapısı ki her iki ülke de o anlamda sorun var... Yunanistan, Türkiye’ye saldırdığında Yunanistan’ın yine umduğunu bulamayacağını, bu mücadeleden yine yenik çıkacağını gösteriyor. Aynen yüz yıl evvel ve Kıbrıs Barış Harekatı’nda olduğu gibi."
'Yunanistan bu kez sadece Türkiye'ye karşı değil Rusya'ya karşı da topraklarını ABD üssü haline getiriyor'
Doster, Atina'nın bir yandan Türkiye'ye karşı, diğer yandan jeopolitik ve stratejik düzlemde Rusya'ya karşı konumlanmaya giriştiğini söylerken, kışkırtıcı tutuma yanı verilirse kaybeden tarafın Yunanistan olacağı görüşünü dile getirdi:
"Ama Yunanistan bu kez bir şey yapıyor, sadece Türkiye’ye karşı değil Rusya’ya karşı da topraklarını açık ABD üssü haline getiriyor. Yakın ve tarihsel olarak Türkiye’ye karşı bir konumlanma söz konusu. Konjonktürel, dönemsel olarak ise jeopolitik ve stratejik düzlemde, özellikle Ukrayna savaşını ele alırsak Yunanistan’ın Rusya’ya karşı bir ABD açık üssüne dönüşmesi söz konusu. Yunanistan böylesi bir mücadeleden umduğunu bulabilir mi? Bir yandan Çin’in Kuşak ve Yol projesi karşısında Yunanistan önemli olacak. Pire Limanı özellikle öne çıkacak. Bir yandan Yunanistan bu süreçte Rusya’ya ve Türkiye’ye karşı eş zamanlı olarak tutum alacak. Yunanistan, Dedeağaç başta olmak üzere irili ufaklı onlarca askeri üs açsa, ABD askerlerine, uçaklarına, füzelerine alan açsa, bununla yetinmeyerek F-35 alsa acaba Yunanistan’ın bu yaptığı yakın coğrafi anlamda Türkiye’ye karşı daha uzak ölçekte ve konjonktürel olarak Rusya’ya karşı yaptığı doğru değil. Ama Yunanistan, Türkiye’yi kışkırtmak için en komutanları üzerinden küstahça laflar ediyor. Hem de her zaman yaptığı üzere anlaşma maddelerini ki Londra ve Paris anlaşmalarında olan adaların gayri askeri statüsü konusunda maddelere ya uymuyor ya maddelerden dilediğini seçiyor ya da dilediğini seçip kafasına göre yorumluyor. Eğer Türkiye, Yunanistan’ın bu küstah çıkışlarına aynı dozda cevap verirse bu işten kaybederek çıkan taraf geçmişte olduğu gibi, Kardak krizinde, Kıbrıs meselesinde olduğu gibi Yunanistan olur. Yunanistan arkasında Paris, Londra, Berlin, ABD emperyalizminin saldırı ve işgal aygıtı olan NATO’yu alırsa bu küstahlıklara devam edeceğine gönül ister ki aklını başına alsın, iyi komşuluğuna, karşılılık ilkesine uygun işler yapsın. Aksi halde bu Yunanistan’a yarar getirmez.”
