Antalya'da evin altında 7. yüzyıldan kalma sinagog bulundu
15:21 24.12.2021 (güncellendi: 15:26 24.12.2021)
© DHA
Abone ol
Antalya Side'de yapılan kazılarda bir evin altında 7. yüzyıldan kalma sinagog bulundu. Bulunan sinagog, bu bölgede yaşadığı bilinen Yahudilere ait ilk bulgu olarak değerlendirildi.
Çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan Side’de arkeolojik kazı çalışmaları sürüyor. Bölgedeki kaçak yapıların yıkılması ile tarihi yapılar tek tek ortaya çıkarılmaya başlandı. Kazıların ardından tarihi yapıların hangi döneme ait oldukları bilimsel çalışma ile belirleniyor.
Kazı çalışmaları ve bilimsel sonuçlar, rapor halinde Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunuluyor. Daha sonra parselde yeni yapılaşma için temel aplikasyon projeleri hazırlanarak koruma kuruluna iletiliyor. Kurul yeni yapılaşmanın tarihi kalıntılara zarar vermeyecek şekilde hazırlandığını onayladıktan sonra çalışmalara başlanabiliyor. Parselde sergilenmesi gerekli olan alanlar tespit edildikten sonra cam paneller ile koruma altına alınıp, ışıklandırılıyor. Böylece alan, açık hava müzesi haline geliyor.
Kazı Başkanı, Anadolu Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, “Şimdiye kadar yapılamayan birçok iş yapıldı. 7. yüzyıldan itibaren bu alan tamamen terk edilmiş. Kazılarda Selçuklu izlerine de rastladık. Daha önce böyle bir iz bulunmamıştı. Kazılarda 13. yüzyıla ait Selçuklu sikkeleri bulduk. Selçuklular bir askeri garnizon kurup, gözetim altında tutmuşlar buraları” dedi.
90’a yakın parselde kazıların yürütüldüğünü belirten Prof. Dr. Alanyalı, bir bu kadar daha kazı yapılması gerektiğini söyledi.
© DHA
'1.derece sit alanı olsa da korunamadı'
1960’lı yıllarda turizmin başlamasıyla tahribatın meydana geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Alanyalı, sözlerine şöyle devam etti:
“Side’de 100 metrekarelik parsellere 110 metrekare yapı kurulmuş. Kaçaklarla doluydu. 2014 yılı Side’nin araştırma ve koruma anlamında dönüm noktasıdır. Vatandaş buna katkı sunuyor. Vatandaş yıkımı yapıyor, kazıları gerçekleştiriyor. Koruma kurulunun uygun gördüğü sınırlara çekiliyor. 100 metrekarelik alanın 30 metrekaresine yapabiliyorsa inşaatını o kadarına yaptı. Şu anda çok güzel bir süreç var. Önceden bu binaların altında ne olduğunu bilmiyorduk. Yapılan kazılarla Aphrodite Kutsal Alanı, Pretoryum, Liman Agorası, sütunlu caddeler, Athena ve Apollon kutsal alanında M.Ö. 6. yüzyıldan kalma kült yapılar ile çok sayıda konut açığa çıkarıldı.”
'Sinagogların bulunması biraz zaman alıyor'
Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, Yahudilerin Side bölgesinde yaşadığına dair tarihi kaynaklar olduğunun bilindiğini, ancak elle tutulur ilk bulgunun yine bu kazılarda ortaya çıktığını anlattı:
“Bir evin altından sinagog çıkardık. Sinagoglar, kilise ve camiler gibi belirgin değil. Bulunması biraz zaman alıyor. Sinagog, bugünlerde sergilenir hale geldi. Ortasında bir yazıt var. Orada ‘Korekesionlu (Alanyalı) Joseph, oğlu Daniel için adadı’ yazıyor. Daniel 2,5 yaşında hayatını kaybeden bir bebek. Joseph oğlunun anısına sinagogun o dönem tadilatını kesesinden karşılıyor ve Daniel’e adıyor.”
’Yıkılan yapılar, ruhsatlı hale getirildi'
Prof. Dr. Alanyalı, “Türkiye’nin kötü bir yüzüydü burası. Bundan sonra hak ettiği yere geleceğini düşünüyorum. Yıkılan yapılar, ruhsatlı hale getirildi. Side hem planlı hem de tarihi bir şehir olarak yaşamına devam edecek” ifadelerini kullandı.