‘Atina Türkiye'yi zayıflamış buluyor ve ABD, NATO ve Avrupa ile gerilimlerinden lehine kazanımlar elde etmek istiyor'
Bu olayda saldırgan tarafın Yunanistan olduğunu söyleyen Doster, bu tutumda Türkiye'nin 'zayıflamış' bir ülke olarak görülmesinin katkısı bulunduğu görüşünde. Doster, Atina'nın Ankara'nın ABD, NATO ve Avrupa ile gerilimlerinden lehine kazanımlar elde etmek istediğini kaydetti. Doster'e göre Atina bütün bunları yaparken, her zamankinden fazla NATO emperyalizminin emrine girmiş durumda:
“Her iki ülkede de iktidarlar son derece NATO’cu, iktisadi sorunlar yaşanmaktadır ve hükümetler milliyetçi hassasiyeti kaşımak istemektedirler. Ama bu olayda saldırgan olan taraf Yunanistan’dır. Yunanistan kendi penceresinden baktığında Türkiye’yi zayıflamış bir ülke olarak görüyor. Türkiye’nin gerek ABD gerek NATO gerekse Avrupa ile yaşadığı gerilimden kendi lehine kazanımlar elde etmek istiyor. Yunanistan sadece Türkiye değil Rusya karşıtlığı da yaparak ABD’yi Yunanistan’ın arkasında durageldiğinden daha çok durmaya durmaya ikna etmeye çalışıyor. Bu anlamda da Yunanistan’ın başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Ömrümüz Kıbrıs sorunu, Ege adaları sorunu, egemenliği anlaşmalarla belirlenmiş olan adacıklar sorunu, Yunanistan’In askersizleştirmiş olduğu Lozan ve Paris ile hükme bağlanmış adalara kafasına göre askeri yığınak yapması sorunu, kıta sahanlığı sorunu, kısaca deniz yetki alanları dediğimiz sorunlar, hava sahası sorunlarıyla geçti. Burada hep maraza çıkaran taraf hep Atina oldu. Bu kez Yunanistan’ın sadece Türkiye’ye karşı değil konjonktürel olarak, içerideki milliyetçi hassasiyetleri kaşıma adına, Türkiye’de ekonomik bir kırılganlık olduğu için bundan yararlanmak namına, Türkiye’nin batı ile yaşadığı gerilimden kendi hesabına artılar yazmak için sadece bunlar değil, Yunanistan bütün bunları yaparken her zaman olduğundan daha fazla NATO emperyalizminin emrine girmiş durumda.”
‘Buradan bir savaş çıkmaz ama Amerikan silah şirketlerinin daha fazla kar elde ettiği bir durum ortaya çıkar’
Yunanistan’ın Ankara’daki siyasi kadroların ne kadar Amerikancı olduğunu bildiği için ABD ile 'kıskandırmak istediğini' söyleyen Doster, ancak Türkiye'nin jeopolitik öneminin değişmediğimi vurguladı. Doster, buradan bir savaş çıkmayacağı ama Amerikan silah şirketlerinin daha fazla kar elde ettiği bir durumun oluşacağı görüşünde:
“Bir taraftan Ankara’yı kıskandırmak istiyor. Çünkü Ankara’da siyasi kadroların ne kadar Amerikancı olduğunu biliyor. İkincisi, yakın zamanlarda ABD’nin Yunanistan’a çok umut bağladığı bir enerji projesinden vazgeçtiğini hepimiz biliyoruz. Neden Doğu Akdeniz’deki bu enerji projesinden ABD acaba neden 3 yıl sonra vazgeçti? Bunun iktisadi anlamda çok gerçekçi bir yatırım olmadığın Amerikanlar yeni mi anladılar? Amerika, EastMed projesinden vazgeçmelerinin sebebi neydi acaba? Yunanistan’ı belli bir noktaya kadar umutlandırdı, ondan sonra ‘Bu iktisadi olarak rasyonel, karlı değil. O yüzden ben buna son 4 yıldır verdiğim desteği çekiyorum’ dedi. Amerika, orada Atina’yı kızdırmak pahasına Ankara’ya yeşil ışık yaktı. Amerika şunun da farkında; Türkiye ile ne kadar gerilim yaşarsa yaşasın, CAATSA ile ne denli muhatap olursa olsun, Rusya ve S-400’ler konusunda ne kadar kaşını çatarsa çatsın, Yunanistan, Irak’ın kuzeyi, Rodos, Girit bunların toplamı Türkiye’nin jeopolitik, stratejik ağırlığı etmezler. İncirlik’in yerine Dedeağaç’ı ikame etme çabası olarak yorumlanmamalı. İncirlik kolay kolay Amerikalılar için vazgeçilecek bir yer değil. ABD burada Türkiye’den tamamen vazgeçmiyor. ABD burada Türkiye’yi kıskandırmak istiyor. ABD burada Atina’nın Ankara’nın yerini alamayacağını, Yunanistan’ın Türkiye’nin ağırlığına sahip olmayacağını çok iyi biliyor. Ama burada Atina’nın sırtını sıvazlayarak, Ankara ve Moskova’ya karşı Atina’yı cepheye sürerek hem Türkiye’yi taciz ediyor hem de Atina’yı aynen Kiev’i kullandığı gibi ABD nam ve hesabına bu coğrafyada yedeklemiş oluyor. Buradan bir savaş çıkmaz. Burada Amerikan silah şirketlerinin daha fazla kar elde ettiği bir durum ortaya çıkar."
